خونریزی خودبهخودی در مغز
دكتر علیرضا طبیب خویی جراح مغز و اعصاب
شایعترین علت خونریزی در مغز، ضربه مغزی است اما وقتی صحبت از خونریزی خودبهخودی در مغز میشود به این معنی است که ضربهای وارد نشده و ضایعه غیرطبیعی مانند آنوریسم یا تومور در داخل بافت مغز علت خونریزی نیست.
اگر از این دلایل بگذریم، شایعترین علت خونریزی خودبهخودی مغز، فشار خون بالا خواهد بود. در واقع بیمارانی که دچار پرفشاری خون هستند و آن را درمان و کنترل نمیکنند در معرض آسیب جدار شریانهای کل بدن از جمله شریانهای مغزی قرار میگیرند. فشار خون بالا عروق مغزی را دچار تغییرشکل و گاهی نازک میکند و به این ترتیب ممکن است در زمانی این نازکی جدار عروق منجر به پارگی شده و خونریزی داخل بافت مغزی اتفاق بیفتد.
مهمترین علامتی که بیمار دچار آن میشود، سردرد ناگهانی و بسیار شدید معمولا همراه با تهوع و گاهی استفراغ است. بسته به اینکه خونریزی در کدام قسمت مغز اتفاق بیفتد علائم مرتبط با آن قسمت نیز ممکن است اضافه شود؛ مانند بروز ضعف یا فلجی در اندامها یا صورت، اختلال تعادل، کاهش بینایی، تشنج و حتی اختلال هوشیاری و رفتن بیمار به کما.
بههر حال در صورت بروز سردرد ناگهانی و بسیار شدید ضروری است به نزدیکترین مرکز تشخیصی درمانی مراجعه کرده و تحت بررسی قرار گیرد. انجام سیتیاسکن، بهترین و سریعترین روش برای تشخیص خونریزی مغزی است. اگر خونریزی حجم زیادی داشته باشد احتمال نیاز به جراحی اورژانسی و تخلیه خون وجود دارد و در غیر این صورت سایر درمانها در بیمارستان انجام خواهد شد. این درمانها شامل بستری در آیسییو، کنترل فشار خون، کنترل قند خون و تحتنظرگیری دقیق بیمار از جهت بروز علائم جدید یا افزایش حجم خونریزی است. هر چه خونریزی در مناطق عمقیتر رخ دهد و منجر به کاهش هوشیاری بیمار شود احتمال بروز عوارض و حتی مرگومیر در آن بیشتر خواهد بود. پس از انجام جراحی یا انجام درمانهای دارویی و غیرجراحی بهمدت چند روز، اگر شرایط عمومی بیمار بهبود یابد، میتوان او را مرخص کرد. اما مسأله مهم در اینجا کنترل دقیق فشار خون پس از این رخداد است تا از تکرار این عارضه خطرناک و بالقوه کشنده جلوگیری شود.