پایمالی حق انسان و حیوان
یادداشت: غفور شیخی جامعهشناس
این روزها شاهد رواج فرهنگ نگهداری حیواناتی در جامعه هستیم. نگهداری از حیوانات به خودی خود بد نیست اما برای نگهداری از حیوانات در زندگی شهری باید به نکاتی توجه کرد. مهمترین نکته این است باید به حق و حقوق سایر شهروندان نیز احترام گذاشت و سبب ناراحتی آنها نشد، برای نمونه نمیتوان با نگهداری از برخی گونهها که بهداشت محیط شهری را به خطر میاندازد سلامت دیگران را تهدید کرد. نکته دیگر این است که با نگهداری از حیوانات در آپارتمان حقوق این حیوانات نیز پایمال میشود، چراکه آنها برای زندگی در چنین فضاهایی خلق نشدهاند و زندگی به این طریق آسیب بیشتری به آنها تحمیل میکند، برای نمونه خیلیها ناچارند حیوانهای خانگیشان را عقیم کنند و به این شکل حق تولید مثل را از آنها دریغ میکنند، چراکه میدانند در محیط آپارتمان چنین امکانی وجود ندارد.
حقیقت این است که برخی از حیوانات در محیط شهری و در فرهنگ
ایرانی-اسلامی قابلیت نگهداری ندارند. بسیاری از افراد این روزها تمایل دارند از سگ و گربه نگهداری کنند. حال این که نگهداری این گونه از حیوانات با ارزشهای جامعه ما همخوانی دارد. در کشورهای دیگر، این موجودات بهراحتی در خانه نگهداری میشود، در فیلمها و کارتونهایشان هم نگهداری از حیوانات نامتعارف را نمایش داده و تبلیغ میکنند. اما باید بدانید که استفاده از حیوانات در فیلمها و انیمیشنها، تنها جنبه اقتصادی دارد. برخی شرکتها با ساخت فیلم و انیمیشنفقط میخواهند مصرفگرایی را رواج بدهند و لوازمی را که برای حیوانات تولید کردهاند به مردم بفروشند. چشم و همچشمی نتیجه نگهداری حیواناتی است که در فرهنگ
ایرانی -اسلامی جامعه ما جایی ندارد اما به دلیل این که کالای نگهداری از این حیوانات، جذاب و لوکس است یا خود این حیوانات جذابند، بنابراین، افراد تمایل پیدا میکنند تا برخی نکات را نادیده بگیرند.
درست است که به علت ابتلا به بیماری کرونا بسیاری از خانوادهها نمیتوانند با هم ارتباط برقرار کنند و تصور میکنند با نگهداری از حیوانات میتوانند مشکلاتشان را حل کنند اما نگهداری از حیوانات و بهخصوص سگها در محیط خانه، میتواند به تعاملات انسانی خدشه وارد کند و کیفیت و کمیت تعاملات انسانی را کاهش دهد.
این روزها با نگهداری از حیوانات خانگی نیز نمیتوان این جای خالی را پرکرد زیرا اگر غیر از این بود جامعهشناسان غربی نیز نسبت به کاهش تعاملات انسانی در جامعهشان هشدار نمیدادند.