خیری که همه‌چیزش را وقف ترویج کتابخوانی کرد

خیری که همه‌چیزش را وقف ترویج کتابخوانی کرد

پرویز اذکایی از چهره‌های فرهیخته ایران است که در مراسم ملی بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار سال ۱۳۹۹ توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به‌عنوان خیر نمونه کشوری برگزیده شد.
وی در دی‌ماه سال ۱۳۹۵ کتابخانه شخصی خود را به کتابخانه مرکزی همدان اهدا کرد و در تاریخ ۲۱ تیرماه ۱۳۹۶ «کتابخانه تحقیقاتی‌ ـ تخصصی پرویز اذکایی» شامل 7500 جلد کتاب نفیس و 6500 جلد مجله علمی و فرهنگی در کتابخانه مرکزی همدان افتتاح شد و هم‌اکنون در دسترس علاقه‌مندان است.
این کتابخانه که اذکایی از آن به‌عنوان کتابکده تعبیر می‌کند، مجموعه‌ای نفیس و گزیده در رشته‌های مختلف علوم انسانی به‌ویژه تاریخ و ایران‌شناسی و فلسفه و علوم است که در قرون مختلف به تحریر درآمده و حاصل بیش از نیم‌قرن زحمت مداوم، کار و کوشش علمی این دانشمند بزرگ عصر ما است و براساس برآورد کارشناسان ارزش ریالی کتاب‌های اهداشده توسط اذکایی بیش از ۴۰میلیارد ریال است.
همچنین اذکایی، منزل مسکونی‌اش به متراژ ۳۰۰ مترمربع و ۱۸۰ متر زیربنا واقع در کوی شکریه همدان را، که کارشناسان ارزش ریالی فعلی آن را حدود ۶۰میلیارد ریال برآورد کرده‌اند، وقف کرده تا به یک کتابخانه عمومی با مدیریت اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان همدان تبدیل شود. این مجموعه توسط اذکایی به نام «خانه فرهنگی روانشاد میرزاکاظم اذکایی مدیر» یا کتابخانه عمومی کوی شکریه همدان نامگذاری شده است. علاوه‌بر این اقدامات ارزنده و ماندگار، به درخواست دکتر اذکایی، تمامی حساب‌های مالی و اوراق بهادار نامبرده در قالب وقف به نام اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان همدان جهت هزینه‌های جاری مجموعه اذکایی اهدا شد تا در صورت فوت، با نظارت ناظر وقف توسط اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی صرف شود.
پرویز اذکایی فروردین ۱۳۱۸ در خانوادهای فرهنگی، در شهر همدان زاده شد. او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه آلیانس/ اتحاد گذراند و پس از پایـان خدمت نظام (۱۳۳۹) متصدی کتابخـانه دبیـرستانی شد که در آن تحصیل می‌کرد و در مدارس ملی همدان (خصوصا دبستان فرهنگ که پدرش محمدکاظم اذکایی بنیاد کرده بود) تدریس کرد.
شوق به آگاهی از تاریخ و معارف قدیم، او را به حوزه‌های علمیه کشانید، چندان که از محضر حضرت آیتا... فقید آقای آخونـد ملاعلـی معصومـی‌همـدانـی(ره) استفـاده کرد.
در سال‌های ۱۳۴2ـ۱۳۴0، امور چاپ و نشر روزنامه «نهیب غرب» به او محول شد و همکاری مستمری نیز با روزنامه «مبارز همدان» داشت.
در سال ۱۳۴۱ عهده‌دار طبع و ویرایش مجله «پیک اسلام» شد. در سال ۱۳۴۸، تحصیلات دانشگاهی (رشته تاریخ) را در دانشگاه تهران به پایان برد و ضمن آن سردبیر مجله «وحید» بود.
در سال ۱۳۴۸ که مبدأ تشکیل کنگره‌های سالانه تحقیقات ایرانی، در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران بود و تا آخر سال ۱۳۵۷ عضویت دائمی آن را بر داشت. بعلاوه، در چندین کنگره علمی داخل و خارج از کشور نیز مأموریت یافت، ازجمله: کنگره جهانی ابوریحان بیرونی (تهران، ۱۳۵۲)، جشنواره جهان اسلام (لندن، ۱۳۵۴) و در الموتمر الدولی للبیزره (منعقد در امارات متحده عربی، ابوظبی، ۱۳۵۴) نماینده اعزامی ایران بود.