احسان مصطفوی، رئیس مركز تحقیقات بیماری‌های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور
 روز گذشته، در صدر خبرهای مربوط به كرونا، خبر دستیابی كشور روسیه به واكسن بیش از همه به چشم خورد. واقعیت اما این است كه به خبر كشف واکسن كرونا ویروس، نباید مانند معجزه نگاه شود. دبیركل سازمان بهداشت جهانی‌ در نشست‎های این سازمان بارها گفته است كه هنوز نمی‎توان به یك واكسن موثر كه بیماری كرونا را به كلی از بین ببرد، دست پیدا كنیم.
 شاید به خاطر همین است كه دانشمندان در سازمان‎های جهانی برای تولید واكسن هدف‏گذاری كرده‏اند؛ امروز آنها به اثرگذاری واكسن كرونا بین 60 تا 70 درصد، بسنده كرده‏اند. یعنی ایمنی صد‌درصدی وجود نخواهد داشت. به‌جز موضوع اثربخشی واكسن، مساله دیگری هم وجود دارد؛ با تزریق واكسن، نمی‎توان امیدوار بود كه ایمنی در برابر بیماری صددرصد‌ باشد.
 درست مانند واكسن آنفلوآنزا، ایمنی واكسنی، در برابر فرم‎های شدیدتر بیماری خواهد بود، به این شكل كه افراد بیمار خواهند شد، اما شكل شدید آن، كه منجر به مرگ می‏شود، وجود نخواهد داشت، این شكل از ایمنی واكسنی در واكسن ویروس آنفلوآنزا هم وجود دارد. در واكسن آنفلوآنزا، مدت دوره تزریق یك‌ساله است، اما در واكسن كرونا هنوز نمی‏دانیم كه باید تزریق واكسن در چه بازه زمانی، انجام شود و این روزها صحبت از برگشت عفونت پنج تا شش ماهه در ویروس كرونا مطرح است و احتمال، تزریق واكسن در دوره شش ماهه وجود دارد؛ اگر واكسنی در كشوری كشف شود، حداقل در خوشبینانه‏ترین شرایط پنج تا شش ماه، زمان می‎برد تا به تولید انبوه یا حتی صادرات برسد. یك كمپانی باید در كارخانه خود، واكسن را در حد سه تا چهار میلیارد دوز تولید كند. با این حجم از تولید، حتی با وجود داشتن بیش از 10 كارخانه تولید، در كوتاه‎مدت نمی‏توان امیدوار بود واكسن به كشورهای دیگر صادر شود. به همه اینها باید مهر تایید هر كشور را هم اضافه كرد، هر واكسنی كه به كشوری صادر می‏شود، باید مورد تایید و براساس استانداردهای آن كشور باشد تا واردات صورت بگیرد، بنابراین به خبر تولید واكسن كرونا، زیاد هم نباید خوشبین بود و همچنان باید به پروتكل‏های بهداشتی، استفاده از ماسك، رعایت فاصله‎گذاری اجتماعی و بهداشت فردی و دوری از تجمعات، توجه كرد.