تازه‌ترین تحقیقات نشان می‌دهد که هزینه‌های نظامی کشورهای اروپایی در سال ۲۰۲۲ میلادی با ثبت یک رکورد پس از جنگ سرد روبه‌روست. افزایش بودجه دفاعی کشورهای اروپایی پس از جنگ اوکراین که فوریه سال ۲۰۲۲ آغاز شد در ۳۰سال اخیر بی‌سابقه است. براساس داده‌های موسسه بین‌المللی تحقیقات برای صلح، موسوم به «سیپری»، در مجموع تمام قاره‌ها، اروپا بیشترین هزینه نظامی را نسبت به تولیدات ناخالص داخلی در سال گذشته میلادی کرده است. کشورهای قاره سبز ۲۲۴۰میلیارد دلار رقمی معادل 2.2درصد تولید ناخالص داخلی جهان را صرف هزینه‌های نظامی کرده‌اند. البته هزینه‌های نظامی اروپایی‌ها فراتر از جنگ اوکراین، در هشت سال گذشته روند افزایشی را تجربه کرده است.
   
آمارهایی که خود سخن می‌گویند! 
تنها در سال ۲۰۲۲ کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۱۳درصد بیشتر از سال ۲۰۲۱ برای ارتش و تجهیزات نظامی هزینه کرده‌اند؛ رقمی که به گفته موسسه بین‌المللی تحقیقات برای صلح از زمان پایان جنگ سرد بی‌سابقه است. اوکراین به تنهایی هزینه‌های نظامی خود را هفت برابر افزایش داد و به ۴۴میلیارد دلار، معادل یک‌سوم تولید ناخالص داخلی خود رساند. این مبلغ بدون احتساب ده‌ها میلیارد دلار کمک تسلیحاتی به این کشور است. محققان سیپری می‌گویند که همچنان در سال‌های پیش رو شاهد روند افزایشی هزینه‌های نظامی دفاعی در اروپا خواهیم بود. این در حالی است که پس از جنگ سرد و کاهش نگرانی‌های مربوط به جنگ در اروپا تا اواخر دهه ۹۰میلادی، هزینه‌های نظامی قاره کهن و جهان روند کاهشی را تجربه کرد که البته پس از 11سپتامبر سال۲۰۰۱ دوباره جهت نمودارها عوض شدند. داده‌های موسسه بین‌المللی تحقیقات برای صلح که مقر آن در استکهلم سوئد است، نشان می‌دهد که در سال گذشته آمریکا ۳۹ درصد از کل هزینه‌های نظامی جهانی را به خود اختصاص داده است. کشوری که میلیتاریسم و نظامی‌گری را در قالب خلق بحران‌های امنیتی مزمن و دامنه‌دار در نظام بین‌الملل دنبال می‌کند و اساسا صلح و ثبات در جای جای کره زمین خط قرمز راهبردی آن محسوب می‌شود. 
   
بازی خطرناک اروپاییان 
بدون شک ترجیح دادن منافع شرکت‌های اسلحه‌سازی و ترغیب آنها به تجارت با خون غیرنظامیان از سوی اروپاییان، کاملا مسبوق به سابقه است. در اکثر بحران‌های انسانی و جنگ‌هایی که در دنیا رخ می‌دهد، ردپای شرکت‌های تسلیحاتی اروپا به چشم می‌خورد. در بین سال‌های 2012 تا 2018 میلادی، یعنی زمان اوج فعالیت داعش و گروه‌های تروریستی -تکفیری در عراق و سوریه، شاهد ارسال هدفمند تسلیحات آلمانی و فرانسوی به صفوف داعش بودیم. این تسلیحات از طریق بازیگران واسطه‌گر در اختیار تروریست‌های تکفیری قرار داده می‌شد. سلاح‌هایی که داعش و احرار الشام به‌وسیله آنها بسیاری از انسان‌های بیگناه را به خاک و خون کشیدند. از زمان آغاز جنگ اوکراین نیز تجارت اروپاییان و شرکت‌های تسلیحاتی آنها با خون انسان‌ها افزایش یافته است. گرچه برخی احزاب و گروه‌هایی که در راس قدرت در اروپا قرار دارند، نسبت به معاملات غیررسمی شرکت‌های تسلیحاتی در جنگ اوکراین و سوداگری آنها ابراز بی‌اطلاعی می‌کنند اما مواضع سیاسی سران اروپایی در تشویق به ادامه جنگ و جلوگیری از صلح، گویای واقعیات تلخ اما موثقی است که اذهان بشری را می‌آزارد! اکنون وزرای دفاع کشورهای اروپایی به همراه مقامات ارشد اجرایی این کشورها، باید پاسخگوی زد و بند پشت پرده خود با شرکت‌های تسلیحاتی و جلوگیری از شفاف‌سازی فعالیت‌های این شرکت‌ها در جنگ اوکراین باشند. قطعا درآینده‌ای نزدیک اسناد بیشتری درخصوص همراهی دولت‌های اروپایی با شرکت‌های تسلیحاتی در این جنگ منتشر خواهد شد. 

سوداگری شرکت‌های تسلیحاتی غرب در جنگ اوکراین 
قاره اروپا پس از کسر تورم، ۱۳ درصد بیشتر از سال گذشته میلادی در زمینه‌های نظامی هزینه کرده است. در این قاره، بریتانیا با 3.1 از کل بودجه دفاعی جهان در جایگاه اول است. پس از این کشور، آلمان با 2.5 و فرانسه با 2.4درصد قرار دارند. در اروپا همچنین کشورهایی مانند لهستان، هلند و سوئد از جمله کشورهایی هستند که بیشترین سرمایه‌گذاری نظامی را به نسبت یک دهه اخیر تاریخ خود انجام داده‌اند. در ماه گذشته، گزارش دیگری از سیپری نشان داد که واردات تسلیحات به اروپا در سال ۲۰۲۲ تقریبا دو برابر شده است. بیش از ۹۳درصد این واردات، مستقیما راهی اوکراین شده است. تحلیل محتوای این گزارش، هم معطوف به ابعاد سیاسی حمایت اروپاییان از جنگ اوکراین و هم مربوط به مداخله مستقیم نظامی آنها در صحنه جنگ است. 

محمدعلیزاده - گروه بین‌الملل