آتش غافلگیری ادامه دارد
جنگلهای کردکوی چهار روز است در آتش میسوزند. آنطور که خبر میرسد بیش از ۱۵۰هکتار از مراتع جنگلهای هیرکانی در این آتش سوخته. آتشسوزی جنگلهای درازنو در استان گلستان از پنجشنبه شروعشده و با وزش باد شدتگرفته و متاسفانه همچنان ادامه دارد. هر چند دیروز رئیس سازمان جنگلها و مراتع اعلام کرد ۸۰درصد از آتشسوزی درازنوی کردکوی کنترلشده و البته که پیشبینیکرده با عملیات بالگردهای آبپاش و نیروهای انسانی این آتش تا شب مهار شود اما پاییز فصل آتشسوزی جنگلهاست؛ هر چند حالا مدتهاست این آتشها فصل نمیشناسند و هربار که به جان درختها میافتند از حجم صدها هکتار جنگلهای ایران میکاهند.
کارشناسان حفاظت محیطزیست معتقدند پاییز را باید خطرناکترین فصل برای جنگلهای کشور بهحساب آورد؛ فصلی که همواره بیشترین حجم خسارت زیستمحیطی را برای جنگلهای سرسبز بهبار میآورد. هر چند در یک دهه اخیر، عوامل انسانی نقش موثری در این آتشها داشتهاند.
هادی کیادلیری، کارشناس جنگل میگوید مدتهاست نقش عوامل انسانی در وقوع حریق جنگلها موثر بوده اما روند آتشسوزی جنگلها نشان میدهد خشکی درختان در پاییز به موضوع عوامل انسانی اضافه و باعثشده روند حریق جنگلها شدت بگیرد.
اما فارغ از عوامل انسانی چرا فصل پاییز بستر مهیایی برای آتشسوزی جنگلهاست؟ این موضوع محدود به ایران نیست و آمارهای منتشرشده نشان میدهد آتشسوزی جنگلها در کالیفرنیا نسبت به دهه80 میلادی در پاییز دو برابر شده است. اگر به روند حریقها نگاه کنیم متوجه میشویم که آتشسوزی جنگلها در پاییز همواره صعودی بوده است؛ چرا که عواملی که بستر آتشسوزی را ایجاد میکنند در این فصل فراهم است.
فصل آتشسوزی
آنطور که کارشناسان محیطزیست میگویند عوامل آتشسوزی در دهسال گذشته بیشتر هم شدهاند. کیادلیری به جامجم میگوید: «پیش از این آتشسوزی در جنگلهای شمال در پاییز بسیار بود اما در چند سال گذشته این الگوها تغییرکرده و عوامل دیگری هم به عوامل طبیعی فصلی در افزایش حریقها اضافه شده اند. در پاییز درختان آغاز به خزان میکنند و از طرفی شاهد بادهای گرم مدیترانهای هستیم، رطوبت کاهش و خشکی افزایش پیدا میکند و مجموعه این عوامل باعث میشود ما در این فصل آتشسوزی بیشتری داشته باشیم.»
اما نکتهای که باید به آن اشاره کنیم این است که مجموعه عوامل طبیعی که به آن اشاره شد باعث حریقهای محدودی میشده اما حالا به این موارد عوامل انسانی و رشد گردشگری بیرویه هم اضافهشده و گستره آتشسوزیهای پاییزی جنگلی را بیشتر و شدیدتر کرده است.
کیادلیری معتقد است افزایش حریق در پاییز اتفاقی تازه نیست و از دهههای گذشته به دلیل عوامل طبیعی هم وجود داشته است. او عنوان میکند: «ما همواره در پاییز شاهد افزایش آتشسوزیها بودهایم و همچنان شاهد حریق جنگلها در پاییز خواهیم بود. آنچه بدیهی است اینکه از وقوع این حریقها حتی با کنترل عوامل انسانی گریزی نداریم؛ چرا که بخشی از این حریقها در پاییز به مجموعه عوامل طبیعی بستگی دارد و تغییرات اقلیمی و گرمترشدن هوا هم به گسترش حریقها کمک کرده است با این حساب ما باید آمادگی لازم برای اطفای حریقها را داشته باشیم.» کیادلیری ادامه می دهد: «آنچه باعث تاسف است اینکه ما با وجود تعدد آتشسوزیها همچنان آمادگی لازم برای پیشگیری نداریم، هنوز کاغذبازی برای در اختیار گرفتن تجهیزات وجود دارد، هنوز نیروی انسانی کمی برای اطفا داریم و همچنان نمیتوانیم از همان اندک تجهیزات در اختیارمان بهدرستی استفاده کنیم. در حالی که حداقل در سهدهه گذشته میدانیم که در پاییز هر سال شاهد افزایش موارد حریق جنگلها خواهیم بود اما هیچ برنامهای برای چگونگی برخورد با این اتفاق تکراری نداریم.»
کارشناسان حفاظت محیطزیست معتقدند پاییز را باید خطرناکترین فصل برای جنگلهای کشور بهحساب آورد؛ فصلی که همواره بیشترین حجم خسارت زیستمحیطی را برای جنگلهای سرسبز بهبار میآورد. هر چند در یک دهه اخیر، عوامل انسانی نقش موثری در این آتشها داشتهاند.
هادی کیادلیری، کارشناس جنگل میگوید مدتهاست نقش عوامل انسانی در وقوع حریق جنگلها موثر بوده اما روند آتشسوزی جنگلها نشان میدهد خشکی درختان در پاییز به موضوع عوامل انسانی اضافه و باعثشده روند حریق جنگلها شدت بگیرد.
اما فارغ از عوامل انسانی چرا فصل پاییز بستر مهیایی برای آتشسوزی جنگلهاست؟ این موضوع محدود به ایران نیست و آمارهای منتشرشده نشان میدهد آتشسوزی جنگلها در کالیفرنیا نسبت به دهه80 میلادی در پاییز دو برابر شده است. اگر به روند حریقها نگاه کنیم متوجه میشویم که آتشسوزی جنگلها در پاییز همواره صعودی بوده است؛ چرا که عواملی که بستر آتشسوزی را ایجاد میکنند در این فصل فراهم است.
فصل آتشسوزی
آنطور که کارشناسان محیطزیست میگویند عوامل آتشسوزی در دهسال گذشته بیشتر هم شدهاند. کیادلیری به جامجم میگوید: «پیش از این آتشسوزی در جنگلهای شمال در پاییز بسیار بود اما در چند سال گذشته این الگوها تغییرکرده و عوامل دیگری هم به عوامل طبیعی فصلی در افزایش حریقها اضافه شده اند. در پاییز درختان آغاز به خزان میکنند و از طرفی شاهد بادهای گرم مدیترانهای هستیم، رطوبت کاهش و خشکی افزایش پیدا میکند و مجموعه این عوامل باعث میشود ما در این فصل آتشسوزی بیشتری داشته باشیم.»
اما نکتهای که باید به آن اشاره کنیم این است که مجموعه عوامل طبیعی که به آن اشاره شد باعث حریقهای محدودی میشده اما حالا به این موارد عوامل انسانی و رشد گردشگری بیرویه هم اضافهشده و گستره آتشسوزیهای پاییزی جنگلی را بیشتر و شدیدتر کرده است.
کیادلیری معتقد است افزایش حریق در پاییز اتفاقی تازه نیست و از دهههای گذشته به دلیل عوامل طبیعی هم وجود داشته است. او عنوان میکند: «ما همواره در پاییز شاهد افزایش آتشسوزیها بودهایم و همچنان شاهد حریق جنگلها در پاییز خواهیم بود. آنچه بدیهی است اینکه از وقوع این حریقها حتی با کنترل عوامل انسانی گریزی نداریم؛ چرا که بخشی از این حریقها در پاییز به مجموعه عوامل طبیعی بستگی دارد و تغییرات اقلیمی و گرمترشدن هوا هم به گسترش حریقها کمک کرده است با این حساب ما باید آمادگی لازم برای اطفای حریقها را داشته باشیم.» کیادلیری ادامه می دهد: «آنچه باعث تاسف است اینکه ما با وجود تعدد آتشسوزیها همچنان آمادگی لازم برای پیشگیری نداریم، هنوز کاغذبازی برای در اختیار گرفتن تجهیزات وجود دارد، هنوز نیروی انسانی کمی برای اطفا داریم و همچنان نمیتوانیم از همان اندک تجهیزات در اختیارمان بهدرستی استفاده کنیم. در حالی که حداقل در سهدهه گذشته میدانیم که در پاییز هر سال شاهد افزایش موارد حریق جنگلها خواهیم بود اما هیچ برنامهای برای چگونگی برخورد با این اتفاق تکراری نداریم.»