با کم‌شدن قوس گردن چه کنیم؟

با کم‌شدن قوس گردن چه کنیم؟

دكتر پرهام پارسانژاد فیزیوتراپیست

امروزه یکی از شایع‌ترین مشکلات، سندرم گردن صاف است که در آن بیمار قوس طبیعی گردن خود را از دست می‌دهد. در حالت طبیعی مهره‌های گردن باید یک تقعر به سمت پشت داشته باشد تا سر با توازن مناسبی روی شانه‌ها قرار گیرد.
یکی از شایع‌ترین علل این سندرم، واردشدن ضربه به ناحیه سر و گردن در تصادفات رانندگی یا در آسیب‌های ورزشی است. در این آسیب‌ها بالاترین مهره گردن که در قاعده جمجمه قرار دارد، دچار جابه‌جایی شده و حرکت طبیعی خود را از دست می‌دهد و به‌اصطلاح قفل می‌شود. این پدیده باعث بروز کشش بر ساقه مغز و طناب نخاعی می‌شود و اسپاسم عضلات طرفین گردن را به‌دنبال خواهد داشت. وقتی این عضلات دچار اسپاسم می‌شود، سر را با انقباض شدید خود به‌سمت جلو می‌کشد و باعث از بین رفتن قوس طبیعی گردن می‌شود. در پاسخ به این جلوآمدن سر و برای این‌که راستای نگاه به سمت پایین نیفتد و صورت بر خلاف جاذبه به سمت مقابل قرار گیرد، عضلات ناحیه بین دو کتف بیش از اندازه دچار انقباض و فعالیت می‌شود.
این سلسله اتفاقات در سیستم اسکلتی و عضلانی ناحیه پشت و گردن، خواب‌رفتگی و سوزن‌سوزن‌شدن بازوها و دست‌ها را در پی خواهد داشت. از آنجا که مغز داخل جمجمه ثابت است، کم‌شدن قوس گردن باعث کشش ساقه مغز و نخاع در ناحیه بالای گردن می‌شود و کاهش کارایی سیستم اعصاب مرکزی و خطر جدی برای سلامت بیمار را در پی خواهد داشت.
در این شرایط فیزیوتراپیست با بررسی محل اتصال سر به گردن احتمال وجود آسیب‌های قبلی را معاینه و ارزیابی می‌کند. در این راه استفاده از کلیشه رادیوگرافی بسیار اهمیت دارد. یک عکس ساده به‌ویژه از نمای نیمرخ می‌تواند شرایط را برای فیزیوتراپیست روشن‌تر کند. با این ارزیابی، روش‌های دستی برای برگرداندن حرکت طبیعی به ناحیه جمجمه و مهره اول گردنی که اطلس نام دارد، آغاز می‌شود. اصلاح حرکتی این ناحیه فشار را از روی نخاع و ساقه مغز برمی‌دارد و بیمار از همان جلسات ابتدایی احساس راحتی و سبکی در سر و گردن خود خواهد داشت.
بعد از اصلاح حرکات با روش‌های دستی از بیمار می‌خواهیم در حالتی که غبغب گرفته، سر را آرام ابتدا به چپ بچرخاند و به حالت اول برگرداند و سپس در همین وضعیت غبغب گرفته، سر را به راست بچرخاند و به وضعیت روبه‌رو برگردد. تکرار این تمرین می‌تواند مانع برگشت علائم و تقویت عضلات مربوط شود.