150 میلیارد دلار
برای تعمیر پالایشگاه‌های آسیب‌دیده
 سیدمهدی حسینی، رئیس كمیته بازنگری قراردادهای نفتی در خصوص تاثیرات از دست رفتن پنج میلیون بشكه نفت عربستان با حمله پهپادهای یمنی بر روی بازارهای نفتی گفت: بنده به این امر به دو صورت نگاه می‌كنم اول به‌صورت بدبینانه و دوم خوشبینانه. بدبینانه به این صورت كه ممكن است در میزان خسارت و تلفات و حذف بشكه‌های نفتی بزرگ‌نمایی صورت گیرد تا آمریكا به این قضیه ورود پیدا كرده و برخورد با ایران صورت گیرد چون بنا دارند كه این امر را به این نكته ربط دهند كه اقتصاد دنیا با این حملات آسیب‌دیده است.
حسینی در ادامه یادآور شد: در حالت خوشبینانه حذف پنج میلیون بشكه نفت در روز سبب می‌شود مشتریان نفت این كشورها همچون چین، ژاپن و هندوستان با مشكلات زیادی روبه‌رو شوند كما این كه پالایشگاه‌های فرآوری محصولات نفتی عربستان آسیب‌دیده و صف‌های دراز و طویلی در پمپ بنزین‌های این كشور ایجاد شده است.
رئیس كمیته بازنگری قراردادهای نفتی تصریح كرد: به اعتقاد بنده تولید نفت عربستان نمی‌تواند 40 روزه به حالت قبلی و عادی خود برگردد چون در گذشته نیز با حمله صدام به كویت زمان زیادی صورت گرفت تا دوباره شركت‌های نفتی كویت تجهیز شوند با این كه 40 كشور دنیا به كویت برای بازسازی خطوط نفتی كمك كردند ولی برای عربستان این امر صورت نگرفته است.
وی درخصوص راهكارهای حل مشكل عرضه نفت در بازارهای جهانی افزود: استفاده از ذخایر راهبردی نفتی می‌تواند در كوتاه‌مدت به عنوان راه علاجی برای حل این مشكل تلقی شود و در بلندمدت این امر جوابگو نیست چون ذخایر راهبردی در فصولی صورت می‌گیرد كه مصرف جهانی كاهش می‌یابد.
حسینی اذعان كرد: با تحریم‌های نفتی ایران، آمریكایی‌ها یک میلیون بشكه از ذخایر راهبردی خود برای تأمین بازارهای نفتی استفاده كرده‌اند ولی این امر در درازمدت نمی‌تواند اتفاق بیفتد چون دیگر نمی‌تواند سه‌میلیون بشكه دیگر از ذخایر خود برای جایگزینی نفت عربستان استفاده كند، ذخایر خود عربستان هم آن‌قدری نیست كه بتواند بازار را تأمین كند. این كارشناس مسائل نفتی در خصوص خسارات ناشی از حمله پهپادهای یمنی به تاسیسات نفتی تشریح كرد: ساخت یك پالایشگاه نفتی صد هزار بشكه‌ای حدود سه میلیارد دلار هزینه برمی‌دارد اما احداث چند پالایشگاه در كنار هم با توان برداشت دو میلیون بشكه در روز حدود 60 میلیارد دلار هزینه برمی‌دارد كه پنج میلیون بشكه آن 150 میلیارد دلار خواهد بود.
وی افزود: البته در كنار آن باید خسارت تولید نكردن را هم به این عدد اضافه كرد كه پنج میلیون بشكه نفت در روز با قیمت نفت 70 دلاری چیزی حدود 350 میلیون دلار در روز خواهد بود، این اعداد صرفاً برای نفت خام است و بنابراین باید خسارت فرآورده‌های نفتی را به این عدد اضافه كرد.
حسینی در خصوص عرضه سهام آرامكو در بازار بورس نیز اذعان كرد: قطعاً این حمله روی قیمت سهام آرامكو در بازار بورس اثرگذار خواهد بود، در تحلیلی دیگر باید بگوییم كه شاید خریداران اسرائیلی این سهام در بورس نیز برای حمله به این پالایشگاه‌ها و كم شدن قیمت سهام آن در بورس از هیچ كاری از جمله حمله به این تاسیسات ابایی نداشتند.



10درصد ظرفیت صادراتی جهان نابود شده است
 محمدرضا اكبری، كارشناس حوزه نفت درخصوص تاثیرات از دست رفتن پنج میلیون بشكه نفت عربستان با حمله پهپادهای یمنی روی بازارهای نفتی گفت: میزان از دست رفتن نفت عربستان در حمله پهپادهای یمنی نزدیك به 10درصد ظرفیت نفت صادراتی جهان بوده است.
وی افزود: به نظر می‌رسد در حال حاضر كشورهای روسیه، عراق و امارات كه می‌توانستند این میزان نفت را به بازارهای جهانی عرضه كنند، نتوانند از عهده آن برآیند، بنابراین خلأ كمبود نفت در بازار به‌زودی رفع نخواهد شد، از طرف دیگر ایران و ونزوئلا نیز به شدت در زمینه نفتی تحریم شده‌اند.
این كارشناس حوزه نفت تصریح كرد: بنابراین به نظر می‌رسد برای حل این مشكل و كنترل قیمت نفت در بازارهای جهانی، عربستان و آمریكا از ذخایر راهبردی خود استفاده كنند. این در حالی است كه این ذخایر زمانی ایجاد می‌شد كه مازاد تولید وجود داشت و باید برای همین ذخایر نیز جایگزینی وجود داشته باشد.
اكبری تشریح كرد: ذخایر راهبردی این دو كشور یك میلیارد و 800 میلیون بشكه برآورد می‌شود ولی باید ظرفیت مازادی وجود داشته باشد كه بتوان جایگزین این امر كرد بنابراین تا یك مدت بازار به همین منوال ادامه خواهد یافت به شرط این كه اتفاق جدیدی نیفتد.
وی درخصوص میزان خسارات واردشده به تاسیسات نفتی سعودی‌ها اظهار كرد: اگر هزینه‌های 40 روز زمان تعمیر تاسیسات آسیب‌دیده و جایگزینی ذخایر راهبردی را حساب كنیم، حداقل ده میلیارد دلار خسارت واردشده است.
این كارشناس مسائل نفتی افزود: قطعاً حمله پهپادهای یمنی به این تاسیسات روی سهام آرامكو در بورس تاثیرات زیادی خواهد گذاشت چون در حال حاضر آسیب‌پذیر بوده و اعداد و ارقام دقیق از میزان ذخایر راهبردی آن در دست سعودی‌هاست و نمی‌شود در بورس آن را عرضه كرد، هرچند در حال حاضر در صورت عرضه در بورس حباب منفی ایجاد خواهد كرد.
اكبری درخصوص راهكارهای كنترل قیمت نفت در بازارهای جهانی اذعان كرد: اول این كه ذخایر راهبردی عربستان و آمریكا به بازار عرضه شود كه البته این امر هم تبعات سنگین دیگری دارد و دوم این كه معافیت‌های نفتی به كشورهایی همچون ایران و ونزوئلا برای عرضه نفتشان در بازارهای جهانی داده شود.


كاهش نرخ سهام آرامكو
 منصور معظمی، معاون سابق امور بین‌الملل وزارت نفت به ابعاد دیگری از تخریب تجهیزات نفتی عربستان اشاره و تصریح كرد: كشور یمن با تاسیسات نفتی عربستان فاصله بسیاری دارد اما این كشور در محاصره توانسته با عملیات پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان آسیب برساند كه نتیجه آن كاهش 70درصدی تولید این كشور بوده است.
وی با اشاره به این‌كه حمله یمن به عربستان باعث شد تولید نفت این كشور حدود شش میلیون بشكه كاهش یابد افزود: حمله به دو میدان ابقیق و خریص برنامه‌ریزی‌های این كشور را در بخش اقتصادی بر هم زد و مشكلاتی به وجود آورد كه برخی از آنها اكنون و برخی دیگر در آینده نمایان خواهد شد.
معظمی با بیان این‌كه 70درصد تولید عربستان در میادین نفتی ابقیق و خریص صورت می‌گیرد ادامه داد: عربستان در طول سال‌های گذشته و پس از روی كار آمدن محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد این كشور، برنامه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی زیادی برای خود تعریف كرده كه نیازمند پول زیادی است كه قرار بود این هزینه‌ها از بخش نفت تأمین شود.
این كارشناس نفت تصریح كرد: سند 2030 عربستان سعودی كه به قول مقامات این كشور مدرنیزه كردن عربستان سعودی است و با ژست‌های خاصی در این مورد صحبت می‌كنند نیازمند هزینه‌هایی است كه قرار شد تأمین منبع آن شركت ملی نفت عربستان موسوم به آرامكو باشد.
وی به جزئیات عملكرد شركت آرامكو پرداخت و گفت: آرامكو یا همان شركت ملی نفت عربستان سعودی یكی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های نفتی جهان محسوب می‌شود كه سرمایه آن بین 2000 تا  5000 میلیارد دلار برآورد شده است اما تاكنون گزارش مالی دقیقی از سوی این شركت اعلام نشده است. عربستان قصد داشت با عرضه سهام شركت آرامكو در بورس‌های جهانی بخشی از هزینه‌های مدرنیزه كردن را پوشش دهد اما این اتفاق با تردید سهامداران برای خرید همراه شد و قیمت این سهام سقوط چشمگیری داشت.
معظمی افزود: حمله یمن به تاسیسات نفتی عربستان سعودی نشان داد تا چه حد این تجهیزات آسیب‌پذیر هستند و همین موضوع باعث شد تا سهام آرامكو در یك روز حدود 500 میلیارد دلار كاهش یابد. البته این یك فرصت مناسب برای خریداران سهام شركت آرامكو محسوب می‌شود تا بتوانند آن را ارزان‌تر در اختیار بگیرند.
معاون سابق امور بین‌الملل وزارت نفت گفت: حمله یمن به عربستان ابعاد دیگری هم دارد و آن هم بی‌اعتمادی خریداران نفت عربستان است. سعودی‌ها سرمایه‌گذاری زیادی برای تاسیسات نفتی خود كردند اما حمله اخیر یمنی‌ها نشان داد این هزینه‌ها برای جلوگیری از آسیب این تجهیزات و همچنین امنیت مناطق نفتی بار اضافی بر دوش بودجه عربستان بوده است.
وی تاكید كرد: آمریكا، روسیه و عربستان سعودی كشورهای بزرگ تولیدكننده نفت در جهان هستند و تخریب تاسیسات نفتی سعودی‌ها به این وسعت قطعاً تاثیراتی بر قیمت نفت خواهد گذاشت. از سوی دیگر مشتریان نفتی عربستان اعتمادشان را به خرید از این كشور به‌دلیل نبود امنیت در تولید و تأمین این كالا كاهش یافته و ممكن است كشور دیگری را برای خرید انتخاب كنند.


ارزش آرامكو   سقوط کرد
كارشناسان بر این باورند حتی اگر سعودی‌ها بتوانند طی هفته‌های آینده سطح تولید نفت خود را به میزان پیش از حمله یمن به تاسیسات البقیق برسانند، بعید به نظر می‌رسد ارزش سهام آرامكو به میزان مطلوب سعودی‌ها بازگردد.
نكته مهم‌تر آن‌كه سعودی‌ها می‌خواستند در آینده نزدیك 5درصد سهام شركت نفتی آرامكو را در بورس داخل این كشور و بورس‌های بین‌المللی عرضه كنند كه این حمله باعث شد تا این برنامه سعودی‌ها نیز به تعویق بیفتد.
سعودی‌ها پیشتر كل ارزش شركت آرامكو را 2000 میلیارد دلار اعلام كرده و می‌خواستند از محل عرضه 5درصد سهام آن، صد میلیارد دلار سرمایه محقق كنند. ممكن است سعودی‌ها توان جبران كاهش تولید نفت خود را داشته باشند و شاید بتوانند طی هفته‌های آینده سطح تولید خود را به میزان پیش از حمله یمن برسانند اما آنها نخواهند توانست ارزش آرامكو را به سطح 2000 میلیارد دلار بازگردانند. عرضه اولیه سهام آرامكو برای دولت عربستان بسیار اهمیت دارد، چرا كه این مساله به محكم شدن جایگاه آرامكو در بازار جهانی نفت منجر خواهد شد.



یک‌سال زمان برای احیای تولید نفت عربستان
 روزنامه آمریكایی وال‌استریت ژونال نوشته است: براساس اعلام مقامات سعودی و پیمانكاران نفتی، شركت نفت عربستان سعودی در حال مذاكره اضطراری با سازندگان تجهیزات و ارائه‌دهندگان خدمات است و حاضر است بهایی بیش از حد معمول برای قطعات و كار تعمیر پرداخت كند تا هر‌چه سریع‌تر كار بازسازی تاسیسات نفتی پایان یابد.
براساس اعلام مقامات و پیمانكاران نفتی اما كار بازسازی ممكن است به جای ده هفته -كه وعده اولیه مدیران شركت آرامكو بوده است -چند ماه و حتی یک سال طول بكشد.
یكی از مقامات سعودی گفته هزینه‌های بازسازی می‌تواند صدها میلیون دلار باشد. این هزینه جدای از هزینه كاهش قیمت سهام آرامكو و درآمد نفتی سعودی در پی كاهش بیش از پنج میلیون بشكه‌ای ظرفیت صادرات روزانه نفت سعودی بوده است.
بنا بر گزارش نشریه وال استریت ژورنال، پس از انتشار اطلاعاتی درباره این‌كه عربستان سعودی نمی‌تواند به سرعت تولید نفت را احیا كند، قیمت نفت در بازارهای جهانی بالا رفت.
پیشتر ریاض اطمینان داده بود كه پس از حمله پهپادها به پالایشگاه و تأسیسات نفتی عربستان، می‌تواند كار استخراج نفت را احیا كند. در آن زمان بازار با كاهش قیمت نفت واكنش نشان داد؛ اما به نوشته نشریه نامبرده، عربستان سعودی فاقد امكانات فنی برای رفع تمام عواقب حملات پهپادهاست و نمی‌تواند به سطح قبلی استخراج برگردد.