متخصصان شرکت «نور فردای آینده روشن» سامانه جامع يکپارچه بایگانی، پردازش و رایانش ابری اطلاعات پزشکی را برای استفاده همه بیماران ، پزشکان و مراکز درمانی ارائه کرده‌اند
دَکس، پرونده پزشکی شما با تکنیک پردازش ابری
شروع فرآیندهای درمانی معمولا با تهیه تعداد زیادی عکس و آزمایش و اسکن همراه است که جمع‌کردن آنها و حمل‌و‌نقل‌شان در درمانگاه‌ها و مطب‌های پزشکان معمولا کاری حسابی اضطراب‌آور است. زیرا اگر یکی از آنها گم بشود هزینه و وقت زیادی برای تهیه مجددشان صرف می‌شود. در حالی که برای ثبت بعضی از عکس‌های پزشکی پرتوهایی به کار می‌رود که استفاده بیش از حد مجازشان برای بدن بیمار ضرر دارد. این مسأله همان‌قدر که برای افراد تحت درمان دردسرساز و پر چالش است، برای پزشکانی که قرار است در بیمارستان‌ها یا مطب‌های خصوصی روند آزمایش‌های بیماران را دنبال کنند هم کاری پیچیده و زما‌ن‌بر می‌شود؛ زیرا نیروی انسانی دقیق و منظمی نیاز دارد که باید تمام اطلاعات بیمار را بدون کم‌و‌کاست به پرونده‌های پزشکی‌شان انتقال دهد.
دکتر عمادالدین حسینی تودشکی، مدیرعامل شرکت دانش بنیان «نورفردای آینده روشن» با تجربه 15 ساله در زمینه سیستمهای پزشکی و مدیریت کسب‌و‌کار، به همراه دکتر سعید حسینی تودشکی و مهندس مسعود حسینی تودشکی توانسته اند سامانه جامعی را با عنوان«دَکس» (DACS) طراحی و ارائه کنند که تمام اطلاعات پزشکی در آن با نظمی دقیق، ثبت و ساماندهی می‌شوند.
چالش‌های اجرایی در راه طراحی و تولید سامانه دکس
مدیرعامل شرکت دانش بنیان «نورفردای آینده روشن» می‌گوید: «در مراسم دیدار نخبگان و مدیرعاملان شرکت‌های دانش بنیان با رهبر انقلاب از بنده دعوت به عمل آمد و با وجود این که به دلیل کمبود زمان فرصت زیادی برای صحبت نداشتم، ولی دلگرمی زیادی پیدا کردم زیرا که احساس کردم حمایت شدیم و کار و تلاشمان دیده شده است. بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در این سال‌ها تمایل داشتند تا سامانه دکس را از ما بخرند اما واقعیت این است که شرکت نور فردای آینده روشن می‌خواهد این سامانه برای کل کشور به‌کار برود و جامعه پزشکی ایران بتواند به جای هزینه‌کردن برای تهیه سامانه‌های خارجی و خارج‌کردن ارز از کشور از نمونه داخلی موفق و کارآمد دکس استفاده کند. اختراع این سامانه هوشمند و همگانی‌کردنش علاوه بر ارتقای سطح بهداشت و پزشکی در ایران، حداقل سالانه میلیون‌ها یورو صرفه‌جویی ارزی را در پی خواهد داشت. بنابراین تنها توقع ما از دولت بدون هیچگونه چشمداشت مالی، حمایت است.
راهکاری برای حفظ محرمانه بودن اطلاعات بیماران و هدف نهایی طراحی دکس
ممکن است نهادهای حاکمیتی در بخش بهداشت و درمان ، نگران امنیت و محرمانگی اطلاعات پزشکی بیماران باشند. یکی از راهکارهای حل این مسأله، ثبت اطلاعات پزشکی بیماران از سوی بیماران و پزشکان معالج در تبلت یا کیوسک‌های مخصوص در بیمارستان‌ها و مطب‌های پزشکی است. در نرم‌افزار دکس، فرم رضایتنامه، اعتبارسنجی و خود اظهاری قرار گرفته که لازم است بیمار آن را تکمیل کرده و اعلام رضایت کند تا مشکلی از نظر حفظ محرمانگی اطلاعات پزشکی پیش نیاید. به طور کلی فواید سیستمهای جامع پزشکی مثل دکس، استفاده از خروجی‌های داده‌کاوی، داشبوردهای مدیریتی، دسترسی به اطلاعات کامل پزشکی، قابلیت پردازش، جلوگیری از انجام امور تشخیصی اضافی، کنترل دوز اشعه دریافتی مجاز بیماران، تهیه ماتریس و درخت اطلاعات بیمار، تکمیل فرم پارامترهای کنترلی بدن انسان، تصمیم‌گیری، تصمیم‌سازی استراتژیک با استفاده از اطلاعات پزشکی جامع، سهولت ارتباط پزشک و بیمار برای استفاده از مشاوره‌ها و خدمات آنلاین پزشکی، درج هشدارهای یادآوری دارو، جلوگیری از خطاهای نسخه‌نویسی، حذف دفترچه و اوراق کاغذی و فیلم‌های پزشکی و به دنبال آن، حمایت از محیط‌زیست است. در واقع از خروجی‌های سامانه دکس به صورت نمودارهای تحلیلی برای مقایسه می‌توان استفاده کرد تا به بیماری نهفته در مردم هم پی‌برد و هدف «پیشگیری بهتر از درمان است» مصداق پیدا کند.
طراحی این سامانه به بیماران کمک می‌کند تا نگرانی و اضطراب گم‌شدن آزمایش‌ها و عکس‌ها را نداشته باشند. حتما برای خیلی‌ها پیش آمده که وقتی به مرکز درمانی مراجعه می‌کنند پزشک از آنها می‌خواهد آزمایش مربوط به مثلا یک سال یا شش ماه اخیر را به او تحویل بدهند و بیمار باید مدارک پزشکی‌اش را زیر و رو کند تا آزمایش‌های سابق را پیدا کند. اما با وجود ثبت آزمایش‌ها در سامانه دکس، دیگر مشکل گم‌شدن یا به همراه داشتن نتایج تمام آزمایش‌ها و اسناد پزشکی
حل می‌شود.
دسترسی مراکز درمانی به تمام اطلاعات پزشکی بیماران
تمام اطلاعات پزشکی شامل آزمایش‌های پزشکی و پاتولوژی، بیماری‌های زمینه‌ای، شنوایی‌سنجی، بینایی‌سنجی، آنژیوگرافی، نوار قلب، تصاویر و تفاسیر تصویربرداری‌های پزشکی، ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن، سونوگرافی، رادیولوژی، گزارش‌های آندوسکوپی، کلونوسکوپی،
خروجی‌های پزشکی هسته‌ای، نوار مغز، رادیوتراپی، شیمی درمانی، شرح عمل، گزارش فیزیوتراپی و هر موردی که با سنجش‌های سلامت افراد مرتبط باشد قابلیت ثبت در این سامانه را دارد و با این شیوه می‌توان به مجموعه‌ای کامل از شرایط بیمار در بازه‌های زمانی مشخص دسترسی پیدا کرد. همچنین پزشکان به کمک این سامانه می‌توانند در تمام بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به سابقه بیمارشان دسترسی داشته باشند و بدانند در چه مرحله‌ای از درمان قرار دارد و امکان مشاوره و ویزیت آنلاین در این سامانه
فراهم است .
امکان تهیه آمار دقیق از انواع بیماری‌ها در کشور
Data mining یا داده کاوی از اطلاعات پزشکی بسیار حائز اهمیت است که باعث تصمیم گیری‌های استراتژیک در سطوح ملی در حوزه سلامت خواهد شد. استخراج بسیاری از شاخص‌های سلامت مستلزم جامعه آماری کل کشور و سامانه ملی تبادل اطلاعات است، از این‌رو تمام مراکزی که دکس خواهند داشت باید به هم متصل باشند تا با استفاده از تصاویر و اطلاعات پزشکی مراجعه کنندگان ، روند بیماری‌های گوناگون را شناسایی کنیم. متاسفانه هنوز زیرساخت این مسئله فنی و حیاتی در کشور ما فراهم نشده است و فرآیند دقیقی برای ثبت اطلاعات پزشکی افراد در مراکز پزشکی و بیمارستان‌ها وجود ندارد و این موضوع باعث می‌شود آمار دقیقی از وضع بیماری‌های عفونی، ایدز و ... وجود نداشته باشد. شاید بعضی سازمان‌ها به چنین اطلاعاتی دسترسی داشته باشند، ولی با این روش اطلاعات دقیق و کامل‌تری به دست می‌آید.
امکان ثبت نسخه و هشدار برای تداخل‌های دارویی
دکس سیستم هوشمندی است که این امکان را فراهم می‌کند که با ثبت نسخه پزشکی در آن، تداخل‌های دارویی را هشدار بدهد. دکس امکان استفاده از نسخه الکترونیکی را هم مهیا کرده و با این روش هم در مصرف کاغذ صرفه‌جویی می‌شود و هم اینکه نسخه از گم‌شدن و کهنگی در امان می‌ماند.
چالش‌های اجرایی در راه طراحی و تولید سامانه دکس
مدیرعامل شرکت دانش بنیان «نورفردای آینده روشن» می‌گوید: «در مراسم دیدار نخبگان و مدیرعاملان شرکت‌های دانش بنیان با رهبر انقلاب از بنده دعوت به عمل آمد و با وجود این که به دلیل کمبود زمان فرصت زیادی برای صحبت نداشتم، ولی دلگرمی زیادی پیدا کردم زیرا که احساس کردم حمایت شدیم و کار و تلاشمان دیده شده است. بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در این سال‌ها تمایل داشتند تا سامانه دکس را از ما بخرند اما واقعیت این است که شرکت نور فردای آینده روشن می‌خواهد این سامانه برای کل کشور به‌کار برود و جامعه پزشکی ایران بتواند به جای هزینه‌کردن برای تهیه سامانه‌های خارجی و خارج‌کردن ارز از کشور از نمونه داخلی موفق و کارآمد دکس استفاده کند. اختراع این سامانه هوشمند و همگانی‌کردنش علاوه بر ارتقای سطح بهداشت و پزشکی در ایران، حداقل سالانه میلیون‌ها یورو صرفه‌جویی ارزی را در پی خواهد داشت. بنابراین تنها توقع ما از دولت بدون هیچگونه چشمداشت مالی، حمایت است.
راهکاری برای حفظ محرمانه بودن اطلاعات بیماران و هدف نهایی طراحی دکس
ممکن است نهادهای حاکمیتی در بخش بهداشت و درمان ، نگران امنیت و محرمانگی اطلاعات پزشکی بیماران باشند. یکی از راهکارهای حل این مسأله، ثبت اطلاعات پزشکی بیماران از سوی بیماران و پزشکان معالج در تبلت یا کیوسک‌های مخصوص در بیمارستان‌ها و مطب‌های پزشکی است. در نرم‌افزار دکس، فرم رضایتنامه، اعتبارسنجی و خود اظهاری قرار گرفته که لازم است بیمار آن را تکمیل کرده و اعلام رضایت کند تا مشکلی از نظر حفظ محرمانگی اطلاعات پزشکی پیش نیاید. به طور کلی فواید سیستمهای جامع پزشکی مثل دکس، استفاده از خروجی‌های داده‌کاوی، داشبوردهای مدیریتی، دسترسی به اطلاعات کامل پزشکی، قابلیت پردازش، جلوگیری از انجام امور تشخیصی اضافی، کنترل دوز اشعه دریافتی مجاز بیماران، تهیه ماتریس و درخت اطلاعات بیمار، تکمیل فرم پارامترهای کنترلی بدن انسان، تصمیم‌گیری، تصمیم‌سازی استراتژیک با استفاده از اطلاعات پزشکی جامع، سهولت ارتباط پزشک و بیمار برای استفاده از مشاوره‌ها و خدمات آنلاین پزشکی، درج هشدارهای یادآوری دارو، جلوگیری از خطاهای نسخه‌نویسی، حذف دفترچه و اوراق کاغذی و فیلم‌های پزشکی و به دنبال آن، حمایت از محیط‌زیست است. در واقع از خروجی‌های سامانه دکس به صورت نمودارهای تحلیلی برای مقایسه می‌توان استفاده کرد تا به بیماری نهفته در مردم هم پی‌برد و هدف «پیشگیری بهتر از درمان است» مصداق پیدا کند.
برخی از مزایای دکس برای پزشکان و بیماران
ثبت الکترونیکی اطلاعات پزشکی ، مشاهده اینترنتی جواب‌ها و حذف خروج‌های کاغذی مدارک پزشکیطراحی این سامانه به بیماران کمک می‌کند تا نگرانی و اضطراب گم‌شدن آزمایش‌ها و عکس‌ها را نداشته باشند. حتما برای خیلی‌ها پیش آمده که وقتی به مرکز درمانی مراجعه می‌کنند پزشک از آنها می‌خواهد آزمایش مربوط به مثلا یک سال یا شش ماه اخیر را به او تحویل بدهند و بیمار باید مدارک پزشکی‌اش را زیر و رو کند تا آزمایش‌های سابق را پیدا کند. اما با وجود ثبت آزمایش‌ها در سامانه دکس، دیگر مشکل گم‌شدن یا به همراه داشتن نتایج تمام آزمایش‌ها و اسناد پزشکی
حل می‌شود.
دسترسی مراکز درمانی به تمام اطلاعات پزشکی بیماران
تمام اطلاعات پزشکی شامل آزمایش‌های پزشکی و پاتولوژی، بیماری‌های زمینه‌ای، شنوایی‌سنجی، بینایی‌سنجی، آنژیوگرافی، نوار قلب، تصاویر و تفاسیر تصویربرداری‌های پزشکی، ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن، سونوگرافی، رادیولوژی، گزارش‌های آندوسکوپی، کلونوسکوپی،
خروجی‌های پزشکی هسته‌ای، نوار مغز، رادیوتراپی، شیمی درمانی، شرح عمل، گزارش فیزیوتراپی و هر موردی که با سنجش‌های سلامت افراد مرتبط باشد قابلیت ثبت در این سامانه را دارد و با این شیوه می‌توان به مجموعه‌ای کامل از شرایط بیمار در بازه‌های زمانی مشخص دسترسی پیدا کرد. همچنین پزشکان به کمک این سامانه می‌توانند در تمام بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به سابقه بیمارشان دسترسی داشته باشند و بدانند در چه مرحله‌ای از درمان قرار دارد و امکان مشاوره و ویزیت آنلاین در این سامانه
فراهم است .
امکان تهیه آمار دقیق از انواع بیماری‌ها در کشور
Data mining یا داده کاوی از اطلاعات پزشکی بسیار حائز اهمیت است که باعث تصمیم گیری‌های استراتژیک در سطوح ملی در حوزه سلامت خواهد شد. استخراج بسیاری از شاخص‌های سلامت مستلزم جامعه آماری کل کشور و سامانه ملی تبادل اطلاعات است، از این‌رو تمام مراکزی که دکس خواهند داشت باید به هم متصل باشند تا با استفاده از تصاویر و اطلاعات پزشکی مراجعه کنندگان ، روند بیماری‌های گوناگون را شناسایی کنیم. متاسفانه هنوز زیرساخت این مسئله فنی و حیاتی در کشور ما فراهم نشده است و فرآیند دقیقی برای ثبت اطلاعات پزشکی افراد در مراکز پزشکی و بیمارستان‌ها وجود ندارد و این موضوع باعث می‌شود آمار دقیقی از وضع بیماری‌های عفونی، ایدز و ... وجود نداشته باشد. شاید بعضی سازمان‌ها به چنین اطلاعاتی دسترسی داشته باشند، ولی با این روش اطلاعات دقیق و کامل‌تری به دست می‌آید.
امکان ثبت نسخه و هشدار برای تداخل‌های دارویی
دکس سیستم هوشمندی است که این امکان را فراهم می‌کند که با ثبت نسخه پزشکی در آن، تداخل‌های دارویی را هشدار بدهد. دکس امکان استفاده از نسخه الکترونیکی را هم مهیا کرده و با این روش هم در مصرف کاغذ صرفه‌جویی می‌شود و هم اینکه نسخه از گم‌شدن و کهنگی در امان می‌ماند.
