با توجه به این که توسعه اقتصاد دریا براساس راهبردهای اقتصاد مقاومتی در دستور کار مسئولان قرار گرفته، شاهد آن هستیم که صنعت آبزی‌پروری و صیادی با رشدی قابل توجه روبه‌رو بوده‌است. درسال گذشته سیاست‌های کلی برنامه هفتم از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد که در بند۱۱ آن به تحقق سیاست‌های کلی آمایش سرزمین با توجه به مزیت‌های بالفعل و بالقوه و اجرایی کردن موارد برجسته آن با توجه ویژه بردریا، سواحل، بنادر وآب‌های مرزی تاکید شد. با توجه به دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب درموضوع توسعه شهرهای ساحلی وتوسعه اقتصاد دریا که جزو سیاست‌های نظام است، طرح‌های مطالعاتی زیادی در حوزه شیلاتی تعریف شده که در توسعه فرهنگ عمومی مناطق ساحل‌نشین نیز اثرگذار خواهد بود.درحال حاضر مناطق ساحلی، بستر فعالیت‌های عظیم اقتصادی و اجتماعی به شمار می‌رود، به گونه‌ای که حدود دو سوم جمعیت جهان در محدوده ۶۰کیلومتری حاشیه دریاها استقرار یافته‌اند و بیش از ۸۰درصد شهرهای بزرگ دنیا ــ که امروزه به عنوان قطب‌های تجاری شناخته می‌شوند ــ در مناطق ساحلی قراردارند. این درحالی است که در ایران بیش از5800 کیلومتر سواحل اصلی، جزیره‌ای و رودخانه‌ای داریم، اما سهم بسیار پایینی درGDP ایران از حوزه کسب‌وکارهای دریایی است؛ به همین دلیل مجموعه‌های مختلف کشور از جمله وزارت جهاد کشاورزی و سازمان شیلات توجه زیادی به اقتصاد دریا از جمله توسعه تولیدات آبزی‌پروری و صیادی داشته‌اند. به طوری که میزان کل تولیدات شیلات در سال1401 بالغ بر یک میلیون و 352هزار تن بوده که از این رقم 601هزارتن آن مربوط به فعالیت‌های آبزی پروری و 751هزار تن آن مربوط به صید و صیادی بوده‌است.از طرف دیگر میزان اشتغال در زیر بخش شیلات 250هزار نفر است که حدود 135هزار نفر در بخش صید و 115هزار نفر در حوزه آبزی‌پروری اشتغال دارند.
 
خودکفایی در تولید؛ ارمغان بهره‌وری در بخش شیلات
همچنین آمارهای ارائه شده نشان می‌دهد کشورمان در سال گذشته به خودکفایی80 درصدی در تولید تجهیزات مربوط به پرورش ماهی در قفس، خودکفایی77درصدی در تولید تخم چشم زده ماهی قزل‌آلا، خودکفایی98درصدی در تولید خوراک میگو و تولید 5.5میلیارد لارو میگو رسیده‌است. این درحالی است که درسال‌های گذشته همواره کشورمان ارززیادی را برای واردات تخم چشم زده ماهی قزل‌آلا اختصاص می‌داد و یکی از اصلی‌ترین واردکنندگان این محصول در دنیا بود.
 
رشد صادرات محصولات شیلاتی
از طرف دیگر در وضعیت فعلی محصولات مختلف شیلاتی بازارهای زیادی را فتح کرده‌اند، به عنوان نمونه می‌توان گفت هم اکنون شاهد توسعه صادرات میگو به روسیه و چین هستیم که این مهم البته با توجه ویژه دولت سیزدهم به افزایش تجارت با این دو کشور صورت گرفته‌است.براساس آمار گمرک در 9 ماه امسال،147هزار و 229 تن و 976 کیلوگرم محصول شیلاتی به ارزش 266میلیون و 334هزار و 90 دلار یا 10هزار و67میلیارد و361میلیون و 144هزار تومان صادر شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته 133 هزار و 441 تن محصولات شیلاتی به ارزش 261 میلیون و 980 هزار دلار از کشور صادر شده بود.این آمار نشان‌دهنده آن است که صادرات محصولات شیلاتی به لحاظ وزنی با رشد 11درصدی و به لحاظ ارزشی با رشد 2درصدی روبه‌رو بوده‌است.طی این مدت ارمنستان، ازبکستان، استرالیا، اسپانیا، استونی، افغانستان، امارات، انگلیس، ایتالیا، آلبانی، آلمان، بحرین، برزیل، بلژیک، بلاروس، بنگلادش، پاکستان، پرتغال، تاجیکستان، تایلند، تایوان، ترکمنستان، ترکیه، جمهوری‌آذربایجان، چین، دانمارک، رومانی، ژاپن، سریلانکا، سنگاپور، سوریه، سومالی، سوئیس، عراق، عمان، روسیه، فرانسه، فنلاند، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، کامرون، کانادا، کرواسی، کنگو، کویت، گرجستان، لبنان، لوکزامبورگ، لیبی، مالزی، مالی، مکزیک، موریتانی، هلند، هنگ‌کنگ، ونزوئلا، ویتنام و یونان 59 کشوری بوده‌اند که محصولات شیلاتی صیادان و آبزی‌پروران ایرانی به آنها صادر شده‌است.

صادرات محصولات
در 9 ماه امسال 328 تن انواع ماهی زینتی، 14هزار و 36تن ماهی کپور، 10هزار و 765تن قزل‌آلا، 349 تن حلوا ماهیان و 5672تن پهن ماهیان صادر شده‌است. همچنین سگ ماهیان ۲۳ هزار و ۴۴۹ تن، مار ماهی ۹۹۴تن، ماهی سی‌باس ۲۲ تن، شاه ماهی و ساردین ۱۱هزار و ۵۰۵ تن، ماهی به شکل فیله ۹ تن، ماهی‌های خشک شده ۳۳۵ تن، خرچنگ صخره‌ای 1.2تن و میگو ۲۳هزار و ۲۸۸ تن تا پایان آذر صادرات داشته‌است. تون‌ماهیان نیز 5368 تن، شبه تون‌ماهیان 1932 تن و جگر وتخم ماهی۵۷تن طی ۹ ماه امسال به کشورهای مختلف صادر شده‌است. از طرف دیگر 1982 تن کنسرو ماهی تون، کنسرو بادبان ماهی ۴۹۵ تن، سایر فرآورده‌های کنسرو ماهی۲۹۱تن، خاویار3572کیلوگرم و کنسرو بدل خاویار (تخم سایر ماهی‌ها) ۸۰۰ کیلوگرم از ایران به بازارهای هدف صادر شده‌است.

امین محمودی - گروه اقتصاد