نمایش سنگ توالت 50میلیون تومانی در خانه هنرمندان ایران با واكنش افراد در فضای مجازی و واقعی مواجه شده است
خالق سنگ سرویس ناصری دقیقا كجایی؟
نمایشگاه خاصی نیست؛ ششمین دوره «چهارسوی خیال» است كه انجمن هنرمندان مجسمهساز برگزار میكند و امسال هم همین كار را كرده. چند سالی است كه انجمن هنرمندان مجسمهساز بر اساس تعهدش، مجموعهای از آثار هنرمندان عضو این انجمن را در یك نمایشگاه گروهی به تماشا میگذارد. امسال و در ششمین دوره، 182 اثر از 160 هنرمند را به نمایش گذاشته و این دوره از نمایشگاه با پنج دوره پیشین هیچ تفاوتی ندارد جز اینكه این دوره متنوعتر از قبل برگزار شده و البته یك سنگ سرویس بهداشتی از این نمایشگاه بیرون زده و به فضای مجازی راه پیدا كرده و واكنش كاربران را برانگیخته است. در كنار این سنگ سرویس بهداشتی نوشته شده: محمدرضا رحیمی (كه نام هنرمند است)، ناصری/ از مجموعه عنصر فرهنگی (كه به نظر میرسد شرح اثر باشد)، حاضر و آماده (نام اثر باید باشد) و در نهایت 50 میلیون تومان كه قیمت اثر محسوب میشود. اگر برای شما درباره این اثر هیچ سؤالی ایجاد نشده باشد، برای ما دست كم چهار سؤال ایجاد شد و رسیدن به پاسخ آنها چندان هم ساده نبود، چرا كه به نظر میرسد نه خانه هنرمندان و نه انجمن هنرمندان مجسمهساز و نه حتی خود هنرمند حاضر نیستند مسؤولیت این سنگ سرویس بهداشتی را بهعهده بگیرند و دربارهاش توضیحی بدهند.
اینكه یك سنگ سرویس بهداشتی به یك گالری هنری راه پیدا كند و در مقام یك اثر هنری بنشیند، نه اتفاق تازهای است و نه موضوعی كه بتوان دربارهاش به یك جواب قاطع رسید؛ مسأله كاملا به نگاه و برداشت هنری افراد بستگی دارد و حرف و پیامی كه هنرمند درصدد بیان و انتقال آن است.
ولی حتما میتوان پرسید چرا یك سنگ سرویس بهداشتی باید به تصویر ناصرالدینشاه قاجار مزین شود و در خانه هنرمندان به نمایش درآید؟ به قول محمدصادق علیزاده دبیر گروه فرهنگی، ناصرالدین شاه اگر بدترین آدم روی كره زمین هم باشد، این مسأله نمیتواند تصویر او را روی سنگ سرویس بهداشتی توجیه كند.
چرای دیگری كه تلاش كردیم به جوابش دست پیدا كنیم و نشد، این سؤال بود: چرا این اثر كپی است؟ آیا خود هنرمند یا انجمن هنرمندان مجسمهساز كه نمایشگاه را ترتیب داده در جریان نبوده كه قبلا بهداد لاهوتی دیگر هنرمند ایرانی چنین اثری را ارائه كرده است؟ در این مورد موفق شدیم پاسخ یكی از اعضای هیاتمدیره انجمن هنرمندان مجسمهساز را بشنویم كه در ادامه خواهید خواند.
سؤال بعدی درباره این نمایشگاه به قیمت اثر مربوط است. چرا یك سنگ سرویس بهداشتی كه فقط ویژگیاش، برچسبی از تصویر ناصرالدین شاه قاجار است باید 50میلیون تومان قیمتگذاری شود؟ یك اثر هنری بسته به اینكه چه كسی آن را خلق كرده، هنرمندش چه سابقه و پیشینهای دارد، از چه جایگاهی برخوردار است و بسیاری مولفههای دیگر قیمتگذاری میشود و كاش میدانستیم كه این اثر دقیقا از كدام ارزشها برخوردار است كه 50میلیون تومان قیمتگذاری شده است.
و آخرین سؤال درباره این اثر بهخصوص در نمایشگاه چهارسوی خیال این است: چرا عنوان «حاضر و آماده» برای این اثر انتخاب شده. در این مورد خاص ترجیح آن است كه از هر رایزنی، پیشفرض و حدس و گمانی بپرهیزیم.
یك پاسخ و دیگر هیچ
برای پاسخ دادن به این سؤالات چه كسی بهتر از خود هنرمند، اما صد حیف كه دسترسی به محمدرضا رحیمی از دسترسی به بسیاری از بزرگان و نامداران عرصه هنر دشوارتر بود و در نهایت هم به نتیجه نرسید. سرنخها برای رسیدن به این مجسمهساز از روابط عمومی و معاونت هنری خانه هنرمندان به انجمن هنرمندان مجسمهساز و مسؤولان برگزاری نمایشگاه رسید و دست آخر هومن سلیمی، عضو هیاتمدیره این انجمن به یكی از سؤالات ما پاسخ داد.
سلیمی درباره سنگ سرویس بهداشتی در نمایشگاه چهارسوی خیال توضیح داد: انجمن مجسمهسازان همیشه نمایشگاههایی برپا میكرده كه در این نمایشگاهها، آثار داوری میشدند. بنابراین تصمیم برآن شد كه نمایشگاه چهارسوی خیال به شكل متفاوتی برگزار شود و آثار هنرمندان در این نمایشگاه داوری نشوند. از آنجا كه این نمایشگاه ممیزی و داوری ندارد، همه اعضا میتوانند آثارشان را با مسؤولیت خودشان به نمایش بگذارند. در نتیجه مسؤولیت هر نكتهای درباره كیفیت یا اصالت اثر به امضای هنرمند برمیگردد.
این عضو هیاتمدیره انجمن هنرمندان مجسمهساز، از هر توضیحی درباره اثر محمدرضا رحیمی پرهیز كرد و توضیح داد خود هنرمند باید درباره اثرش صحبت كند. او تاكید كرد بر اساس قوانین خانه هنرمندان اجازه ندارد شماره تماس محمدرضا رحیمی را در اختیارمان قرار دهد، اما قول داد در صورت تمایل خود هنرمند، فرصت پاسخگویی به سؤالات فراهم شود، اما همچنان كه این گزارش نوشته، ویرایش، نمونهخوانی و صفحهآرایی میشود، در انتظار تماس خالق سنگ سرویس بهداشتی ناصری هستیم.