سلیقه ایرانیها در انتخاب کتابهای خارجی چیست؟
وقتی کتاب همسایه غاز است
صرفنظر از اینكه چقدر اهل كتاب خواندن هستیم، آمارهای خانه كتاب از علاقه و توجه ما ایرانیها به داستانهای خارجی خبر میدهد. براساس این آمارها كه از فروش انواع كتاب حكایت دارد، داستان خارجی در صدر علاقهمندیهای كتابخوانهای ایرانی قرار دارد و بعد از آن هم كتابهای دینی. همچنین میزان فروش داستانهای خارجی در مقایسه با داستانهای تالیفی تقریبا سه برابر است كه البته با در نظر گرفتن حجم كتابهایی كه هر سال در سراسر جهان تولید میشود، این عدد كاملا منطقی به نظر میرسد. تا اینجای ماجرا نكته خاصی وجود ندارد اما مقایسه ژانرهای مورد علاقه ما با آنچه در جهان ادبیات رخ میدهد، قابل توجه است. در ادامه میتوانید فهرستی از كتابهای پرفروش ایرانی و خارجی را ببینید و این تفاوتها را درك كنید.
تا اینجای ماجرا میدانیم كه داستانهای خارجی، پرفروشترین كتابها در ایران هستند و طبق آماری كه خانه كتاب از طرحهای عیدانه، تابستانه و پاییزه كتاب منتشر كرده، در سال گذشته این كتابها در صدر پرفروشها قرار داشتند:
ملت عشق، جز از كل، من پیش از تو، خودت باش دختر و دختری كه رهایش كردی. در فصول مختلف سال گاهی برخی كتابها به صدر این فهرست راه پیدا كرده بودند مثل كتاب هنر شفاف اندیشیدن و هنر خوب زندگی كردن كه قصهگو نیستند، اما بهطور معمول آنچه مورد توجه ما ایرانیها قرار گرفته كتابهای داستانی بوده است. بیایید نگاهی به داستان این كتابها بیندازیم که توسط خانه کتاب منتشر شده است. عامهپسندهای ترجمهای بخش مهمی از این فهرست را به خود اختصاص دادهاند.
ملت عشق: این كتاب به قلم الیف شافاك یكی از پرفروشترین كتابهای ایران و جهان بوده است و داستانش را از زبان زن میانسالی روایت میكند و به زندگی مولانا و آشنایی او با شمس میپردازد. طبیعی است برای ما ایرانیها چنین كتابی در صدر فروش قرار بگیرد.
جز از كل: اولین رمان استیو تولتز است و داستان زندگی مردی را روایت میکند كه در دفترچه خاطراتش نوشته شده و پسرش براساس این خاطرات، زندگی او را برای پلیس و نیز برای مخاطب روایت میكند.
من پیش از تو: این كتاب یك اثر عاشقانه است و شاید جذابترین اثر جوجو مویز برای ما ایرانیها چون از پنج سال پیش همچنان در فهرست پرفروشها قرار دارد. این كتاب داستان زندگی دختری و پسری از دو طبقه متفاوت اجتماعی است كه به یكدیگر علاقهمند میشوند. پسر جوان كه ورزشكار، ماجراجو و اهل سفر و ثروتمند بوده حالا در اثر تصادف زمینگیر شده و دختر جوان پرستاری او را بهعهده دارد.
خودت باش دختر: اگر چه ریچل هالیس این كتاب را درباره دروغهایی نوشته كه جامعه به زنها میگوید اما به هر حال یك اثر داستانی نوشته است چون كتاب، پر از داستانهای عجیب، خندهدار و تلخ است كه نویسنده از زندگی شخصیاش تعریف میكند و از شیوه قصهگویی برای انتقال تجربیاتش به مخاطب بهره میگیرد.
دختری كه رهایش كردی: باز هم جوجو مویز یك داستان عامهپسند جذاب روایت كرده كه قهرمانانش دو زن هستند، یكی در زمان اشغال فرانسه و دیگری در زمان حال در لندن. بین این دو زن یك چیز مشترك وجود دارد و آن هم یك تابلوی نقاشی است كه یک روایت عاشقانه دارد.
پرفروشترینها در دنیا
درباره رمانهای پرفروش جهان میتوان اطلاعات بسیاری با جزئیات دقیق به دست آورد؛ مثلا اینكه در چه بازه زمانی، كدام رمانها پرفروش بودهاند. این بازه زمانی حتی فروشهای هفتگی را هم شامل میشود، اما نگاهی داشتهایم به پرفروشترین كتابهای سال 2018 میلادی. براساس گزارش سایت آمازون به عنوان بزرگترین كتابفروشی آنلاین دنیا، مهمترین كتابهای پرفروش در سال گذشته میلادی به این شرح بودهاست:
شایسته: این کتاب نوشته میشل اوباما، همسر رئیسجمهور سابق آمریكا در رتبه نخست فهرست كتابهای پرفروش سال ۲۰۱۸ قرار گرفته و شامل خاطرات نویسنده است. البته در سال جاری میلادی هم كتاب شدن از میشل اوباما منتشر شده كه به محض انتشار در صدر فروش قرار گرفت و ممكن است جزو پرفروشهای سال 2019 میلادی نیز باشد.
خودت باش دختر: این كتاب از ریچل هالیس گویا فقط مورد توجه مخاطبان ایرانی نبوده و خارجیها هم از آن استقبال كردهاند تا جایی كه در رتبه دوم پرفروشترین كتابهای سال 2018 قرار دارد.
آتش و خشم: اگر كتاب «خر كج و كوله» نوشته كریگ اسمیت را به این دلیل كه مربوط به خردسالان است از فهرست پرفروشترین كتابهای سال گذشته میلادی حذف كنیم، كتاب ضد ترامپ آتش و خشم رتبه سوم را از آن خود میكند. این كتاب نوشته مایكل وولف خبرنگار و نویسنده آمریكایی است كه به مسائل گوناگونی از پشت پرده كاخ سفید از جمله توصیف رفتار رئیس جمهور ایالات متحده آمریكا و تعامل آشفته او با كاركنان ارشد كاخ سفید تا ارائه توضیحات خفتباری درباره خانواده ترامپ پرداخته است.
ترس؛ ترامپ در كاخ سفید: یك كتاب ضد ترامپ دیگر كه باز هم توسط یك روزنامهنگار آمریكایی به نام وودوارد نوشته شده است. این كتاب نگاهی ترسناك به داخل كاخ سفید ترامپ دارد و نویسنده تصویری واقعبینانه و مستند از دولت ترامپ به خوانندگان ارائه میدهد و برای نخستینبار واقعیتهایی را بیان میكند كه تاكنون مطرح نشده است.
۱۲ قانون برای زندگی: این كتاب به قلم جردن جی پترسون با حذف یك كتاب كودك دیگر به نام یك روز در زندگی مارلون باندو نوشته جیمز توئیس در رتبه پنجم قرار میگیرد و همانطور كه از نامش پیداست، قوانین و اندرزهایی برای مخاطبانش دارد تا زندگی سرشار از لذت و موفقیت داشته باشند.