پنجاهمین سالگرد سفر به ماه بهانهای شد برای نگاه به بعضی از فیلمهایی که درباره انسان و فضا ساخته شده است
فضانوردی روی پرده نقرهای
هفتهای كه گذشت در سراسر جهان پنجاهمین سالگرد قدم گذاشتن اولین انسان به كره ماه جشن گرفته شد. نیل آرمسترانگ اولین انسانی بود كه توانست قدم به كره ماه بگذارد و یك لحظه تاریخی را به ثبت برساند. این مراسم مستقیما از تلویزیون پخش شد و میلیونها انسان را در سراسر جهان به تعجب و حیرت انداخت. البته از همان زمان تا به حال، بسیاری از كسانی كه به تئوری توطئه اعتقاد دارند، این موضوع را یك دروغ بزرگ میدانند كه توسط حكام آمریكایی به مردم عادی قبولانده شده است. اما بدون توجه به این ادعا، میتوان گفت ناسا سازمان فضانوردی آمریكا تحت تاثیر ژرژ مه لیس، فیلمساز كلاسیك و فیلم او «سفر به ماه» بود كه به فكر فتح كهكشانها افتاد. از همان ابتدای فعالیت سینما تا به امروز، هنرمندان فیلمساز توجه ویژهای به ماه و سفرهای فضایی داشتهاند. در طول دهههای گذشته هم تعداد زیادی فیلم سینمایی تولید شده كه مضمون اصلی آنها سفر به ماه و كرات دیگر بوده است.
بیستم جولای 1969 بود كه نیل آرمسترانگ همراه با دوست و همكار فضانوردش بازآلدرین از آپولو 11 پیاده شده و قدم بر خاك ماه گذاشتند، اما حتی قبل از این تاریخ بود كه صنعت سینما در فیلمهایش، راهی ماجراجوییها و سفرهای فضایی میشد. این فیلمها قصد داشتند روحیه و حال و هوای كسانی را به تصویر بكشند كه عازم این نوع ماموریتهای فضایی میشدند. فیلمهای علمی - تخیلی فضایی پنجره تازهای روی تماشاگران سینما گشودند و سبك تازهای از فیلمسازی را به نمایش گذاشتند. بعضی از این فیلمها حالا لقب كارهایی كلاسیك و كالت را گرفته و وارد فرهنگ عمومی مردم شدهاند. برخی از آنها هم جبهههای جدیدی را در رابطه با ژانر علمی ـ تخیلی گشودهاند. كریستوفر نولان یكی از افرادی است كه در گشودن این جبهههای تازه نقش مهمی داشته است. خود آپولو 11 منبع الهام حداقل دو فیلم مهم سینمایی بوده است. منتقدان سینمایی و اهل فن میگویند صنعت سینما تا زمانی كه به حیات خود ادامه میدهد، دست از سر تولید فیلمهایی در ارتباط با سفر واقعی انسان به فضا و كرات دیگر برنخواهد داشت! به این ترتیب، تماشاگران سینما باز هم فیلمهایی در این سبك و سیاق را شاهد خواهند بود.
اما فیلمهایی كه نشریه هالیوود ریپورتر آنها را به عنوان فیلمهای خاطره انگیر مربوط به سفر انسان به كرات دیگر انتخاب كرده، به شرح زیر هستند.
آپولو 13
میگویند عدد 13 نحس است و نحسی آن دامن كسانی را كه كاری در رابطه با این عدد میكنند، میگیرد. این موضوع درباره آپولو 13 صدق میكند. سفر فضایی این آپولو با مشكلاتی روبهرو شد و سرنشینانش كه تا یك قدمی كره ماه رفته بودند، دست خالی به زمین برگشتند. فضانوردان این آپولو نتوانستند قدم به ماه بگذارند. دیالوگ «هوستن، ما یك مشكل داریم» فضانوردان سفینه، تبدیل به یك دیالوگ ماندگار تاریخی شد! ران هاوارد، داستان سفر ناموفق آپولو 13 را در فیلمی به همین نام به شكلی مستندگونه تعریف كرده است. تام هنكس، كوین بیكن و بیل پاكستون نقش سرنشینان سفینه را بازی كردند.
آرماگدن
فیلمی پرستاره با حضور بروس ویلیس و بن افلك، درباره گروهی معدنچی است كه راهی یك ماموریت فضایی میشوند. این معدنچیها كه اطلاعی از مسائل فضایی و فضانوردی ندارند، باید با استفاده از تجربه حرفهای كاریشان حفرهای در دل یك سیاره ایجاد كنند. انجام این كار مانع برخورد سیاره با زمین و نابودی كره زمین خواهد شد.
اولین انسان
این درام پرتنش كه مدتی قبل روی پرده سینماهای جهان بود، رایان گاسلینگ را در نقش نیل آرمسترانگ به نمایش میگذارد. داستان فیلم زندگی این فضانورد در فاصله سالهای 1961 تا 1969 را مورد بحث و بررسی قرار میدهد.
جاذبه
از فیلمهای غیرمتعارف نوع علمی - تخیلی و فضایی به حساب میآید. این اثر دلهرهآور فقط یك بازیگر (ساندرا بولاك) دارد و در فضایی بسیار محدود و بسته داستان سرگردانی یك فضانورد در دل كهكشان را تعریف میكند. با این حال، كارگردانی فیلم به قدری دقیق، خوب و حساب شده است كه تماشاچی را تا آخرین لحظه به دنبال خود میكشاند. جورج كلونی هم در مقام یك فضانورد حضوری كوتاه و افتخاری دارد و در صحنهای از آن، تعریف بانمكی از جورج كلونی بازیگر میكند!
چهرههای پنهان
اگرچه داستان در ارتباط با ماموریتهای فضایی است، اما ماجراهایش را روی كره زمین تعریف میكند! جنبه متفاوتی از ناسا در فیلم به نمایش درمیآید. فیلم با داستان شرح حالگونه و واقعی خود، درباره سه زن سیاهپوست آمریكایی است كه در دهه 60 میلادی در ناسا كار میكنند و نقش بسیار مهمی در فرستادن جان گلن به فضا دارند.
بین سیارهای
كریستوفر نولان با این فیلم، گونه فیلمهای فضایی را وارد قلمرو تازهای كرد. داستان فیلم در آینده رخ میدهد و گروهی از فضانوردان را به نمایش میگذارد كه برای نجات زمین و ساكنانش، به دنبال سیارهای مناسب و جایگزین هستند. زمان و مكان در داستان فیلم، به شكل عجیب و غریبی جابهجا میشود.
مریخی
مت دیمون در این فیلم مجبور به اقامت و زندگی در كره مریخ شده و به كشاورزی و تولید محصولات كشاورزی میپردازد! در عین حال، او تلاش دارد دوباره با زمین ارتباط برقرار كرده و به خانه برگردد.
ماه
سام راكول فیلم «ماه» هم مثل دیمون در «مریخی»، فضانوردی تنها در ماموریت سه ساله فضایی خود است. او با خود جوانتر خودش ملاقات میكند و ماجراهایی را از سر میگذراند.
2001: یك اودیسه فضایی
نیازی به معرفی این اثر كلاسیك و محبوب استنلی كوبریك نیست. چه كسی این فیلم را نمیشناسد؟ منتقدان از آن به عنوان یكی از تاثیرگذارترین فیلمهای ژانر علمی - تخیلی یاد میكنند. داستان فیلم از خطرات احتمالی فناوری روی زندگی انسان صحبت میكند و فضایی رعبآور دارد.