گزارش جام‌جم از میزان خسارت‌ها و آسیب‌های وارده به کار و اشتغال کارآفرینان و هنرمندان صنایع‌دستی در استان‌های سیل‌زده
سیل چه به‌روز هنرمندان کارآفرین آورد
ایـــن روزها تصـــــــــــــاویر و ویــــدئـــــوهای زیادی از مناطق سیــــــــــل‌زده در شبكه‌های مجازی و رسانه‌ها منتشر می‌شود و دست به دست می‌چرخد؛ تصاویری از خانه‌های ویران و خانواده‌هایی كه حاصل یك عمر دسترنجشان را در یك چشم بر هم زدن یا كمی بیشتر از آن از دست دادند و با تمام تلاشی كه برای بسته‌بندی و انتقال وسایل خانه و زندگی و كسب و كارشان به مرتفع‌ترین نقاط در دسترس به كار بستند، نتوانستند از هجوم بی‌امان سیل حفظشان كنند. با این‌همه آنچه این روزها بیشتر مورد توجه است، تامین نیازهای اولیه هموطنان آسیب‌دیده در استان‌های درگیر با سیل و تلاش برای اسكان آنهاست و به نظر می‌رسد طرح این پرسش كه خانواده‌ها پس از فروكش كردن سیلاب از چه راهی امرار معاش خواهند كرد، چندان محلی از اعراب ندارد؛ خانواده‌هایی كه اسباب و لوازم كار نان‌آورشان به دست امواج خروشان سیل به یغما رفته و معلوم نیست این حجم از خسارت‌ها در طول چه مدت زمانی جبران، كسب و كارها احیا و روال عادی زندگی در این نقاط از سر گرفته خواهد شد. با این‌همه، مسؤولان وعده داده‌اند كه با دادن وام‌های بلاعوض و نیز تخصیص بودجه به این مناطق، خسارات وارده را جبران كنند؛ وعده‌هایی كه هیچ معلوم نیست بعد از فروكش كردن سیل حوادث ناگوار و اخبار مربوط به آنها، بر مسند عمل می‌نشیند یا نه.
برپایی نمایشگاه‌های صنایع‌دستی در مكان‌های تاریخی و تفرجگاه‌های شهرهای مختلف، یكی از برنامه‌های معاونت صنایع‌دستی در تعطیلات نوروزی و با هدف حمایت از هنرمندان و فعالان صنایع‌دستی بود. سیل اما با قساوت هرچه تمام‌تر آمد و بساط عید را برچید و نه‌تنها غرفه‌های فروش صنایع‌دستی را در شهرهای درگیر با سیلاب تعطیل و تخریب كرد كه كارگاه‌های صنایع‌دستی بسیاری را هم به ویرانی كشاند.
ورود به موقع معاونت صنایع‌دستی
در واكنش به این اتفاقات، معاون صنایع‌دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری كشور در همان روزهای نخست با بیان این‌كه بررسی‌های این معاونت برای تعیین میزان خسارت به هنرمندان صنایع‌دستی و كارگاه‌های این هنرمندان آغاز شده از بررسی میدانی كارگاه‌های این هنرمندان خبر داده بود. در نتیجه این بررسی‌ها، آن‌طور كه پویا محمودیان اعلام كرد، 1808 كارگاه صنایع‌دستی در استان گلستان آسیب دیده كه برآورد ریالی این خسارات 126 میلیارد تومان است. در همین حال، میزان خسارت سیل به كارگاه‌های صنایع‌دستی استان مازندران در مقایسه با استان گلستان زیاد نبود و بر اساس برآوردهای ریالی، سیل پنج میلیارد تومان به كارگاه‌های صنایع‌دستی این استان خسارت وارد كرده است. خسارت‌هایی كه به ستاد بحران اعلام شده و بنا به گفته معاون صنایع‌دستی، با اعطای تسهیلات بلاعوض یا ارزان قیمت جبران خواهد شد و از هنرمندان صنایع‌دستی حمایت‌های لازم و همه‌جانبه به عمل خواهد آمد.
خسارت 151 میلیارد تومانی به صنایع‌دستی كشور
سیل اما به گلستان و مازندران ختم نشد و در ادامه به استان‌های جنوبی و جنوب غربی هم رسید تا چهارمحال و بختیاری، لرستان و ایلام هم رفت و حالا هم چند روزی است راهش را كج كرده به سمت خوزستان و هزاران نفر را از خانه و كاشانه‌شان رانده. از این رو، خبرنگار ما از معاون صنایع‌دستی سازمان میراث فرهنگی آخرین اخبار و بررسی‌های انجام شده درخصوص وضعیت آسیب‌ها و خسارت‌های وارد شده به صنایع‌دستی این استان‌ها را جویا شد. پویا محمودیان در توضیح بیشتر به جام‌جم می‌گوید: آمارها پیوسته در حال به‌روزرسانی است. با وجود این تاكنون جمع خسارت‌های حوزه صنایع‌دستی در استان‌های مازندران، چهارمحال و بختیاری، فارس، گلستان، كرمانشاه، لرستان و خوزستان 146 میلیارد و 873 میلیون و در خراسان شمالی، ایلام، بوشهر و سمنان چهار میلیارد و 150 میلیون تومان برآورد شده است.
میزان خسارت‌ها چگونه برآورد می‌شود؟
محمودیان همچنین در پاسخ به چگونگی احصای این آمار و ارقام در شرایط بحرانی كنونی می‌گوید: معاونت‌های ما در تمام استان‌ها به فهرست تمام كارگاه‌های صنایع‌دستی دسترسی داشته و در موارد ممكن با سرزدن به محل این كارگاه‌ها، میزان آسیب‌ها و خسارت‌ها را از نزدیك رصد و محاسبه كرده‌اند. او در عین حال تاكید می‌كند: ما به صورت پیوسته و پیگیر، شرایط را در استان‌های درگیر سیل دنبال می‌كنیم و با تخمین عدد و رقم خسارت‌ها، به راه‌هایی كه از طریق آنها می‌توان پس از عادی شدن نسبی شرایط به حل مشكلات هنرمندان و فعالان صنایع‌دستی دچار سیل كمك كرد، فكر می‌كنیم.
هنوز برای تخمین خسارت‌ها زود است
یكی از اعضای كمپین حمایت از فعالان صنایع‌دستی، اما با بیان این‌كه دسترسی و تماس با بسیاری از مناطق سیل‌زده در حال حاضر ممكن نیست، تشریح وضعیت دقیق سلامت هنرمندان صنایع‌دستی در استان‌های دچار سیلاب و نیز تخمین میزان خسارت‌های وارده را ناممكن عنوان می‌كند. نیما سعیدی ذاكر در این باره به جا جم می‌گوید: بررسی‌های اولیه در استان گلستان و در آق‌قلا، وضعیت این استان سیل‌زده را تا حدی روشن كرده، اما به اعتقاد بنده، حجم آسیب‌ها بیش از اینها بوده و نیازمند بررسی بیشتر و دقیق‌تر است؛ چرا كه بارش‌ها در این استان همچنان ادامه دارد و خطر وقوع سیلاب به طور كامل برطرف نشده است. به گفته این فعال صنایع‌دستی، سیل اخیر علاوه بر از بین بردن كارگاه‌ها و سرمایه هنرمندان و تولیدكنندگان صنایع‌دستی، تولید برخی از مواد اولیه را هم متوقف كرده است. سعیدی ذاكر می‌افزاید: آق‌قلا در استان گلستان، یكی از مهم‌ترین مراكز تولید نخ برای نساجی سنتی است كه حالا به دلیل تخریب كارگاه‌ها و از بین رفتن تجهیزات، هنرمندان فعال در حوزه نساجی سنتی از نظر تامین مواد اولیه خود در مضیقه‌اند. در همین حال این عضو كمپین حمایت از فعالان صنایع‌دستی یادآور می‌شود از دیگر استان‌های درگیر سیل چون لرستان و خوزستان اطلاعات كافی به دست نیامده؛ چرا كه در حال حاضر بسیاری از راه‌های ارتباطی بسته شده یا صعب‌العبور است و حتی امكان تماس تلفنی با همكاران در این استان‌ها وجود ندارد.
برپایی نمایشگاه‌های صنایع‌دستی در مكان‌های تاریخی و تفرجگاه‌های شهرهای مختلف، یكی از برنامه‌های معاونت صنایع‌دستی در تعطیلات نوروزی و با هدف حمایت از هنرمندان و فعالان صنایع‌دستی بود. سیل اما با قساوت هرچه تمام‌تر آمد و بساط عید را برچید و نه‌تنها غرفه‌های فروش صنایع‌دستی را در شهرهای درگیر با سیلاب تعطیل و تخریب كرد كه كارگاه‌های صنایع‌دستی بسیاری را هم به ویرانی كشاند.
ورود به موقع معاونت صنایع‌دستی
در واكنش به این اتفاقات، معاون صنایع‌دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری كشور در همان روزهای نخست با بیان این‌كه بررسی‌های این معاونت برای تعیین میزان خسارت به هنرمندان صنایع‌دستی و كارگاه‌های این هنرمندان آغاز شده از بررسی میدانی كارگاه‌های این هنرمندان خبر داده بود. در نتیجه این بررسی‌ها، آن‌طور كه پویا محمودیان اعلام كرد، 1808 كارگاه صنایع‌دستی در استان گلستان آسیب دیده كه برآورد ریالی این خسارات 126 میلیارد تومان است. در همین حال، میزان خسارت سیل به كارگاه‌های صنایع‌دستی استان مازندران در مقایسه با استان گلستان زیاد نبود و بر اساس برآوردهای ریالی، سیل پنج میلیارد تومان به كارگاه‌های صنایع‌دستی این استان خسارت وارد كرده است. خسارت‌هایی كه به ستاد بحران اعلام شده و بنا به گفته معاون صنایع‌دستی، با اعطای تسهیلات بلاعوض یا ارزان قیمت جبران خواهد شد و از هنرمندان صنایع‌دستی حمایت‌های لازم و همه‌جانبه به عمل خواهد آمد.
خسارت 151 میلیارد تومانی به صنایع‌دستی كشور
سیل اما به گلستان و مازندران ختم نشد و در ادامه به استان‌های جنوبی و جنوب غربی هم رسید تا چهارمحال و بختیاری، لرستان و ایلام هم رفت و حالا هم چند روزی است راهش را كج كرده به سمت خوزستان و هزاران نفر را از خانه و كاشانه‌شان رانده. از این رو، خبرنگار ما از معاون صنایع‌دستی سازمان میراث فرهنگی آخرین اخبار و بررسی‌های انجام شده درخصوص وضعیت آسیب‌ها و خسارت‌های وارد شده به صنایع‌دستی این استان‌ها را جویا شد. پویا محمودیان در توضیح بیشتر به جام‌جم می‌گوید: آمارها پیوسته در حال به‌روزرسانی است. با وجود این تاكنون جمع خسارت‌های حوزه صنایع‌دستی در استان‌های مازندران، چهارمحال و بختیاری، فارس، گلستان، كرمانشاه، لرستان و خوزستان 146 میلیارد و 873 میلیون و در خراسان شمالی، ایلام، بوشهر و سمنان چهار میلیارد و 150 میلیون تومان برآورد شده است.
میزان خسارت‌ها چگونه برآورد می‌شود؟
محمودیان همچنین در پاسخ به چگونگی احصای این آمار و ارقام در شرایط بحرانی كنونی می‌گوید: معاونت‌های ما در تمام استان‌ها به فهرست تمام كارگاه‌های صنایع‌دستی دسترسی داشته و در موارد ممكن با سرزدن به محل این كارگاه‌ها، میزان آسیب‌ها و خسارت‌ها را از نزدیك رصد و محاسبه كرده‌اند. او در عین حال تاكید می‌كند: ما به صورت پیوسته و پیگیر، شرایط را در استان‌های درگیر سیل دنبال می‌كنیم و با تخمین عدد و رقم خسارت‌ها، به راه‌هایی كه از طریق آنها می‌توان پس از عادی شدن نسبی شرایط به حل مشكلات هنرمندان و فعالان صنایع‌دستی دچار سیل كمك كرد، فكر می‌كنیم.
هنوز برای تخمین خسارت‌ها زود است
یكی از اعضای كمپین حمایت از فعالان صنایع‌دستی، اما با بیان این‌كه دسترسی و تماس با بسیاری از مناطق سیل‌زده در حال حاضر ممكن نیست، تشریح وضعیت دقیق سلامت هنرمندان صنایع‌دستی در استان‌های دچار سیلاب و نیز تخمین میزان خسارت‌های وارده را ناممكن عنوان می‌كند. نیما سعیدی ذاكر در این باره به جا جم می‌گوید: بررسی‌های اولیه در استان گلستان و در آق‌قلا، وضعیت این استان سیل‌زده را تا حدی روشن كرده، اما به اعتقاد بنده، حجم آسیب‌ها بیش از اینها بوده و نیازمند بررسی بیشتر و دقیق‌تر است؛ چرا كه بارش‌ها در این استان همچنان ادامه دارد و خطر وقوع سیلاب به طور كامل برطرف نشده است. به گفته این فعال صنایع‌دستی، سیل اخیر علاوه بر از بین بردن كارگاه‌ها و سرمایه هنرمندان و تولیدكنندگان صنایع‌دستی، تولید برخی از مواد اولیه را هم متوقف كرده است. سعیدی ذاكر می‌افزاید: آق‌قلا در استان گلستان، یكی از مهم‌ترین مراكز تولید نخ برای نساجی سنتی است كه حالا به دلیل تخریب كارگاه‌ها و از بین رفتن تجهیزات، هنرمندان فعال در حوزه نساجی سنتی از نظر تامین مواد اولیه خود در مضیقه‌اند. در همین حال این عضو كمپین حمایت از فعالان صنایع‌دستی یادآور می‌شود از دیگر استان‌های درگیر سیل چون لرستان و خوزستان اطلاعات كافی به دست نیامده؛ چرا كه در حال حاضر بسیاری از راه‌های ارتباطی بسته شده یا صعب‌العبور است و حتی امكان تماس تلفنی با همكاران در این استان‌ها وجود ندارد.
