بررسی تحلیلی و آماری نشان می‌دهد سهم فیلم‌های جشنواره فجر در میان پرفروش‌ترین‌های سال، بیشتر شده است
نبرد فرهنگی در گیشه
معمولا از جشنواره فیلم فجر، به عنوان ویترین سینمای ایران یاد می‌كنند و آن را برآیندی از فضای كلی فیلم‌های كشور در طول یك سال می‌دانند. ممكن است از زاویه‌ای این‌طور باشد و فیلم‌هایی كه در مهم‌ترین رویداد سینمایی كشور به نمایش در می‌آیند، سهم مهمی در اكران سالانه داشته باشند. اما سؤال اینجاست كه چقدر فیلم‌های حاضر در جشنواره فیلم فجر به مردم و مخاطبان نزدیك است و احیانا به جز جلب نظر تماشاگران نخبه و شیفته سینما، در جذب مخاطبان عام هم موفق عمل كند. آنچه واضح و شفاف به نظر می‌رسد این است كه متاسفانه اغلب فیلم‌های جشنواره فیلم فجر، همچنان خواسته یا ناخواسته در قصه‌گویی ناتوان هستند و در مواجهه با مخاطبان، حرف چندانی برای گفتن ندارند و حتی تماشاگران پیگیر سینما و منتقدان هم ارتباطی با آنها برقرار نمی‌كنند. طبیعی هم است كه چنین آثاری اكران و گیشه خوبی هم نداشته باشند. با این حال در چند سال اخیر، آن فیلم‌های شایسته و فرهنگی حاضر در جشنواره فیلم فجر كه از استاندارد و جذابیت‌های ساختاری برخوردار بودند، در اكران عمومی هم سربلند بیرون آمدند و توانستند گیشه موفقی داشته باشند. این اتفاق خوشایند نشان می‌دهد كه اگر برخی فیلمسازان تنها به یك حضور جشنواره‌ای خشك و خالی و كسب اعتبار و خوشایند بسنده نكنند و به مردم و طیف بیشتری از مخاطبان نظر داشته باشند، میزان رضایتمندی از سینما بیشتر خواهد بود. استقبال از فیلم‌های جدی و فرهنگی در گیشه، اتفاقی ارزشمند و خوشایند است كه امیدواریم ادامه‌دار باشد تا هم به عنوان سدی مقابل فیلم‌های سخیف و كمدی‌های نازل عمل كند و هم موجبات ارتقای سلیقه فرهنگی مردم را فراهم كند.
تا اینجا و با نگاهی به پنج فیلم پرفروش سال 98، به سهم ویژه و مهم فیلم‌های جدی و فرهنگی پی‌می‌بریم. از میان این فیلم‌ها، سهم آثار حاضر در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، سه فیلم است: متری شیش و نیم كه تا اینجا پرفروش‌ترین فیلم سال هم است، شبی كه ماه كامل شد و سرخپوست كه به ترتیب رتبه‌های چهارم و پنجم گیشه را در اختیار دارند. در میان این پنج فیلم پرفروش فقط دو فیلم تگزاس 2 و رحمان 1400 كه به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم گیشه هستند، در جشنواره فیلم فجر حضور نداشتند. متری شیش و نیم ساخته سعید روستایی كه در جشنواره فیلم فجر-كه برنده سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد-در اكران هم بسیار موفق عمل كرد و بار دیگر نشان داد می‌توان فیلمی ساخت كه رضایت همزمان مردم و منتقدان را در پی داشته باشد.
شبی كه ماه كامل شد، ساخته نرگس آبیار و سرخپوست، ساخته نیما جاویدی هم كه از بهترین و متفاوت‌ترین فیلم‌های جشنواره سال گذشته فیلم فجر بودند و با تحسین منتقدان روبه‌رو شدند هم گیشه بسیار موفقی داشتند كه موید پیروزی فیلم‌های جدی و فرهنگی است. استاندارد و جذابیت این آثار در كنار مضمون و محتوای قابل تامل، رمز موفقیت این آثار در ارتباط با طیف وسیعی از مخاطبان است.
فجرِ خندان
سال 96 اتفاق جالبی در گیشه سینمای ایران افتاد و هر پنج فیلم پرفروش سال، كمدی بودند؛ نهنگ عنبر2 سلكشن رویا، گشت 2، آینه بغل، خوب بد جلف
و اكسیدان.
با این‌كه ممكن است عجیب باشد و فضای هیچ كدام از این فیلم‌ها با حال و هوای غالب جشنواره فیلم فجر سنخیت نداشته باشد، اما دو تا از این فیلم‌ها یعنی گشت2 و خوب بد جلف در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر
حضور داشتند.
خوب بد جلف ساخته پیمان قاسمخانی البته كمدی جذاب و استانداردی بود و از همان اولین نمایش در جشنواره فیلم فجر، تصور گیشه موفق آن می‌رفت. موفقیت گیشه‌ای گشت 2 هم با توجه به موفقیت گشت ارشاد، چیز عجیبی نبود.
نبرد با هزارپا!
سال گذشته هم سال خوبی برای فیلمسازان و فیلم‌های جدی و فرهنگی در گیشه بود و گرچه شاهد پیشتازی و ركوردشكنی كمدی هزارپا بودیم، اما فیلم‌های حاضر در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر هم حضور موفقی در گیشه داشتند. لاتاری، ساخته محمدحسین مهدویان و به وقت شام، ساخته ابراهیم حاتمی‌كیا رتبه‌های سوم و پنجم گیشه سال 97 را به خود اختصاص دادند. حتی فیلم كمدی مصادره، ساخته مهران احمدی هم كه دومین فیلم پرفروش گیشه بود، یكی از فیلم‌های حاضر در جشنواره فیلم فجر بود.
استقبال از فیلم‌هایی مثل لاتاری و به وقت شام كه حرف‌ها و دغدغه‌هایی جدی داشتند، در حضور برخی فیلم‌های نازل و ضدفرهنگی، امیدواری‌هایی را
به وجود آورد.
آبروداری یك نماینده
همان‌طور كه اشاره شد، سهم فیلم‌های حاضر در جشنواره فیلم فجر در میان آثار پرفروش سال، در سال‌های اخیر روند رو به رشدی داشته و هرچه به عقب‌تر می‌رویم، سهم اندك آن در گیشه موفق به چشم می‌آید؛ به طوری كه در سال 95، فقط یك فیلم جشنواره سی و چهارم فجر در میان پنج فیلم پرفروش سال برای خود جایی دست و پا كرد، آن هم در رتبه پنجم: ابد و یك روز ساخته سعید روستایی كه در جشنواره فیلم فجر بهترین فیلم مردمی
شده بود. چهار فیلم نخست گیشه سال 95 از این قرار بود: فروشنده، من سالوادور نیستم، 50 كیلو آلبالو و سلام بمبئی كه هیچ‌كدام در جشنواره فیلم فجر حضور نداشتند.
با سپاس از امرا... خان و فتح‌ا... خان!
دعوای امرا... خان و فتح‌ا... خان در ایران‌برگر، تنها نماینده سی و سومین جشنواره فیلم فجر میان پنج فیلم پرفروش سال 94 بود و در كمركش جدول، رتبه سوم گیشه را به خود اختصاص داد. دیگر رتبه‌های پرفروش‌ترین فیلم‌های سال كه در جشنواره فیلم فجر حضور نداشتند، عبارتند از: محمد رسول‌ا... (اول)، نهنگ عنبر (دوم)، در مدت معلوم (چهارم) و گینس (پنجم).
ایران‌برگر ساخته مسعود جعفری‌جوزانی، گرچه نظرات چندان مثبتی در جشنواره دریافت نكرد و توقع بسیار بیشتری از آن می‌رفت، اما چراغ جشنواره را در میان پرفروش‌ترین آثار سال 94 روشن نگاه داشت و از این نظر قابل اشاره است.
