دیپلماسی عمومی در ماه رمضان
ماه رمضان مهمترین اشتراك ایران با اكثریت شیعه با 5/1 میلیارد جمعیت اهل سنت است و فرصتهای زیادی را پیش روی سیاستگذاران كشور در حوزههای مختلف برای بهرهبرداری حداكثری قرار میدهد. بهترین ابزار موجود برای ایجاد درك مشترك و انتقال مفاهیم نیز شبكههای اجتماعی است.
یكی از نمادهای رمضان مهمانیهای افطار است. دورهمیهایی با زمینه مذهبی كه برای مخاطبان جهانی اعم از مسلمان و غیرمسلمان در دوره فعلی كه اینگونه اجتماعات بهخصوص در غرب كمتر دیده میشود، جذابیت فراوانی دارد و اقشار مختلف را اعم از خانواده، همكاران، هم محلیها و... گرد هم میآورد و پیامآور یكرنگی و نشاط جامعه اسلامی است.
در این ایام جستوجوی طبخ غذا 30 درصد افزایش پیدا میكند. سفره افطاری یك برند فرهنگی است كه كمتر به مخاطبان مسلمان و جهانی معرفی شده و معرفی آن میتواند در قالب معرفی غذاهای ایرانی و تجاریسازی آن انجام شود. از سفره افطاری كه در حرم امام رضا(ع) برپا میشود بهعنوان بزرگترین سفره افطاری در جهان یاد میشود. سفره ایرانی افطار میتواند در قالب یك جاذبه فرهنگی باعث انتقال مفاهیم مذهبی و فرهنگی شود.
در حوزه گردشگری تركیه با اطلاعرسانی خبرنامههای افطار تا سحر به جذب گردشگر میپردازد. كافیست در گوگل به زبانهای مختلف عبارت «رمضان در تركیه» را جستوجو و آن را با رمضان در ایران مقایسه كنید. واضح است گردشگر به خودی خود جذب نمیشود و باید با نیازسنجی، تبلیغات و حتی ثبت شركت در كشورهای دیگر به همراه ایجاد رویدادهای مرتبط منطبق با حال و هوای رمضانی به جذب گردشگران مسلمان و غیرمسلمان پرداخت. یك گردشگر گزینههای انتخاب فراوانی دارد و پیام نمیدهد كه لطفا شرایط حضور ما را فراهم كنید !
بخش عمدهای از جریانسازی در فضای مجازی نتیجه اقدامات خلاقانه در فضای حقیقی است. در سالهای دهه 60 و 70 خورشیدی قاریان مشهور بینالمللی در ماه رمضان به ایران میآمدند و معروفترین تلاوتهای خود را در شهرهای ایران داشتند. با جستوجوی نام این قاریان و با توجه به گذشت زمان و ارزش محتوای آرشیوی میبینیم عمده آثار این افراد با بازدید چند ده میلیونی؛ نتیجه این سفرها بوده است. قاریان ایرانی نیز كه در كشورهای مختلف در ماه رمضان برنامه داشتند. برگزاری این مسابقات قرآنی در یك كشور شیعی نظرات مثبتی را در بین كاربران اهل سنت با نظرات متعدد تقدیر از ایران به جهت شكلگیری این قرائتهای زیبا و تاریخی داشته است. این الگوی موفق میتواند در زمینههای مختلف دینی در قالب دعوت از اندیشمندان و روحانیون برجسته اسلامی و جریانسازی حضور آنان از طریق شبكههای اجتماعی تكثیر شود.
در این ایام اخبار و اجراهای كنسرتهای موسیقی كه خوانندگان مطرح مسلمان برگزار میكنند، پوشش گستردهای در شبكههای اجتماعی دارد. سوال اینجاست كه چرا این افراد از قبیل یوسف اسلام (كت استیونس) كه تحتتاثیر فتوای
امام خمینی (ره) به عرصه موسیقی بازگشت یا سامی یوسف (كه اصالتی ایرانی دارد) و ... تا كنون در ایران به اجرای برنامه نپرداختهاند ؟!
در این ماه نشانهای تجاری بینالمللی استراتژی تبلیغاتی در شبكههای اجتماعی برای خود دارند. و نتایج تحقیقات نشان داده است كمپانیها در این ماه بیشترین بازگشت سرمایه را از تبلیغات در كشورهای اسلامی به دست میآورند. با توجه به مثالهایی كه در یادداشت قبلی به آنها اشاره شد، كسب و كارهای ایرانی صادركننده محصولات و خدمات چه استراتژی در اینخصوص داشتهاند؟
بسیاری از سریالهای تركی و عربی نیز در این ایام در شبكههای اجتماعی سوژه بحث كاربران میشوند. فیلمهایی كه محتوای آن چندان تناسبی با مبانی ارزشی این ماه ندارد و ناخشنودی بسیاری از ما را برمیانگیزد. با توجه به قرابت فرهنگی و ظهور تلویزیونهای اینترنتی بازار كشورهای اسلامی فرصت مناسب و پرسودی برای تولید و صادرات سریالهای ایرانی توسط صدا و سیما و تهیهكنندگان بخش خصوصی است.