غربتِ رکن چهارم سلامت!
سلامت معنوی، رکن چهارم سلامت است؛ رکن رکینی که بعد از سلامت جسمی، روانی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و می‌تواند روی سایر ارکان سلامت اثرگذار باشد.
حالا هم قرار است تا هفتمین همایش ملی سلامت معنوی به همت فرهنگستان علوم پزشکی با همکاری حوزه علمیه قم و شماری از نهادها و موسسات علمی و فرهنگی روزهای 18،17و 19 اسفند در شهر قم برگزار شود. با وجود این، سلامت معنوی، موضوعی است که بنا به تصریح دکتر‌علیرضا‌مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی حتی در میان جامعه پزشکی هم چندان شناخته شده نیست و برای آشنایی جامعه با این بخش از سلامت هنوز راهی طولانی در پیش داریم.
«پزشکی و نظام آموزشی ما غربی است» این را سید علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی در نشست رسانه‌ای هفتمین همایش سلامت معنوی گفت و در ادامه پذیرفت که برای بسط مبحث سلامت معنوی باید جامعه پزشکی را هم قانع کرد.
به گفته مرندی اگر به سال‌های دور برگردیم، می‌بینیم که علم در دست ما بود و کتاب‌های دانشمندان ایرانی همچون ابن سینا یکی از منابع اصلی تدریس علوم پزشکی در غرب به شمار می‌رفت. پزشکان هم قبل از آن‌که پزشک شوند، حکیم بودند و به علومی نظیر ستاره شناسی، علوم فقهی و ... احاطه داشتند و بنابراین اول تا آخر کارشان معنویت بود و بالاخره خدا را شافی و خودشان و علوم پزشکی را واسطه می‌دانستند. از یک جایی به بعد و دوران بعد از رنسانس آنها از ما جلو افتادند. نکته قابل تامل این‌که کلیسا با علم در افتاد و شکافی بین دین و علم به‌وجود آمد و به همین علت در دنیای غرب تلاش شد تا از علم دین زدایی کنند.
تنها تفاوت مقالات ما و غربی‌ها
وزیر بهداشت دولت سازندگی با تاکید بر این‌که منابع و روش تدریس و تمام موضوعات ما غربی است، تصریح کرد: «در حال حاضر تنها تفاوت کتاب‌ها و مقالات ما با آنها یک بسم‌ا... است و ما مسائل پزشکی را با دین و اعتقادات عجین نمی‌بینیم و این مسأله می‌تواند برای جامعه خسارات زیادی داشته باشد همچنان‌که اگر رسانه‌ها فرهنگ لائیک را به مردم انتقال بدهند، بسیار خطرناک است و همچنین فرهنگ نادرست در آموزش و پرورش می‌تواند تربیت نسل آینده ما را با چالش مواجه کند.»
به باور مرندی در حوزه سلامت معنوی به‌صورت ریشه‌ای کار نشده و همین مسأله هم موجب می‌شود که حتی بسیاری از پزشکان نمی‌دانند سلامت معنوی چیست!
وی در عین حال تاکید کرد:«وظیفه ماست که آنها را با سلامت معنوی آشنا کنیم و آنها باید بدانند در کنار این‌که باید به جسم و روان بیمار برسند باید سلامت معنوی را هم در نظر بگیرند همچنان‌که تمام دنیا این بعد از سلامت را طبق باورهای خودشان پذیرفته‌اند و تاکنون مطالعات بسیاری درباره تاثیر دعا بر سلامت و روند بهبود بیماری‌ها انجام شده که موضوع سلامت معنوی را تایید می‌کند.»
ارتقای سلامت اجتماعی با توجه به سلامت معنوی
از نگاه مرندی بخشی از جامعه پزشکی نه‌فقط در حوزه سلامت معنوی با چالش مواجه هستند و با این مقوله آشنایی ندارند بلکه حتی درمواردی ممکن است اخلاق پزشکی هم با مشکل مواجه باشد. با وجود این، پرداختن به موضوع سلامت معنوی و ورود حوزه علمیه و علمایی همچون حجت الاسلام رشاد به این موضوع و نوشته شدن کتابی در این خصوص می‌تواند به ارتقای موضوع سلامت معنوی در جامعه پزشکی و به‌تبع آن در جامعه منجر شود و بالاخره از یک جایی باید شروع کرد.
مرندی معتقد است توسعه بحث سلامت معنوی می‌تواند در تربیت نسل جدید هم بسیار موثر باشد. وی با اشاره به هفتمین همایش سلامت معنوی تاکید کرد: «اگر بتوانیم مجموعه آموزشی کشور را با مقوله سلامت معنوی آشنا کنیم و در صورت آشنایی معلمان و اساتید با این موضوع، کاربست سلامت معنوی و بستر سازی برای آموزش‌های معنویت محور به همراه مشارکت دستگاه‌های مختلف می‌تواند با ارتقای وضعیت اجتماعی همراه باشد.» به گفته وی در کشوری همچون آمریکا از سال‌ها قبل و از زمان کودکی و در مهدهای کودک آموزش موضوعات اخلاقی و تربیتی متناسب با فضای اجتماعی خودشان وجود داشته و هم اکنون نیز این فضا ادامه دارد. به عنوان مثال در بیمارستان کشیش بالای سر بیمار می‌آید تا برایش دعا کند و موجب برقراری ارتباط معنوی وی با خدا شود. این فضایی است که ما هم باید متناسب با اسلام و آموزه‌های اسلامی در کشور خودمان در بخش‌های مختلف آموزشی و پزشکی احیا کنیم.
ورود سلامت معنوی به مباحث آموزشی
حسن ابوالقاسمی، رئیس گروه سلامت معنوی فرهنگستان و رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌ا... هم در این نشست با اشاره به تحقیقات صورت گرفته در کشورهای غربی درباره سلامت معنوی گفت: «به‌عنوان نمونه، بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم یکشنبه‌ها به کلیسا می‌روند از سلامت روانی و اجتماعی بالاتری برخوردارند و کمتر دچار عارضه‌های قلبی می‌شوند. حتی طول عمر آنها افزایش پیدا می‌کند. ما این را بدون مطالعه در ایران می‌بینیم. به عنوان مثال، مراجع تقلید ما که سبک زندگی‌شان بر مبنای اسلام و اصول اسلامی است، اغلب بالای 90 سال عمر می‌کنند و از سلامت جسمانی برخوردارند.»
آن‌طور که دکتر مرندی و دکتر ابوالقاسمی خبر می‌دهند حالا قرار است موضوع سلامت معنوی به مباحث درسی دانشجویان گروه پزشکی هم راه پیدا کند. بر این اساس کتاب آشنایی با سلامت معنوی هم با همکاری حوزه و فرهنگستان نوشته و منتشر شده و قرار است در هفتمین همایش سلامت معنوی از این کتاب هم رونمایی شود. سلامتی که هر چند به‌عنوان رکن چهارم سلامت شناخته می‌شود اما از سایر ارکان سلامت یعنی سلامت جسمی، روحی و روانی اگر مهم‌تر نباشد، کم اهمیت‌تر نیست.
زهرا چیذری - دبیر گروه جامعه
«پزشکی و نظام آموزشی ما غربی است» این را سید علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی در نشست رسانه‌ای هفتمین همایش سلامت معنوی گفت و در ادامه پذیرفت که برای بسط مبحث سلامت معنوی باید جامعه پزشکی را هم قانع کرد.
به گفته مرندی اگر به سال‌های دور برگردیم، می‌بینیم که علم در دست ما بود و کتاب‌های دانشمندان ایرانی همچون ابن سینا یکی از منابع اصلی تدریس علوم پزشکی در غرب به شمار می‌رفت. پزشکان هم قبل از آن‌که پزشک شوند، حکیم بودند و به علومی نظیر ستاره شناسی، علوم فقهی و ... احاطه داشتند و بنابراین اول تا آخر کارشان معنویت بود و بالاخره خدا را شافی و خودشان و علوم پزشکی را واسطه می‌دانستند. از یک جایی به بعد و دوران بعد از رنسانس آنها از ما جلو افتادند. نکته قابل تامل این‌که کلیسا با علم در افتاد و شکافی بین دین و علم به‌وجود آمد و به همین علت در دنیای غرب تلاش شد تا از علم دین زدایی کنند.
تنها تفاوت مقالات ما و غربی‌ها
وزیر بهداشت دولت سازندگی با تاکید بر این‌که منابع و روش تدریس و تمام موضوعات ما غربی است، تصریح کرد: «در حال حاضر تنها تفاوت کتاب‌ها و مقالات ما با آنها یک بسم‌ا... است و ما مسائل پزشکی را با دین و اعتقادات عجین نمی‌بینیم و این مسأله می‌تواند برای جامعه خسارات زیادی داشته باشد همچنان‌که اگر رسانه‌ها فرهنگ لائیک را به مردم انتقال بدهند، بسیار خطرناک است و همچنین فرهنگ نادرست در آموزش و پرورش می‌تواند تربیت نسل آینده ما را با چالش مواجه کند.»
به باور مرندی در حوزه سلامت معنوی به‌صورت ریشه‌ای کار نشده و همین مسأله هم موجب می‌شود که حتی بسیاری از پزشکان نمی‌دانند سلامت معنوی چیست!
وی در عین حال تاکید کرد:«وظیفه ماست که آنها را با سلامت معنوی آشنا کنیم و آنها باید بدانند در کنار این‌که باید به جسم و روان بیمار برسند باید سلامت معنوی را هم در نظر بگیرند همچنان‌که تمام دنیا این بعد از سلامت را طبق باورهای خودشان پذیرفته‌اند و تاکنون مطالعات بسیاری درباره تاثیر دعا بر سلامت و روند بهبود بیماری‌ها انجام شده که موضوع سلامت معنوی را تایید می‌کند.»
ارتقای سلامت اجتماعی با توجه به سلامت معنوی
از نگاه مرندی بخشی از جامعه پزشکی نه‌فقط در حوزه سلامت معنوی با چالش مواجه هستند و با این مقوله آشنایی ندارند بلکه حتی درمواردی ممکن است اخلاق پزشکی هم با مشکل مواجه باشد. با وجود این، پرداختن به موضوع سلامت معنوی و ورود حوزه علمیه و علمایی همچون حجت الاسلام رشاد به این موضوع و نوشته شدن کتابی در این خصوص می‌تواند به ارتقای موضوع سلامت معنوی در جامعه پزشکی و به‌تبع آن در جامعه منجر شود و بالاخره از یک جایی باید شروع کرد.
مرندی معتقد است توسعه بحث سلامت معنوی می‌تواند در تربیت نسل جدید هم بسیار موثر باشد. وی با اشاره به هفتمین همایش سلامت معنوی تاکید کرد: «اگر بتوانیم مجموعه آموزشی کشور را با مقوله سلامت معنوی آشنا کنیم و در صورت آشنایی معلمان و اساتید با این موضوع، کاربست سلامت معنوی و بستر سازی برای آموزش‌های معنویت محور به همراه مشارکت دستگاه‌های مختلف می‌تواند با ارتقای وضعیت اجتماعی همراه باشد.» به گفته وی در کشوری همچون آمریکا از سال‌ها قبل و از زمان کودکی و در مهدهای کودک آموزش موضوعات اخلاقی و تربیتی متناسب با فضای اجتماعی خودشان وجود داشته و هم اکنون نیز این فضا ادامه دارد. به عنوان مثال در بیمارستان کشیش بالای سر بیمار می‌آید تا برایش دعا کند و موجب برقراری ارتباط معنوی وی با خدا شود. این فضایی است که ما هم باید متناسب با اسلام و آموزه‌های اسلامی در کشور خودمان در بخش‌های مختلف آموزشی و پزشکی احیا کنیم.
ورود سلامت معنوی به مباحث آموزشی
حسن ابوالقاسمی، رئیس گروه سلامت معنوی فرهنگستان و رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌ا... هم در این نشست با اشاره به تحقیقات صورت گرفته در کشورهای غربی درباره سلامت معنوی گفت: «به‌عنوان نمونه، بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم یکشنبه‌ها به کلیسا می‌روند از سلامت روانی و اجتماعی بالاتری برخوردارند و کمتر دچار عارضه‌های قلبی می‌شوند. حتی طول عمر آنها افزایش پیدا می‌کند. ما این را بدون مطالعه در ایران می‌بینیم. به عنوان مثال، مراجع تقلید ما که سبک زندگی‌شان بر مبنای اسلام و اصول اسلامی است، اغلب بالای 90 سال عمر می‌کنند و از سلامت جسمانی برخوردارند.»
آن‌طور که دکتر مرندی و دکتر ابوالقاسمی خبر می‌دهند حالا قرار است موضوع سلامت معنوی به مباحث درسی دانشجویان گروه پزشکی هم راه پیدا کند. بر این اساس کتاب آشنایی با سلامت معنوی هم با همکاری حوزه و فرهنگستان نوشته و منتشر شده و قرار است در هفتمین همایش سلامت معنوی از این کتاب هم رونمایی شود. سلامتی که هر چند به‌عنوان رکن چهارم سلامت شناخته می‌شود اما از سایر ارکان سلامت یعنی سلامت جسمی، روحی و روانی اگر مهم‌تر نباشد، کم اهمیت‌تر نیست.
زهرا چیذری - دبیر گروه جامعه
ضمیمه نوجوانه
تیتر خبرها
