چطور میتوانیم با علائم 3 ماه اول بارداری كنار بیاییم؟
ماههای سخت و طلایی
سه ماه اول بارداری هم برای مادر و هم برای جنین دوران بسیار مهمی است. شاید روز اولی كه متوجه شدید باردار هستید، با خودتان فكر كنید، احتمالا در هفتههای اول بارداری باشید، اما واقعیت این است به احتمال زیاد چهار هفته از بارداریتان گذشته و وقتی برای اولین معاینه بارداری به دكتر مراجعه كردید، متخصص زنان و زایمان برآورد دقیقتری از زمان بارداریتان به شما خواهد خواهد داد. نگران روزهای گذشته و مراقبتهایی كه باید انجام میدادهاید و ندادهاید نباشید. بسیاری از زنان باردار در هفتههای بالاتر از بارداریشان باخبر میشوند، اما معمولا خطری در این دوران آنها را تهدید نمیكند مگر اینكه از همان ابتدا مادر با یك بارداری خطرناك روبهرو باشد كه علائمش با یك بارداری معمولی و بیخطر كاملا متفاوت است. اولین علائمی كه در این دوران تجربه میكنید بسیار شبیه علائم قاعدگی است. دردهای قسمت تحتانی كمر، انقباضات شكمی، نفخ، سردرد و نواسانات خلقی از علائم هفتههای اولیه است. اما احتمالا با بالاتر رفتن سن بارداری حالت تهوع، بیزاری نسبت به غذاها یا هوس یك غذای خاص (ویار)، تكرر ادرار و خستگی و یبوست هم به این علائم اضافه شود. اما با وجود این مشكلات چطور میشود سه ماه اول بارداری را به بهترین شكل گذراند؟
الهام فیروزبخت / خبرنگار
حس بویایی خانمهای باردار در این دوران بسیار قوی میشود. حالا فكر كنید گاهی حتی بوی عطری كه همیشه یك خانم دوستش داشته در این دوران بهشدت اذیتش میكند، از طرفی هم گاهی یك خانم باردار بوهایی را متوجه میشود كه دیگران قادر به تشخیصش نیستند! بوهایی زننده كه باعث حالت تهوع و در موارد شدیدتر استفراغ میشود. اولین كاری كه میتوان انجام داد بوییدن لیموی تازه است. رزماری تازه هم كارساز است. پس بهتر است یك خانم باردار همیشه لیموی تازه و یك شاخه رزماری در كیفش داشته باشد.
یك دو سه ورزش
متاسفانه هنوز هم این باور قدیمی و البته غلط بین بسیاری از خانمها رواج دارد كه در دوران بارداری باید تحرك و فعالیت را به حداقل رساند، در صورتی كه ورزش كردن میتواند خستگی، سردرد، یبوست و تهوع را تا حد زیادی كنترل كند.
ناگفته پیداست كه ورزش تاثیر بسزایی هم روی خلق و خو دارد. پس بهتر است اگر خانمی تا قبل از بارداری ورزش میكرده و حالا بارداری خطرناكی هم ندارد، ورزش را زیر نظر پزشك ادامه دهد.
اگر هم تا قبل از این اهل باشگاه رفتن و ورزش نبوده است «پیادهروی» بهترین گزینه برای روزهای بارداری است. روزانه 15 دقیقه پیادهروی تاثیر فوقالعادهای روی مادر و جنین میگذارد و بعدتر مادر زایمان راحتتری خواهد داشت.
علاوه بر تمام اینها پیادهروی روزانه از اضافهوزن بیش از حد در این دوران جلوگیری میكند و همین مورد باعث میشود مادر بعد از زایمان زودتر به اندام ایدهآلش نزدیكتر شود.
نوشیدن آب
شاید خوردن آب وقتی حالت تهوع وجود دارد چندان ایده جذابی به نظر نرسد، اما بدن بهشدت در این دوران به آب نیاز دارد علاوه بر این نوشیدن آب باعث هیدراته شدن بدن میشود و از طرف دیگر میتواند حالت تهوع را تا میزان قابل توجهی كنترل كند. معده هم در این دوران شرایط بحرانی دارد، پس بهتر است آب خیلی سرد استفاده نكنید. در بعضی از خانمها آب سرد ممكن است باعث رفلاكس و سوزش سر دل شود. پس نهتنها آب، بلكه هرنوشیدنی كه برای این دوران انتخاب میكنید، ولرم باشد. علاوه بر این نوشیدن آب به مقدار زیاد یبوست را هم از بین میبرد، اما باعث تكرر ادرار میشود. اما به هر حال داشتن تكرر ادرار از داشتن دو حالت قبلی به مراتب بهتر است. اگر یك خانم باردار تا قبل از این دوران چای و در كل كافئین زیادی در روز دریافت میكرده باید میزان آن را به حداقل برساند، پیشنهاد جایگزین این است كه درون چای از زنجبیل استفاده كند، چرا كه زنجبیل بهشدت تهوع را كنترل میكند، از طرفی رفلاكس یا سوزش معده را هم تا حدودی از بین میبرد. آبنبات زنجبیلی، نان شیرینی یا بیسكویتهای زنجبیلی هم میتوانند گزینههای جذابی برای این دوران باشند.
چه بخوریم؟
در این دوران باید دور مواد غیرطبیعی را خط قرمز كشید. شیرینیها و بیسكویتها قند غیرطبیعی دارند و ممكن است مادر را دچار دیابت بارداری كنند. میوهها، به خصوص میوههایی كه میتوانند تا حد زیادی یبوست را كنترل كنند بهترین جایگزین خوراكیهای غیرطبیعی هستند. مصرف انواع مغزها بهخصوص مغز بادام به دلیل اسید فولیك فراوانی كه دارد بهشدت توصیه میشود. مویز و انجیر خشك سرشار از آهن هستند و شیرینی مطلوبی هم دارند و بهترین جایگزین قند و شكر هستند. از طرفی جنین برای وزنگیری و رشد شدیدا به این دو مورد نیاز دارد و مادر هم با مصرف این دو خوراكی بعد از زایمان با مشكل كمخونی مواجه نخواهد شد.
وعدههای سبك
در این دوران نمیشود مثل قبل وعدههای غذایی را یكباره وارد معده كرد. توصیه پزشكان این است كه وعدههای غذایی را به 7 یا 8 وعده تقسیم و هر بار حجم كمی از غذا را وارد معده كرد.
وقتی چیزی در معده برای هضم وجود ندارد، معده سراغ پوشش داخلی رفته و خود این مساله باعث ایجاد حالت تهوع میشود، از طرفی خوردن وعدههای سنگین به دستگاه گوارش فشار آورده و آن را دچار بحران میكند.
بهتر است در این دوران همیشه چیزی در معده خانمهای باردار وجود داشته باشد. خوردن كراكر یا همان ترد خودمان، چوب شور و نان خشك محلی هم به كنترل این حالت بسیار كمك میكند. بهتر است مادران آینده، در این دوران همیشه یكی از این موارد را همراه خود داشته باشند تا قبل از ایجاد حس گرسنگی مقداری از آن را مصرف كنند.
تكنیك حواسپرتی
شاید پرت كردن حواس وقتی حال معده آدم خوب نیست كار سختی به نظر بیاید، اما نشدنی نیست! خواندن یك كتاب خوب، از آن كتابهایی كه نمیشود لحظهای زمین گذاشتشان، چرخ زدن در فضای مجازی و دیدن عكس و فیلم بچهها و تماشای فیلمهای هیجانانگیز از جمله كارهایی است كه میشود برای پرت كردن حواس و كنترل حالت تهوع انجام داد.
آخرین سنگر؛ دارو
خانمهای باردار بهتر است اولین دیدارشان با پزشك را هر چه سریعتر انجام دهند. پزشك با در نظر گرفتن تمام شرایط ممكن است دارویی از گروه B كه خطری برای جنین نداشته باشد تجویز كند تا با كمك آن بتوانید این سه ماه را راحتتر پشت سر بگذرانید.