بحران گیشه در نیمه دوم سال
سینمایی كه سیاستگذاری و سازوكار درست و كاملی در تولید و اكران نداشته باشد، وضعیتش میشود همین؛ تقریبا هرچه فیلم پرمخاطب و با ظرفیت فروش بالا بوده در نوروز و اكران عیدفطر، روی پرده سینما رفته است و معدود فیلمهایی با احتمال فروش بالا ماندهاند كه هنوز اكران نشدهاند. نتیجه اینكه طبق عبارتی كلیشهای اما واقعی، دست سینمای ما از نظر فیلمهای پرمخاطب و پرفروش در نیمه دوم سال و حتی زودتر و در اواخر همین نیمه اول، خالی است و این یعنی نگرانی سینماداران و اقبال لرزان تماشاگران و بیرونقی گیشه.
با سینمای بخشنامهای مخالفیم و تعیین اینكه چه فیلمسازی چه فیلمی بسازد، معمولا راه به جای درستی نمیبرد، اما به دلیل فقدان یك سیاست كلان در این زمینه، كمتر به ظرفیتهای جذب مخاطب در فیلمها توجه میشود و آن تعداد معدود فیلمهایی با شانس فروش بالا هم به دم دستیترین شكل ممكن ساخته میشوند. به هرحال همین فیلمهای پرفروش دمدستی هم در یك بازه زمانی فشرده و پشت هم، از عید نوروز تا عید فطر و در نهایت تابستان اكران میشوند و به فروشی ظاهرا بالا - همچنان اعتقاد داریم تعداد مخاطب بر میزان فروش اولویت و ارجحیت دارد - میرسند، اما در این میان كمتر پیشبینی و برنامهریزی برای اكران در باقی سال میشود و بیشتر تهیهكنندهها و پخشكنندهها به دلایلی چون ترس از اكران در ماهها و روزهای پایانی سال و شرایط نامناسب اكران و دوری از فیلمسوزی، ترجیح میدهند فیلمهایشان - حالا فارغ از اینكه معیارها و مولفههای فروش را دارد یا نه - در به اصطلاح فصول طلایی اكران و روزها و ماههای اول سال به نمایش درآید.
در این میان شورای صنفی اكران هم سازماندهی مناسبی برای چینش درست فیلمها ندارد و صرفا نسبت به ثبت قرارداد فیلمها مابین پخش كننده و سرگروه سینمایی اقدام میكند و دیگر كاری ندارد كه چند فیلم پرفروش در چه نوبتها و فصولی اكران میشوند. همین انفعال و نبود سیاستگذاری مناسب تقریبا توسط سینماداران هم اتفاق میافتد و كمتر صاحب سالن سینمایی به این فكر میكند كه درصورت تجمع فیلمهای پرفروش در ابتدای سال، چند فیلم پرفروش برای ماهها و دیگر روزهای سال باقی میماند. انگار آن شوق و ولع آغازین هر سال، كه حس و حالی مشترك میان صاحبان آثار سینمایی، پخشكنندهها و سینماداران وجود دارد، مانع از دوراندیشی و برنامهریزی برای دیگر فصول سال میشود.
می خواهیم نگاهی داشته باشیم به اینكه چند فیلم با متر و معیارهای جذب تماشاگر و با احتمال فروش بالا از ابتدای سال تاكنون اكران شدهاند و چند فیلم احتمالا پرفروش دیگر برای باقی سال داریم. با مروری اجمالی به فیلمهای اكران شده و هنوز اكران نشده، اوضاع چندان امیدواركننده نیست و به احتمال فراوان بهجز فروش بالای در نهایت دو سه فیلم، نباید شاهد رونق گیشه در نیمه دوم سال باشیم.
جشنوارهایهای اكران شده
فیلم متری شیش و نیم به دلیل دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر از نگاه مخاطب شایسته اكران نوروزی بود و به لحاظ قاعده شورای صنفی نمایش هم این صلاحیت را داشت. بهجز این فیلم كه با فروش 27 میلیارد تومانی، بسیار در گیشه موفق عمل كرد، سرخپوست، شبی كه ماه كامل شد، غلامرضا تختی و زهرمار هم از دیگر فیلمهای سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر بودند كه از ابتدای سال تاكنون اكران شدند. قصر شیرین هم از دیگر فیلمهای جشنواره است كه بهتازگی اكران خود را در سینماها آغاز كرده است؛ فیلمی كه باوجود ارزشهای هنری و بازی خوب حامد بهداد، فروش چندان بالایی در گیشه نخواهد داشت.
«ایده اصلی» هم فیلم دیگری است كه در جشنواره سال گذشته فیلم فجر حاضر بود و قرار است بهزودی اكران شود، اثری كه ظرفیت آنچنانی برای فروش بالا ندارد.
از این میان به جز متری شیش و نیم، فیلمهای شبی كه ماه كامل شد و سرخپوست هم فیلمهای پرمخاطب و پرفروشی بودند، آثاری كه به نظر میرسید به دلیل جذابیت و استاندارد كیفی اگر در هر نوبت دیگری از سال هم اكران میشدند به همین میزان موفقیت میرسیدند. بنابراین میشد هردوی این آثار را در مقاطع دیگری از سال و با فاصله اكران كرد تا اكرانشان باعث فروغ و رونق گیشه شود. حالا این اكران كاملا همزمان، گرچه رونق و تنوع گیشه را به دنبال داشت، اما بعید است دیگر در باقی سال، دو فیلم با این سطح و كیفیت همزمان در یك نوبت اكران حضور داشته باشند و حس و حالی به گیشه بدهند.
زهرمار هم باوجود اینكه فیلم آنچنان پرفروشی در گیشه نشد و فقط حدود چهار میلیارد تومان فروخته، اما میشد در نوبت دیگری از سال مثلا پاییز اكران شود و حتی شاید درصورت نبود رقیبان سرسختتر، بهتر هم دیده و فروخته میشد. همینطور باید به غلامرضا تختی اشاره كرد كه به دلیل همان ولع موردنظر و اشتباه راهبردی در زمان سنجی، در نوروز و در كنار فیلمهایی پرهیاهوتر اكران و در گیشه نابود شد، در حالی كه اگر در زمان دیگری از سال اكران میشد، بسیار بهتر امكان دیده شدن و فروش بیشتر را داشت و هم میتوانست وزن و اعتباری به جدول نمایش سینماها در مقطع زمانی اكرانش دهد.
امیدهای غیرجشنوارهای
آنچه مسلم است، همه محصولات سینمایی سال در جشنواره حاضر نمیشوند. بنابراین میتوان تا حدودی امید داشت فیلمهایی خارج از جریان جشنواره، كمك حال اكران و گیشه در باقی سال باشند.
البته اوضاع در این قسمت هم چندان خوش خوشان نیست و فقط به دو فیلم پرفروش برمی خوریم؛ زیرنظر (مجید صالحی) كه رضا عطاران ـ از چهرههای محبوب و پولساز و بفروش این سالهای سینمای ایران - نقش اصلی آن را بازی میكند و اكران آن میتواند، حتی برای فیلمهای پرفروش اول سال، یك تنه خط و نشان بكشد- دیگری هم فیلم تازه مصطفی كیایی، كمدی «مطرب» است كه با بازی پرویز پرستویی و الناز شاكردوست، قطعا تماشاگران زیادی را به سالن سینما
میكشاند.
بهجز این دو فیلم، احتمالا فیلمهایی چون مصائب شیرین (علیرضا داودنژاد)، سراسر شب (فرزاد موتمن) و روسی (امیرحسین ثقفی) هم در ادامه سال اكران شوند كه بعید است هیچكدام فیلم پرفروشی باشند. در این چند وقت اخیر چند فیلم دیگر هم تولید شده یا در دست ساخت هستند همچون خط استوا (اصغر نعیمی)، چشم و گوش بسته (فرزاد موتمن) و دوزیست (برزو نیكنژاد) و خوب بد جلف: ارتش سری (پیمان قاسمخانی) كه احتمالا اكران آنها به امسال قد ندهد و در سال آینده
روی پرده بروند.
چند فیلم ایرانی هم در جشنواره جهانی فیلم فجر حاضر بودند، همچون جهان با من برقص (سروش صحت)، بیحسی موضعی (حسین مهكام)، زعفرانیه 14 تیر (سیدعلی هاشمی) و طلاقم بده به خاطر گربهها (محمدعلی سجادی) كه از آنها هم فیلم چندان پرفروشی در نمیآید.
در این میان شورای صنفی اكران هم سازماندهی مناسبی برای چینش درست فیلمها ندارد و صرفا نسبت به ثبت قرارداد فیلمها مابین پخش كننده و سرگروه سینمایی اقدام میكند و دیگر كاری ندارد كه چند فیلم پرفروش در چه نوبتها و فصولی اكران میشوند. همین انفعال و نبود سیاستگذاری مناسب تقریبا توسط سینماداران هم اتفاق میافتد و كمتر صاحب سالن سینمایی به این فكر میكند كه درصورت تجمع فیلمهای پرفروش در ابتدای سال، چند فیلم پرفروش برای ماهها و دیگر روزهای سال باقی میماند. انگار آن شوق و ولع آغازین هر سال، كه حس و حالی مشترك میان صاحبان آثار سینمایی، پخشكنندهها و سینماداران وجود دارد، مانع از دوراندیشی و برنامهریزی برای دیگر فصول سال میشود.
می خواهیم نگاهی داشته باشیم به اینكه چند فیلم با متر و معیارهای جذب تماشاگر و با احتمال فروش بالا از ابتدای سال تاكنون اكران شدهاند و چند فیلم احتمالا پرفروش دیگر برای باقی سال داریم. با مروری اجمالی به فیلمهای اكران شده و هنوز اكران نشده، اوضاع چندان امیدواركننده نیست و به احتمال فراوان بهجز فروش بالای در نهایت دو سه فیلم، نباید شاهد رونق گیشه در نیمه دوم سال باشیم.
جشنوارهایهای اكران شده
فیلم متری شیش و نیم به دلیل دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر از نگاه مخاطب شایسته اكران نوروزی بود و به لحاظ قاعده شورای صنفی نمایش هم این صلاحیت را داشت. بهجز این فیلم كه با فروش 27 میلیارد تومانی، بسیار در گیشه موفق عمل كرد، سرخپوست، شبی كه ماه كامل شد، غلامرضا تختی و زهرمار هم از دیگر فیلمهای سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر بودند كه از ابتدای سال تاكنون اكران شدند. قصر شیرین هم از دیگر فیلمهای جشنواره است كه بهتازگی اكران خود را در سینماها آغاز كرده است؛ فیلمی كه باوجود ارزشهای هنری و بازی خوب حامد بهداد، فروش چندان بالایی در گیشه نخواهد داشت.
«ایده اصلی» هم فیلم دیگری است كه در جشنواره سال گذشته فیلم فجر حاضر بود و قرار است بهزودی اكران شود، اثری كه ظرفیت آنچنانی برای فروش بالا ندارد.
از این میان به جز متری شیش و نیم، فیلمهای شبی كه ماه كامل شد و سرخپوست هم فیلمهای پرمخاطب و پرفروشی بودند، آثاری كه به نظر میرسید به دلیل جذابیت و استاندارد كیفی اگر در هر نوبت دیگری از سال هم اكران میشدند به همین میزان موفقیت میرسیدند. بنابراین میشد هردوی این آثار را در مقاطع دیگری از سال و با فاصله اكران كرد تا اكرانشان باعث فروغ و رونق گیشه شود. حالا این اكران كاملا همزمان، گرچه رونق و تنوع گیشه را به دنبال داشت، اما بعید است دیگر در باقی سال، دو فیلم با این سطح و كیفیت همزمان در یك نوبت اكران حضور داشته باشند و حس و حالی به گیشه بدهند.
زهرمار هم باوجود اینكه فیلم آنچنان پرفروشی در گیشه نشد و فقط حدود چهار میلیارد تومان فروخته، اما میشد در نوبت دیگری از سال مثلا پاییز اكران شود و حتی شاید درصورت نبود رقیبان سرسختتر، بهتر هم دیده و فروخته میشد. همینطور باید به غلامرضا تختی اشاره كرد كه به دلیل همان ولع موردنظر و اشتباه راهبردی در زمان سنجی، در نوروز و در كنار فیلمهایی پرهیاهوتر اكران و در گیشه نابود شد، در حالی كه اگر در زمان دیگری از سال اكران میشد، بسیار بهتر امكان دیده شدن و فروش بیشتر را داشت و هم میتوانست وزن و اعتباری به جدول نمایش سینماها در مقطع زمانی اكرانش دهد.
امیدهای غیرجشنوارهای
آنچه مسلم است، همه محصولات سینمایی سال در جشنواره حاضر نمیشوند. بنابراین میتوان تا حدودی امید داشت فیلمهایی خارج از جریان جشنواره، كمك حال اكران و گیشه در باقی سال باشند.
البته اوضاع در این قسمت هم چندان خوش خوشان نیست و فقط به دو فیلم پرفروش برمی خوریم؛ زیرنظر (مجید صالحی) كه رضا عطاران ـ از چهرههای محبوب و پولساز و بفروش این سالهای سینمای ایران - نقش اصلی آن را بازی میكند و اكران آن میتواند، حتی برای فیلمهای پرفروش اول سال، یك تنه خط و نشان بكشد- دیگری هم فیلم تازه مصطفی كیایی، كمدی «مطرب» است كه با بازی پرویز پرستویی و الناز شاكردوست، قطعا تماشاگران زیادی را به سالن سینما
میكشاند.
بهجز این دو فیلم، احتمالا فیلمهایی چون مصائب شیرین (علیرضا داودنژاد)، سراسر شب (فرزاد موتمن) و روسی (امیرحسین ثقفی) هم در ادامه سال اكران شوند كه بعید است هیچكدام فیلم پرفروشی باشند. در این چند وقت اخیر چند فیلم دیگر هم تولید شده یا در دست ساخت هستند همچون خط استوا (اصغر نعیمی)، چشم و گوش بسته (فرزاد موتمن) و دوزیست (برزو نیكنژاد) و خوب بد جلف: ارتش سری (پیمان قاسمخانی) كه احتمالا اكران آنها به امسال قد ندهد و در سال آینده
روی پرده بروند.
چند فیلم ایرانی هم در جشنواره جهانی فیلم فجر حاضر بودند، همچون جهان با من برقص (سروش صحت)، بیحسی موضعی (حسین مهكام)، زعفرانیه 14 تیر (سیدعلی هاشمی) و طلاقم بده به خاطر گربهها (محمدعلی سجادی) كه از آنها هم فیلم چندان پرفروشی در نمیآید.