تحولی نوین در پورتال سازمانی

بلاکچین و هوش مصنوعی

تحولی نوین در پورتال سازمانی

انوش اوحدی، بنیانگذار و مدیر فنی شرکت «خدمات انفورمانیک نیافام» بیش از 20 سال سابقه در طراحی پورتال‌های سازمانی دارد، او و برخی از اعضای فعلی تیم طراحی در شرکت دانش‌بنیان نیافام از سال 1380 در رابطه با طراحی انواع پورتال‌های سازمانی فعالیت خود را آغاز کردند و در سال 1397 با بررسی اکثر پورتال‌های سازمانی فعال در کشور که عموما از سال 80 تا 84 ساخته شده‌اند و معمولا هسته بسیار قدیمی داشته و قابلیت مجهز شدن به فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی را نداشتند تصمیم گرفتند فعالیت نوینی را در این بخش آغاز کنند.
مشکلی که نیافام حل کرده است
به گفته بنیانگذار نیافام، یکی از مشکلات مهم در پورتال‌های قدیمی این است که قابلیت آپدیت ماژول‌های خود را با استانداردهای نوین به خصوص استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا مانند هوش مصنوعی و بلاکچین در بحث‌های مختلف مانند تولید و مدیرت محتوا و... را نداشته و همچنین استانداردهای به روز امنیتی روی آنها قابل پیاده‌سازی نیست. به طور مثال انواع استانداردهای ایزویی که در طراحی چنین سیستم‌های وجود دارد برای هسته‌های قدیمی قابل استفاده نیست. این در حالی است که از سال 1380 تاکنون، تغییرات بسیاری در فناوری و روش‌های انجام کارها اتفاق افتاده است.
به چه صورت این کار را آغاز کردید؟
اوحدی درباره داستان شکل‌گیری مجموعه دانش‌بنیان نیافام می‌گوید: «در سال 97 جمعی از متخصصان با تجربه در طراحی وب و برنامه نویسی کنار هم جمع شدند و دو تیم تشکیل شد. یکی ویژه کار روی هوش مصنوعی و الگوریتم‌های مختلفی که در یک پورتال سازمانی قابل استفاده باشد. مانند پردازش تصویر و شناسایی خودکار اشخاص در تصاویر و تگ‌کردن آنها، بحث تبدیل متن به گفتار فارسی، پردازش زبان طبیعی و تیم دیگری هم شروع کرد به طراحی هسته پورتال با ویژگی‌های جدید. در نهایت محصولی خلق شد که حاصل تجربه چند سال و به روز و قدرتمند با تکنولوژی روز، تعاملی و واکنشگرا است و بسیاری از نیازهای آینده سازمان‌ها هم در آن پیش بینی شده است.»
اسپریت پورتال، اولین پورتال هوشمند سازمانی است که موفق شد به دلیل خلاقیت‌ها و نوآوری‌های ارزشمندی که در آن اتفاق افتاد (به خصوص فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی) دانش‌بنیان شود و در طی مدت کوتاهی بسیاری از سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای دولتی، دانشگاه‌ها و سازمان‌های بزرگ به آن مجهز شده و اصلی‌ترین شاهراه ارتباطی درون و برون‌سازمانی خود را به اسپریت پورتال و مجموعه نیافام سپردند.
چرا باید از هوش مصنوعی استفاده کنیم؟
اوحدی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «هوش مصنوعی از مهم‌ترین فناوری‌هایی است که در حال ایجاد تغییرات بسیاری در زندگی بشر و دنیای کسب کار است. این فناوری کاربردهای بسیاری به‌خصوص در بحث تولید محتوا دارد. تحریریه خبر هوشمند یکی از آن موارد بسیار مهم است و هوش مصنوعی در این بخش نقش بسیار مهمی را برای کارشناسان و همچنین برای مخاطبان ایفا می‌کند. برای کارشناسان، فرآیندی که انجام می‌دهد بحث تولید خودکار محتوا است. مانند تولید خلاصه خبر از روی متن، پیشنهاد کلید واژه‌های مناسب، تبدیل متن به خبر صوتی با فناوری تبدیل متن به گفتار که برای بازدیدکنندگان بسیار جذاب است و همچنین بخشی از استاندارد WCAG برای دسترس‌پذیری مناسب سایت برای افراد کم‌توان نیز هست. همین‌طور موارد نوین دیگری مانند تحلیل حس عاطفی مخاطب با بررسی کامنت‌ها که می‌تواند کمک بسیاری برای سنجش افکار مخاطبان باشد و... چنین ویژگی‌هایی از موارد مهمی بود که این محصول دانش بنیان به سازمان‌ها ارائه کرد و با استقبال بسیار بالای آن‌ها روبه‌رو شد.»
راز تنوع خدمات و فروش بالا
سازمان‌ها و پورتال‌های سازمانی، دارای نیازهای بسیار متفاوتی هستند. هر سازمان نیازمند ماژول‌های متعددی است که به نسبت خواسته‌ها باید ساخته و بهینه‌سازی شود. نیافام چه راهکاری برای حل این مشکل ارائه کرده است؟ مدیر فروش و بازاریابی شرکت نیافام در پاسخ به این سئوال می‌گوید: «معمولا به دلیل اینکه نرم‌افزارهای نوشته شده از سوی اغلب شرکت‌ها بر اساس نظر کمپانی‌های طراحی توسعه داده نشده است و محصولاتی یکسان برای همه مشتریان است، این مورد باعث می‌شود کاربران محکوم به استفاده از یک‌سری ماژول‌های از پیش مشخص شده و ثابت باشند. حال فرض کنید حتی به منبع یک نرم‌افزار هم دسترسی داشته باشید، بررسی و درک حجم بسیار بالای کدهایی که از سوی طراحان و توسعه دهندگان یک محصول ایجاد شده است خود فرایندی سخت، نیازمند دانش بالای برنامه نویسی و زمان‌بر است که هزینه‌های بالایی خواهد داشت. از طرف دیگر ایجاد تغییر در این کدها، دریافت گواهینامه‌های امنیتی و بهینه‌‌سازی، کار هر فرد و گروه و سازمانی نیست و می‌تواند تمام ساختارهای یک برنامه استاندارد را از بین ببرد. همچنین نیازمند صرف هزینه‌های بسیار بالای توسعه و گسترش نرم افزار و نیازمند نیروی انسانی متخصص است.
احمدی خاطرنشان می‌کند: «قابلیت‌های بسیار مهم و پیشرفته پورتال سازمانی اسپریت پورتال مانند مجموعه ابزارهای ساخت افزونه برای توسعه قابلیت‌ها و سامانه‌های تحت وب، فرم‌ساز پیشرفته، فرآیندساز حرفه‌ای که در کنار گزارش‌ساز و داشبوردساز در این سیستم ارائه شده ، اتفاق نوآورانه‌ای را رقم زده است.» وی می‌افزاید: «امکانات ذکر شده توانسته تمام‌نیاز‌های فعلی و آینده یک سازمان در دنیای وب را پاسخ دهد و همین مهم سبب توجه ویژه بسیاری از سازمان‌ها به محصول شرکت دانش‌بنیان نیافام شده است.»
دانش بنیان شدن چه کمکی می‌کند؟
بنیانگذار نیافام در پاسخ به این سوال می‌گوید: «حمایت‌های مادی و معنوی مانند استفاده از وام‌ها، تسهیلات و مشاوره‌های صندوق نوآوری و شکوفایی و همچنین معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری، به خصوص ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان و ستاد توسعه فناوری‌های اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی تاثیر بسیار مهمی در پیشرفت فعالیت‌های نیافام داشته است.»


مزایای بلاکچین از مسیر اسپریت پورتال برای سازمان‌ها
اوحدی در خصوص مزایای بلاکچین برای سازمان‌ها تأکید می‌کند: «فناوری بلاکچین امروزه تاثیر بسیاری در بالارفتن امنیت و اطمینان در کارایی فرآیندها و سیستم‌ها دارد. برای مثال درخواست‌هایی که از طرف یک مراجعه‌کننده در یک سازمان ثبت می‌شود به طور معمول مجموعه‌ای از فرایند‌ها را طی می‌کند، از سوی کارشناسان مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد و در هر مرحله تغییرات و دستورات مختلفی بر آن اعمال می‌شود. بلاکچین در پورتال سازمانی کمک می‌کند هر کدام از فرایند‌ها از نقطه شروع درخواست، هر مرحله را به صورت یک زنجیره در بلاکچین ‌ثبت می‌کند و با استفاده از توابع رمزگذاری شده هر بلاک را به بلاک دیگر وصل و به این صورت از دخل و تصرف غیر مجاز یا تغییر ناخواسته، سیستم را محافظت ‌کند. در این سیستم هر تغییری به سرعت از سوی مدیر قابل شناسایی است و باعث از بیم رفتن زنجیره می‌شود. به این صورت امنیت در سیستم‌های مبتنی بر بلاکچین بسیار بالاست.»



موفقیت‌ها و چشم اندازها
احسان احمدی، مدیر فروش و بازاریابی شرکت نیافام می‌گوید: «در سال اول دانش بنیان شدن، این محصول از سوی بیش از 30 سازمان بزرگ تهیه شد که موفقیت بسیار بزرگی است. همین مسأله باعث شد گام‌های بلندتری برداشته شود و در جهت ارتقای موارد امنیتی محصول بعد از دریافت گواهی‌های OWASP و استاندارد ISO 15408 از آزمایشگاه‌های مورد تایید افتا، شروع کردیم به پیاده‌سازی فناوری بلاکچین در پورتال سازمانی. این فناوری به بالارفتن سطح امنیت در پورتال سازمانی و سامانه‌های طراحی شده توسط آن کمک بسیاری می‌کند.