نسخه Pdf

ارث من مال تو

نگاهی به مباحث حقوقی پیرامون بخشش ارث

ارث من مال تو

یکی از رایج‌ترین مسائل حقوقی که هر شخص، ممکن است در طول زندگی خود با آن مواجه شود، مسأله ارث است و چنانچه به صورت قهری، سهم الارثی به فرد تعلق گیرد، مختار است به هر نحو که تمایل دارد، در آن تصرف کند تا جایی که با حقوق دیگر افراد و قانون، در تعارض نباشد. از جمله تصرفات حقوقی هر فرد در سهم‌الارث، بخشیدن آن به دیگری است.

بخشش ارث، به شخص دیگر یا سایر وراث، یکی از مواردی است که قانون‌گذار، آن را پیش‌بینی کرده و البته انجام این امر، فقط در صورتی اثر حقوقی تملیک دارد که بر اساس شرایط و نحوه مد نظر قانون‌گذار، انجام شود و از همین رو آشنایی با شرایط و قواعد این امر ضروری است. چنانچه شخصی بخواهد سهم‌الارث خود را به دیگری، اعم از سایر وراث یا اشخاصی غیر از وراث ببخشد، باید این موضوع را با رعایت شرایط قانونی و در قالب یکی از عقود معین یا نامعین پیش‌بینی شده در قانون مدنی، انجام دهد. بخشش ارث یا بخشش سهم الارث می‌تواند در قالب عقد صلح یا عقد هبه صورت گیرد که رایج‌ترین عقدی که برای بخشش ارث، استفاده می‌شود، عقد هبه است. از آنجا که رعایت شرایط بخشیدن ارث به دیگری، نقشی مهم در ایجاد اثر حقوقی آن دارد، در این بخش ازمقاله، قصد داریم درباره شرایط بخشیدن ارث به دیگری، به طور عام و در صورتی که فرد، از عقد صلح یا هبه برای این بخشش استفاده می‌کند، صحبت کنیم. شرایط بخشش ارث عبارتند از:
فردی که اقدام به بخشش ارث می‌کند، باید از اهلیت قانونی برای انجام این امر، یعنی از عقل، بلوغ و رشد، برخوردار باشد.
فرد باید با رضایت و قصد و نه از سر اکراه و اجبار، اقدام به بخشش ارث یا همان سهم‌الارث خود کند.
بخشش ارث باید با جهت مشروع و قانونی و نه با قصد و نیتی همچون فرار از دین، صورت گیرد.
موضوع ارثی که بخشیده می‌شود، باید به طور دقیق و معین روشن شود.

چنانچه فرد به موجب عقد هبه یا صلح، اقدام به بخشش ارث می‌کند؛ اولا باید موضوع هبه یا صلح، محقق شده‌باشد یعنی فرد به طور قانونی، از سهم‌الارث برخوردار شده باشد و نخواهد یک امر ظنی و احتمالی را صلح یا هبه کند. ثانیا، در هریک از این دو عقد، فرد باید حق تصرف در مال را داشته باشد و مالک مال موضوع هبه یا صلح باشد. ثالثا، در بخشش ارث به موجب عقد هبه، قبض و قبول، توسط هبه گیرنده یا همان متهب، انجام شود(فوت واهب یا متهب، قبل از قبض، سبب بطلان بخشش ارث به موجب عقد هبه خواهدشد). شایان ذکر است، در صورتی که متهب یا شخصی که ارث به او صلح می‌شود، محجور باشد، ولی یا قیم او باید قبول را انجام دهد.
مدارک لازم برای بخشش ارث، عبارتند از: اسناد و اوراق هویتی، گواهی انحصار وراثت، رای دادگاه در خصوص تقسیم ترکه یا در صورتی که محجور میان وراث نبوده، تقسیم نامه تنظیمی میان وراث، مدارک مربوط به پرداخت مالیات بر ارث و... . 

محمد زمانی - خبرنگار چاردیواری