با گسترش واکنش‌ها به این خبر، علیرضا وهاب‌زاده، مشاور وزیر بهداشت و مسؤول فضای مجازی قرارگاه مقابله با کرونا در توییتر گفته است: «هنوز جزئیات طرح اعلام نشده، عده‌ای در حال قضاوت و ایجاد نگرانی برای مردم هستند. این طرح در سطح ملی و در تمام کشور اجرا خواهد شد و براساس هر منطقه یک مدل اجرایی دارد که برای روستاها و‌ مناطق دور افتاده یک روش و برای شهرهای بزرگ با مدل دیگری انجام می‌شود.» وی همچنین در توییت دیگری «ضدعفونی‌کردن منازل کسانی که بیمار مبتلا داشتند و ارائه خدمات بهداشتی پیشگیرانه به افراد خانواده، ضدعفونی‌کردن و غربالگری اماکن عمومی، ادارات دولتی و‌ خصوصی و ارائه خدمات غربالگری به کارکنان» را از دیگر اقداماتی دانست که قرار است در طرح بسیج ملی ۳۰۰ هزار اکیپ سلامت مقابله با کرونا انجام شود.
کاربری در توییتر در واکنش به این خبر گفته است: «چرا مثل کره جنوبی در کنار خیابان‌ها و سر گذرها مستقر نمی‌شوند؟! ویروس کرونا که فشار خون یا دیابت و... نیست، خانه به خانه بگردی پیدایش کنی! امکان دارد کسی امروز جوابش منفی باشد، یک ساعت بعد از رفتن اکیپ تشخیص از همسایه بغلی یا فامیل کرونا بگیرد! این کار مثل انبارگردانی در حین فروش است!» مسؤول فضای مجازی قرارگاه مقابله با کرونا در پاسخ به این کاربر گفته است: «قرار هم نیست جلوی هر‌خانه یک نفر مستقر شود. دقیقا بخشی از طرح، تست در ‌اماکن عمومی و معابر است.»
کاربر دیگری از نبود تجهیزات پیشگیری لازم ابراز نگرانی کرده و گفته است: «اکنون بیشتر پرسنل مراکز و پایگاه‌های بهداشتی، اقلام حفاظتی (ماسک و دستکش و الکل) ندارند و حتی بعضی از مراکز بهداشت در مورد اقلام حفاظتی پایگاه‌های برون سپاری شده مسؤولیتی قبول نکرده و پرسنل طرح حاشیه‌ها را فی‌امان‌ا... رها کرده‌اند.»
در ادامه وهاب‌زاده «ارائه خدمات و مشاوره بهداشتی در روستاها و‌ مناطق دور افتاده» را بخشی از این طرح اعلام کرده و در توییت دیگری گفته است: «عمده اقدامات این طرح در شهرهای بزرگ از طریق سامانه‌های هوشمند و استفاده از ظرفیت پرونده الکترونیک سلامت خواهد بود که در صورت تشخیص و نیاز به خدمات بیشتر (با‌هماهنگی) مراجعه به منزل انجام خواهد شد.»
اینها همه در حالی است که ایران پیشتر در زمینه ریشه‌کنی فلج اطفال از ظرفیت بسیج همگانی و اعزام اکیپ‌های تخصصی بهره برده است.
به این ترتیب اگر فرضیه وزارت بهداشت درست باشد و کشوری با اتخاذ شیوه اعزام اکیپ‌های غربالگر قرار باشد بر کرونا غلبه کند، با توجه به تجارب قبلی وزارت بهداشت ایران در استفاده از ظرفیت بسیج همگانی، شانس موفقیت را به نسبت بالاتری می‌توان برای کشورمان
متصور بود.
رمز موفقیت ایران در حذف بیماری‌ها
جامعه پزشکان متخصص البته به موضوعات خودش تخصصی نگاه می‌کند. از نظر آنها بین اصطلاحاتی مانند «ریشه کنی» و «مهار» تفاوت معنی‌دار وجود دارد. اما به طور کلی پرونده بسیاری از این بیماری‌ها در ایران بسته شده است و دیگر شیوع ندارند. هر چند ممکن است افرادی در نقاطی از کشور به برخی از این بیماری‌ها مبتلا شوند، اما هیچ‌کدام آنها همه‌گیر نیستند و اکنون مشکل جدی برای عموم مردم محسوب نمی‌شوند. از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون نسخه دست کم ده بیماری که تداوم شیوع آنها می‌توانست حتی بیشتر از کرونا خطرناک باشد، پیچیده شده است. فلج‌اطفال، دیفتری، کزاز، وبا، سیاه‌سرفه، سرخک، سرخجه، مالاریا، سالک و جذام بیماری‌هایی هستند که حالا باید به خاطر پایان شیوعشان خوشحال باشیم و البته امیدوار به این‌که «کووید-19» هم به این فهرست اضافه شود.
به دنبال بحث ریشه‌کنی آبله در دنیا، در 40 سال گذشته ساختار نظام سلامت در کشور یکی از موفق‌ترین ساختارهای نظام سلامت در سطح منطقه و دنیا بوده است. دکتر حسین عرفانی، رئیس اداره مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به این نکته به جام‌جم گفت: «ما ریشه‌کنی فلج اطفال را در دهه 70 در کشور پشت سر گذاشته‌ایم. در اوایل دهه 80 حدود 33میلیون نفر از جمعیت کشور ما در دو نوبت به فاصله یک‌ماه در واکسیناسیون همگانی سرخک و سرخجه با هدف ریشه‌کنی سرخک واکسینه شدند که این در دنیا بی‌نظیر است. وقتی به پایگاه‌های علمی مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم واکسیناسیون همگانی با قدر و اندازه 33 میلیون نفر در دو نوبت به فاصله یک‌ماه بی‌نظیر است.»
وی در ادامه افزود: «ما توانسته‌ایم بسیاری از بیماری‌های دیگر مثل جذام، سندرم سرخجه مادرزادی و بیماری مهم مالاریا را هم به مرحله حذف برسانیم. این در حالی است که با توجه به موقعیت جغرافیایی کشورمان نسبت به همسایگان شرقی -که نظام موفق و قدرتمندی در حوزه سلامت ندارند، یا کشورهای استقلال‌یافته از شوروی سابق، همین‌طور عراق با توجه به مشکلات سال‌های اخیر- از نظام سلامت قدرتمندی برخورداریم. در چنین شرایطی بوده است که موفقیت‌های نظام سلامت ایران در مقابله با بیماری‌ها به دست آمده است.» دکتر عرفانی ضمن اشاره به لطف و عنایت خداوند متعال در رسیدن به این موفقیت‌ها در حذف و کنترل بیماری‌ها سه دلیل عمده را برای این بیماری‌ها برشمرد و گفت: «دلیل اول ساختار وزارت بهداشت مبتنی بر تأمین عدالت اجتماعی در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی با فلسفه دسترسی که در اقصی نقاط کشور بوده است که به‌خوبی توانسته خدمات استاندارد را ارائه دهد. دلیل دوم بحث هماهنگی‌های بین بخشی است که هماهنگی بسیار مناسبی در بحث سلامت در کشور ما وجود دارد. در مورد شیوع کووید-19 در کشور از بالاترین مقام کشور که مقام معظم رهبری هستند تا هر سه قوه و نیز قوای نظامی و انتظامی عزم خود را جزم کرده‌اند تا با این بیماری مبارزه کنند. دلیل سوم توفیق ایران در کنترل بیماری‌های واگیر که مهم‌ترین رکن موفقیت ما بوده است، بحث مشارکت مردمی و بسیج اجتماعی مبتنی بر افزایش سطح آگاهی عمومی است که افراد بتوانند با رعایت فرهنگ خودمراقبتی به حاکمیت کمک کنند و زمینه غلبه بر این بیماری در فضای اعتماد به ساختارهای کشور فراهم شود.»
آسیب به روان جامعه با سوء برداشت
با افزایش انتشار خبرهای مربوط به موارد ابتلا به کرونا در اقصی‌نقاط کشور، انتشار خبرهای کذب در فضای مجازی و رسانه‌های بیگانه و توصیه‌های به اصطلاح طب سنتی یا كلیپ‌های موهن با سوء برداشت از آموزه‌های مذهبی، نتیجه‌ای جز آسیب به سلامت روان افراد جامعه، کاهش اعتماد عمومی و ایجاد خلل در تشكیل زنجیره مستحكمی از عزم و اراده مردمی برای مقابله با شیوع گسترده‌تر این بیماری نداشته است. این در حالی است که تجارب قبلی مبارزه با فلج اطفال و دیگر بیماری‌های عفونی ریشه‌کن شده در کشور از اهمیت مشارکت عمومی و بسیج همگانی برای مقابله با بیماری‌های عفونی در کشور خبر می‌دهد.  دكتر محمدحسین قربانی، نایب رئیس كمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با جام‌جم با اضطراری دانستن وضعیت كنونی و حساس بودن شرایط آن حتی نسبت به دوران جنگ تحمیلی برای كشور گفت: همه ما برای گذر از بحران بهداشتی و سلامت مقابله با بیماری كرونا باید دوشادوش متولیان حوزه بهداشت و سلامت كشور این بحران را مدیریت كنیم. وی با تاكید بر این‌كه عزم و اراده عمومی در كشور چین و حضور تمام نهادهای مردمی دولتی و حتی ارتش در این كشور برای خروج از این بحران باید الگوی ما باشد، افزود: با بی‌توجهی به ضرورت خودمراقبتی و خودنظارتی مردم و انتشار اخبار و بسته‌های محتوایی ناآگاهانه و غیرتخصصی در فضای مجازی، چیزی جز ضربه‌زدن به احساسات مردمی نصیبمان نخواهد شد. وی به ضرورت برخورد نیروی انتظامی با افراد خاطی در فضای مجازی تاكید كرد: انتشار برخی تصاویر در این فضاها موید آن است كه دست فضاهای ناسالم برون مرزی در كار است تا به نوعی همدلی و مشاركت عمومی مردم ما را كه كلید اصلی و نهایی خروج از این بحران است خدشه‌دار كند.
دکتر قربانی با درخواست از همه مردم برای استفاده از تمام ظرفیت‌های ایمنی و خود مراقبتی اظهار كرد: مردم ما به‌ویژه در شهرهایی كه بحران شدیدتر است باید به ضرورت عدم خروج غیر‌اضطراری از منازل توجه كنند. متاسفانه با وجود تاكید پروتكل سازمان بهداشت جهانی مبنی بر‌جلوگیری از هر نوع تجمع، همچنان شاهد برگزاری برخی گردهمایی‌ها در جامعه هستیم كه باید كاملا متوقف شود.
شهروندان چه کمکی به کنترل بیماری می‌توانند  کنند؟
رئیس اداره مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در مورد مشارکتی که شهروندان می‌توانند در کنترل بیماری کووید-19 در شرایط کنونی داشته باشند گفت: اکنون چرخه انتقال این بیماری بین مردم برقرار است و در اقصی نقاط کشور، ویروس را در گردش می‌بینیم. مشارکت شهروندان در این شرایط می‌تواند به این صورت باشد که جدا از رعایت بهداشت عمومی و شستن دست و ... هر فردی اگر احساس سرماخوردگی کرد و عفونت خفیف تنفسی را در حلق، بینی و سینوس‌ها حس کرد، اگر بیماری زمینه‌ای ندارد کافی است چند روزی خودش را از دیگران جدا کند و خانه‌نشین شود. رعایت فاصله یک متری، استفاده از ماسک و رعایت بهداشت تنفسی می‌تواند بسیار موثر باشد. ممکن است اقلیتی از بیماران فرم شدید کووید-19 را تجربه کنند که در آن احساس ناراحتی در سیستم تحتانی دستگاه تنفسی وجود دارد که علامتش تنگی‌نفس است. در اینجا باید به پزشک مراجعه کنند. دکتر عرفانی تأکید کرد: شهروندان توجه داشته باشند فقط کسانی به صورت سرپایی پس از مشاهده علائم خفیف باید به پزشک مراجعه کنند که عامل زمینه‌ای و خطر را در زندگی تجربه کرده باشند؛ مانند خانم‌های باردار، افراد چاق و افرادی که بیماری‌های مزمن سیستم ایمنی دارند یا داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی مصرف می‌کنند. این افراد با مشاهده کوچک‌ترین علائم خفیف باید به مراکز سرپایی مشخص شده در ارائه خدمات سلامت مراجعه کنند. این محقق فعال در حوزه پیشگیری از بیماری‌های واگیر، مهم‌ترین تقاضایش از هموطنان را اعتماد به خدمتگزارانشان در وزارت بهداشت اعلام و تأکید کرد: اولویت ما در وزارت بهداشت، تامین، حفظ و ارتقای سلامت عمومی جامعه بدون هر گرایش فکری و سیاسی است. ما  کار تخصصی و علمی خود را انجام می‌دهیم. مردم اکاذیبی را که عمدتا عامدانه و گاه ناآگاهانه در برخی رسانه‌ها منتشر می‌شود دنبال نکنند و خبرهای مربوط به بیماری کووید-19 را از رسانه ملی با اطلاع‌رسانی رسمی وزارت بهداشت دنبال کنند.
دکتر عرفانی همچنین نکته مهمی را خاطرنشان کرد و گفت: حدود ده روز پیش بود که موارد اولیه تشخیصی در قم گزارش شد، بعد از آن اقدامات تشدیدیافته کنترلی با اطلاع‌رسانی عمومی به مرحله اجرا گذاشته شد. می‌دانیم دوره نهفتگی بیماری تا حدود 14 روز است و به این ترتیب در یکی‌دو هفته پیش رو مواردی که از قبل آلوده شده بودند به مرحله بروز علائم می‌رسند. به این ترتیب تعداد موارد بیماری در کشور ممکن است افزایش نشان دهد. بنابراین هموطنان بدانند مشاهده مرحله افزایش بیماری پدیده غیر قابل انتظاری نیست. این نباید موجب تشویش عمومی شود. رئیس اداره مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در پایان تأکید کرد: اگر با پدیده کووید-19 به صورت منطقی و واقع‌بینانه مقابله کنیم مطمئنا در مدت زمان منطقی می‌توانیم آن را
کنترل کنیم.



نقش موثر ایران در ریشه کنی فلج اطفال
ایران هم همگام با سایر کشورهای دنیا، گام‌های مؤثری برای مقابله با بیماری‌های واگیر برداشته و طی چند دهه اخیر موفق شده تعداد زیادی از این قبیل بیماری‌ها را ریشه‌کن کند. تب دنگ از جمله بیماری‌هایی است که به‌ویژه در ایران شیوع بالایی دارد و از پشه آدسه به انسان منتقل می‌شود. در کنار آن احتمال شیوع بیماری‌هایی مانند زیکا نیز به‌دلیل همسایگی ایران با کشورهای در معرض این بیماری، در کشور ما بالاست.  به گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال 2008 اولین مورد تب دنگ در ایران تأیید شد. برای جلوگیری از شیوع احتمالی این بیماری، پایش فعال پشه آدسه در 121 نقطه از هشت استان ایران از جمله بنادر، فرودگاه‌ها و گذرگاه‌های زمینی آغاز به کار کرد و اطلاعات جمع‌آوری شده در شش سال بین سال‌های 2008 تا 2014 مورد ارزیابی قرار گرفت.  همچنین اقدامات کنترلی خوبی نظیر اسپری گسترده حشره‌کش و مه‌پاش آنها هم در مناطق آلوده صورت گرفت و به این ترتیب حضور پشه‌های آلوده تحت کنترل درآمد. تمام این تلاش‌ها باعث شد بین‌این‌بازه زمانی فقط 29 مورد ابتلا به تب دنگ در ایران گزارش شود. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است نظارت‌های دقیقی که در خصوص این بیماری واگیر در ایران انجام شد، نقش مؤثری در کنترل شیوع آن داشت و حتی توانست شیوع محلی آن را هم از بین ببرد.  فلج‌اطفال از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که سال‌ها در ایران رواج داشت و بسیاری از کودکان را مبتلا می‌کرد. از سال‌ها پیش طرح واکسیناسیون به طور جدی در سنین کودکی آغاز شد تا این بیماری واگیر ریشه‌کن شود. در سال 1997، نمونه‌هایی از ابتلا به فلج اطفال از‌سوی سازمان بهداشت جهانی گزارش شده بود. موارد خفیفی از بیماری طی سال‌های 1998 تا 2000 در کشور مشخص شد از پاکستان و افغانستان منتقل شده بود. اما جالب اینجاست در سال 2001 به بعد دیگر گزارشی از بیماری فلج اعلام نشد. با وجود این که طرح واکسیناسیون از سال 1984 در ایران آغاز شده، با هماهنگی‌های خوبی که در دستور کار قرار گرفت و نیز واکسیناسیون تکمیلی که از سال 1999 به ویژه در مناطق پرخطر و پرجمعیت در دستور کار قرار گرفت، نتایج قابل قبولی به همراه داشت. با پیگیری‌هایی که از سوی مقامات داخلی و خارجی انجام شد، سازمان بهداشت جهانی تأیید کرد که سیستم‌های واکسیناسیون و نظارتی در جمهوری اسلامی ایران بسیار قوی بوده و تأثیر مثبتی روی ریشه‌کنی بیماری فلج اطفال داشته است.