بازار اسباب‌بازی این روزها اوضاع خوبی ندارد و پر شده از محصولات گران و بی‌كیفیت
بازی تلخ اسباب‌بازی
تا دیروز مسأله این بود كه چرا بچه‌های ایرانی باید با اسباب‌بازی‌های باربی، باب اسفنجی و اسپایدرمن بازی كنند، اما حالا همین‌ها هم به‌راحتی به دست بچه‌ها نمی‌رسد. قیمت اسباب‌بازی رشد كرده و كیفیت آن كاهش یافته است. همه اینها در حالی است كه از حداقل دو دهه پیش متولیان امر از ضرورت ساماندهی به بازار اسباب‌بازی حرف می‌زنند و در این زمینه تا بخواهید برنامه و جشنواره طراحی و اجرا كرده‌اند، اما همچنان به دلایل متعدد تولید اسباب‌بازی در داخل كشور و نیز واردات آن با مشكلاتی همراه است كه شرایط فعلی را به وجود آورده‌اند. تا سال گذشته مشكل اصلی این بود كه فقط 15 درصد از اسباب‌بازی‌های موجود در ایران، تولید و محصول داخلی هستند و 85 درصد مابقی از كشورهای خارجی وارد می‌شود، اما حالا مسأله اسباب بازی گسترش پیدا كرده و به این نقطه رسیده كه شاید با كمبود این كالا در بازار مواجه شویم! بازار اسباب بازی امروز با مسائل تازه‌تری روبه‌روست که شاید در گذشته احتمالش داده‌نمی‌شد.
چهارمین جشنواره اسباب‌بازی آبان پارسال برگزار شد و همان زمان بود كه محسن حموله، دبیر این جشنواره به رسانه‌ها گفت سهم اسباب‌بازی ایرانی در بازار ایران فقط 15درصد است. در بهترین و خوشبینانه‌ترین حالت هم نمی‌توان فكر كرد این رقم از سال گذشته افزایش پیدا كرده و صرفا باید امیدوار بود كه كاهش چشمگیری نداشته باشد.
هنوز سال جاری به نیمه نرسیده كه گزارش‌ها و اطلاعات منتشر شده از بازار اسباب‌بازی، حكایت از گران شدن و نیز ركود در این بازار دارند. با افزایش نرخ ارز، قیمت اسباب‌بازی‌ها مثل خیلی چیزهای دیگر سه‌برابر شده و همین گرانی به ركود در بازار اسباب‌بازی انجامیده است.
از آنجا كه 85 درصد اسباب‌بازی‌های موجود در بازار خارجی و وارداتی است، ركود این بازار باعث شده تولیدات داخلی هم افزایش قیمت داشته باشد، چرا كه تولید داخلی نتوانسته نبض بازار را در دست بگیرد و پاسخگوی نیاز مردم باشد.
گویا در همین شرایط، اسباب‌بازی ایرانی به كشورهایی مانند افغانستان و عراق صادر می‌شود و به كمبود این محصول و افزایش قیمت آن دامن می‌زند.
سود پنهان اسباب‌بازی
از همه زمینه‌های فرهنگی و ضرورت عرضه اسباب‌بازی‌های بومی و ملی به كودكان ایرانی كه بگذریم، تولید اسباب‌بازی در ایران نه‌تنها مهم، بلكه مقرون به صرفه است. اصلی‌ترین ماده اولیه تولید اسباب‌بازی، انواع پلاستیك است كه از مواد پتروشیمی مشتق می‌شود و دسترسی به این ماده در كشور ما دشوار نیست؛ ضمن این‌كه اسباب‌بازی بازار گسترده‌ای دارد و می‌تواند مورد توجه خانواده‌ها قرار بگیرد اگر با قیمت و كیفیت مناسب تولید شود، اما چند نكته قابل تامل در این باره وجود دارد مثلا این‌كه در ایران رشته طراحی اسباب‌بازی وجود ندارد و رویدادهایی مانند جشنواره اسباب‌بازی، ایده آزاد اسباب‌بازی و مواردی از این دست، تاثیری بر بازار این محصول نداشته و به چرخه اقتصاد اسباب‌بازی چیزی اضافه نكرده‌اند.
اسباب‌بازی‌های بی‌كیفیت
دیگر قرار نیست نگران این باشیم كه چرا بچه‌های ایرانی با عروسك‌های السا، آنا و راپونزل بازی می‌كنند یا پسربچه‌ها با بت‌من و سوپرمن سرشان را گرم می‌كنند؛ الآن نگرانی مهم‌تری وجود دارد و آن هم تولید اسباب بازی از مواد بازیافتی بی‌كیفیت و احتمالا مضر است.
وقتی عرصه برای تولید تنگ شود و واردات به دلیل افزایش قیمت ارز به صرفه نباشد، آن وقت است كه توجه واردكنندگان به محصولات ارزان‌تر جلب می‌شود و همین طور والدینی كه بین حذف اسباب‌بازی از سبد خرید خانواده و خرید محصول ارزان مجبور هستند دومی را انتخاب كنند.
كشور چین كه بر اساس آمارهای منتشر شده، بیشترین صادرات اسباب‌بازی را به ایران دارد، محصولاتی با درجات مختلف كیفی تولید می‌كند، اما سهم ایران از این بازار محصولات بی‌كیفیت‌تری است كه از مواد بازیافتی
تولید می‌شوند، چون افزایش قیمت ارز دیگر به واردكنندگان اجازه نمی‌دهد به سمت محصولات باكیفیت بروند.
