مهمترین ترندهای فناوری در سال 2021 چه خواهد بود؟
فناوری فردا، برای همه
نمایشگاه CES آخرین نمایشگاه بزرگ فناوریهای الکترونیک بود که پارسال قبل از شروع همهگیری کرونا بهصورت عمومی برگزار شد. اما امسال این نمایشگاه هم برای نخستین بار کاملا مجازی برگزار و درهای آن روی میلیونها علاقهمند به تحولات دنیای فناوری در سراسر جهان باز شد. این فرصتی بینظیر برای خیلیها از جمله نگارنده برای مشاهده دست اول رونمایی شرکتهای بزرگ و کوچک از فناوریهایی بود که احتمالا در سال 2021 و پس از آن نقش مهمی در زندگی روزمره ما خواهد داشت. بدون شک فناوریهای مرتبط با سلامت و بیماری کرونا، از تجهیزات حفاظت فردی هوشمند تا فناوریهای کار و آموزش از راه دور، حضور پررنگی در نمایشگاه امسال داشتند. اما این تمام داستان نبود چون بسیاری از فناوریهای رونماییشده با هدف راحتتر کردن زندگی بعد از عبور جهان از این بحران بیسابقه و بازگشت زندگی به حالت عادی توسعه پیدا کردهاند. البته مثل هر سال شاهد رونمایی از فناوریهای جدید در حوزه تلفنهای هوشمند، فناوریهای ارتباطی نسل بعد از جمله 5G، نمایشگرهای جدید و خودروهای الکتریکی هم بودیم که پای ثابت این نمایشگاه بهشمار میرود. آنچه میخوانید، برداشت ما از مهمترین روندهای فناوری در یک سال آینده و فراتر از آن است.
خشایار مریدپور / روزنامهنگار فناوری
همانطور که پیشبینی میشد، سلامتی و فناوریهای مرتبط با آن یکی از نقاط اصلی تمرکز نمایشگاه CES امسال بود. فناوریهایی مثل هوشمصنوعی، ارتباطات بیسیم خودکار، پردازش تصویر، یادگیری ماشینی و البته حسگرهای کوچک و پیشرفته در چند سال اخیر در حال توسعه بودهاند. اما با بروز همهگیری و به دلیل شرایط اضطراری موجود با سرعتی بیمانند با یکدیگر ترکیب شدهاند تا انواع و اقسام فناوریهای جالب و کاربردی را که به ما برای عبور سریعتر از این بحران جهانی
کمک میکنند روانه بازار کنند.
درواقع هراس همگانی از این ویروس کشنده، بازار جهانی عظیم و رو به رشدی را برای کالاهای مرتبط با پیشگیری از سرایت و کنترل ویروس کووید-19 ایجاد کرده است. این بازار بخش بزرگی از نوآوریهای امسال نمایشگاه را به خود معطوف کرده و مجموعهای از شرکتهای قدیمی و جدید را به رقابت واداشته بود. این نوآوریها از ماسک هوشمند مجهز به فیلتر تصفیه هوا تا دستگیرههای مجهز به سیستم پاککننده خودکار پس از تماس دست کاربران، ماوس و کیبوردهای اداری مجهز به نور ماورای بنفش برای ضدعفونی آنها و دستگاههای هوشمند تصفیه و پایش کیفیت هوا و حتی ماسکهای هوشمند صورت با قابلیت ضدعفونی و تشخیص خودکار آلایندهها را شامل میشد.
بهعلاوه شرکتهای بسیاری، فناوریهای جدیدی از جمله پردازش تصویر و صدای کاربران و برچسبهای RFID را توسعه دادهاند که میتواند بهزودی بهعنوان راهحلی جایگزین برای ثبت ورود و خروج کارکنان و نیز کمتر کردن نیاز کاربران به لمس فیزیکی سطوح به کار برود. بخش دیگری از این محصولات هم شامل رباتهای خودکار ضدعفونیکننده محیط و محصولاتی مثل کولهپشتیهای هوشمند با قابلیت ضدعفونی خودکار میشود و برای افرادی که مجبور به فعالیت در محیطهای باز هستند طراحی شده است. شاید بهنظر بسیاری، خیلی از این محصولات مقطعی و ناشی از التهابهای بازار بهنظر برسد اما این تازه آغازی برای بازار وسیع گجتهای سلامتی با فناوری بالا و تجهیزات ضدعفونی عمومی در مقیاسهای صنعتی است که احتمالا در آینده به بخشی ثابت از زندگی همگانی ما تبدیل میشود. البته نبرد با کرونا تنها محدود به گجتهای سلامتی فردی نمیشود و در جبههای فراگیرتر هم دنبال میشود: هوش مصنوعی.
نور ماورای بنفش مخصوص ضدعفونی ماوس و کیبورد با تنها 5 دقیقه فعالیت در هر ساعت میتواند این تجهیزات را گندزدایی کند
هوش مصنوعی، همهجا
تنها چیزی که از همهگیری کرونا و محصولات مرتبط با آن در نمایشگاه امسال حضور پررنگتری داشت، هوش مصنوعی بود. در واقع در نمایشگاه امسال CES تقریبا نمیتوانید هیچ محصولی را بیابید که از هوش مصنوعی در طراحی، ساخت و برای کمک به عملکرد بهتر آن توسعه پیدا نکرده باشد. ترموستاتهای هوشمند خانگی که با کنترل دمای بدن افراد داخل خانه به پایش و کنترل بهتر سرعت و دامنه همهگیری فعلی و بیماریهای آتی کمک میکنند، یخچالهای هوشمندی که به شما بر اساس نیازتان برنامه غذایی و فهرست خرید میدهند و جاروبرقیهایی که بهترین استراتژی نظافت را بر اساس چیدمان و نوع وسایل خانه تعیین و اجرا میکند، همگی مثالهایی از این فناوری در تمام ابعاد زندگی ما است. برای مثال فیلیپس و چند شرکت دیگر، محصول مشترکی را ارائه کردهاند که با استفاده از هوش مصنوعی به پایش سلامتی افراد ساکن منزل بهویژه سالمندان کمک میکنند. این فناوری -که پایش سلامت از راه دور نام دارد- میتواند با شناسایی عادتهای رفتاری ساکنان منزل، درصورت بروز چیزی خارج از معمول افراد موردنظر را خبر کند. شرکتهایی مثل سامسونگ هم از این فناوری برای بهتر کردن عملکرد تمام محصولات خود از ماشین لباسشویی و ظرفشویی تا تلویزیونهای هوشمند و رباتهای خانگی استفاده کردهاند. بخش دیگر، محصولاتی است که شاید بهطور مستقیم نشاندهنده عمق کاربرد فناوری هوش مصنوعی نباشد اما قطعا در کیفیت تجربه کاربران تاثیر بسزایی دارد. برای مثال میتوانیم به پردازندهها، کارتهای گرافیکی، رابطهای کاربری هوشمند و حتی قابلیتهایی مثل افزایش هوشمند کیفیت تصاویر ویدئویی معمولی و ارتقای کیفیت آنها به سطح 8K برای نمایش روی تلویزیونهای خانگی اشاره کنیم. این روند مسلما تنها رو به رشد خواهد بود و از آنچه در نمایشگاه امسال دیدهایم، میتوان اینطور برداشت کرد که فناوری هوشمصنوعی و یادگیری ماشینی شاید زودتر از آنچه فکر میکردیم به بخشی جداییناپذیر از زندگی روزمره ما تبدیل شود.
هوشمصنوعی با بهبود عملکرد و بهینهسازی مصرف انرژی سختافزارهای مختلف از جمله نسل جدید کارتهای گرافیکی باعث ایجاد جهشی قابل توجه در سرعت و قدرت آنها شده است
کار و زندگی از خانه
روند دیگری که در نمایشگاه امسال بهطور ملموس به چشم میخورد، تلاش گسترده برای عرضه محصولات و فناوریهای مورد نیاز آموزش و کار از راه دور بود. از سازندگان مبلمان و تجهیزات اداری گرفته تا تولیدکنندگان سختافزار و توسعهدهندگان نرمافزارهای تجاری، سال پرکاری را پشتسر گذاشتهاند و نتیجه مجموعه وسیعی از فناوریها و ابزارهایی است که میتواند کار و آموزش از راه دور را تسهیل کند.از طرف دیگر استفاده از فناوریهای گرانقیمتتر و معمولا تجاری مثل نمایشگرهای OLED برای مانیتورهای کامپیوترهای شخصی تا لپتاپ جدید دل با شاتر دوربین مکانیکی مخصوص عدم غافلگیری در تماسهای ویدئویی همگی نشاندهنده توجه سازندگان به مسائلی است که کار و زندگی از خانه را بهعنوان سبک جدید زندگی بر کاربران تحمیل کرده است. شرکتهای دیگری مثل سامسونگ هم روی بعد دیگری از این ماجرا تمرکز کرده بودند و با ارائه رباتهای خانگی هوشمندی مثل Bot Handy که به لطف هوش مصنوعی قابلیت انجام کارهای روزمره خانه را پیدا کردهاند، سعی دارند روشهای جدیدی برای راحتتر کردن زندگیهایی که دیگر بیشتر در خانه میگذرد، پیدا کنند. البته سامسونگ در این بین تنها نبود و شرکتهای متعدد دیگری هم رباتهای خانگی و صنعتی از همدم کودکان تا کمباینهای خودکار را روانه این نمایشگاه
کرده بودند. خبرهایی نیز از توسعه پلتفرمهای نرمافزاری مرتبط با ارتباط تصویری و آموزش آنلاین در این نمایشگاه شنیده شد. این اخبار بهاندازه گجتهای جدید و فناوریهای نوین هیجانانگیز نیستند، اما نویدبخش دسترسی بهتر همگانی به پلتفرمهای ارتباط تصویری و آموزش از راه دور هستند.
ربات هوشمند خانگی سامسونگ با طراحی خلاقانه و بهلطف استفاده از هوش مصنوعی میتواند تمام کارهای خانه از چیدن ظروف در ماشین ظرفشویی تا جمع کردن لباسها و آراستن میز غذا را انجام دهد
سختافزارهای نسل بعد
نمیتوان از CES گفت و حرفی از سختافزارهای نسل بعدی که همیشه در این نمایشگاه رونمایی میشوند نزد. البته قرار نیست تمام محصولات جدید و پیشرفتهای بهدست آمده در این حوزه را بررسی کنیم، چرا که احتمالا تا زمان چاپ این گزارش از مهمترینهای آنها باخبر شدهاید. اما آنچه مسلم بود، تاکید همه سازندگان بر استفاده از هوش مصنوعی برای بهبود عملکرد محصولات و البته تمرکز آنها بر بازار لپتاپهای قدرتمند و قابلحمل بود. اینتل، AMD و Nvidia در بخشهای خبری خود محصولاتی را نمایش دادند که از هوش مصنوعی برای بهبود مصرف انرژی و افزایش عملکرد کلی آنها استفاده شده بود و قرار است روی مجموعه گستردهای از لپتاپهای فوقسبک نسل بعدی ارائه شوند. از معرفی استاندارد جدید HDMI 2.1 توسط Nvidia که بگذریم، نسل بعدی کارتهای گرافیکی این شرکت با استفاده از گستره متنوعی از فناوریهای سختافزاری و نرمافزاری موفق به دستیابی به سطوح عملکردی فراتر از سیستمهای دسکتاپ گرانقیمت فعلی روی لپتاپهای فوقسبک و نسبتا ارزانقیمت زیر هزار دلاری شدهاند. این باعث میشود به هر کسی که قصد دارد در چند ماه آینده سیستم مخصوص کارهای گرافیکی خریداری کند توصیه کنیم دست نگه دارد. نسل بعدی سختافزارهای گرافیکی و پردازندههای نسل 11 اینتل و سری Ryzen جدید AMD با ورود به بازار تاثیر قابل توجهی بر قیمت نسلهای قبلی خود خواهد داشت. البته لپتاپهای گیمینگ گرانقیمت نسل بعدی هم توسط شرکتهایی مثل دل و ایسوس در این نمایشگاه برای اولین بار عرضه شدند که قرار است بازی با کیفیت 8K و سرعت 60 fps را به استاندارد تبدیل کنند، هرچند احتمالا با توجه به قیمت بالای این دستگاهها شاهد رواج گسترده آنها نخواهیم بود.
ترابری هوایی شهری که بهزودی صنعتی چندده میلیارد دلاری خواهد بود، توجه شرکتهای بزرگی مثل جنرال موتورز را به خود جلب کرده است تا هرچه زودتر وارد این بازار رو به رشد شده و سهمی از آن برای خود کنار بگذارند.
آینده حمل و نقل
هرچند CES یک نمایشگاه مخصوص تجهیزات الکترونیکی است، اما گرایش روزافزون صنعت خودرو به تولید خودروهای هوشمند الکترونیکی باعث شده بخش حمل و نقل در سالهای اخیر به یکی از اصلیترین قسمتهای بزرگترین گردهمایی فناوری سالانه تبدیل شود. از سیستم نمایشگر سربالای پاناسونیک که قابلیتهایی مثل واقعیت افزوده و اخطارهای هوشمند برای خودروهای معمولی را به واقعیت تبدیل خواهد کرد تا فناوریهای پیشرفته بیامو و مرسدس بنز که سطح جدیدی از ارتباط انسان و ماشین را در خودروهای معمولی و الکتریکی آینده این شرکتها بهوجود خواهند آورد از ستارههای نمایشگاه امسال بودند. اما بدون شک، هیچ شرکتی بهاندازه جنرال موتورز از این نمایشگاه برای معرفی نسل بعدی خودروهای خود استفاده نکرد. این مجموعه از خودروها از فناوری جدیدی در باتری و سیستم پیشرانش که توسط جنرال موتورز تولید شده استفاده میکنند و با استفاده از هوش مصنوعی و فناوریهای پیشرفته قرار است شانس رقابتی برای این سازنده قدیمی در برابر تسلا ایجاد کنند. البته جنرال موتورز با نمایش یک پیشنمونه از تاکسیهای پرنده الکتریکی خودکار با برند کادیلاک نشان داد بهخوبی از آینده صنعت حمل و نقل آگاه است: ترابری هوایی شهری که بهزودی قسمت قابل توجهی از بازار حملونقل بینالمللی را به خود اختصاص
خواهد داد. این بازار رو به رشد در آیندهای نهچندان دور صنعتی چندده میلیارد دلاری خواهد بود. بههمین دلیل هم علاوهبر جنرال موتورز شرکتهای بسیار دیگری هم در نمایشگاه امسال از فناوریهای مرتبط با این حوزه که تاکسیهایی هوایی را
در چند سال آینده به واقعیت تبدیل خواهد کرد پردهبرداری کردند.
ستارگان کمفروغ
نمایشگاه امسال CES از نظر فناوریهای مرتبط با گوشیهای هوشمند، یکی از خلوتترین سالهای برگزاری آن بهشمار میرود. درواقع بهغیر از سامسونگ، الجی، TCL و موتورولا شرکتهای دیگر نخستین CES مجازی را برای رونمایی از محصولاتی که قرار است در سال آینده به بازار عرضه شوند انتخاب نکردند. TCL و موتورولا تمرکزشان را بر عرضه گوشیهای اقتصادی دارای فناوری 5G گذاشته بودند که میتواند نویدبخش حرکت سایر سازندگان به این سمت و کاهش قیمت این نوع گوشیها در آینده باشد. از طرف دیگر محصول مفهومی گوشی «صفحه غلتکی» الجی را شاید بتوان نوآورانهترین طرح در بین گوشیهای امسال دانست. این طراحی هوشمندانه که بهلطف فناوری صفحات نمایشگر انعطافپذیر این شرکت ممکن شده، به شما اجازه میدهد تنها با لمس یک دکمه گوشی هوشمند خود را به یک تبلت با صفحه نمایش بسیار بزرگتر
تبدیل کنید. بهنظر میرسد الجی برخلاف سامسونگ که آینده را در گوشیهای دارای نمایشگر تاشو میبیند، روی فناوری نمایشگرهای غلتکی متمرکز شده و احتمالا در آینده شاهد رقابت نزدیکتری در این حوزه خواهیم بود. پرچمدار بعدی سامسونگ یعنی خانواده S21 هم از دیگر ستارگان کهکشان کمفروغ گوشیهای هوشمند CES امسال بود که در کنار داشتن سختافزار فوقالعاده قدرتمند و دوربین خارقالعاده از زبان طراحی جدیدی هم بهره میبرد. البته مهمترین نکته در این رونمایی به نظر ما قرارگرفتن قلم لمسی S در مدل اولترای خانواده S21 بود که شاید نشاندهنده پایان راه سری گوشیهای نوت سامسونگ در آینده باشد.
الجی برخلاف سامسونگ، بهجای گوشیهای تاشو روی فناوری نمایشگرهای غلتکی متمرکز شده که قابلیتهای بسیار هیجانانگیزی در اختیار طراحان قرار میدهد