چرا این روزها سوءاستفاده‌های مجازی راحت است؟
فریب خوردن مثل آب خوردن!
چند روز پیش بود كه فردی با نام آرش كه در بخش بیوگرافی اینستاگرامش، خود را تولید كننده محتوا معرفی كرده است! در صفحه اینستاگرام خود با انتشار عكس یك كودك سرطانی و یك متن، از كاربران اینستاگرام خواست تا برای كمك به كودكان سرطانی این تصویر را در اینستاگرام استوری كنند و به همین سادگی بود كه اكثریت افراد در این شبكه اجتماعی كه بعضی شان از قشر فرهیخته و هنرمند هم بودند، با استوری كردن این تصویر، خواستند تا كمكی به محك كنند. اما طولی نكشید كه «محك» این اتفاق را تكذیب كرد و اینستاگرام دوباره پر از تكذیبیه شد! اما دلیل این اتفاقات چیست؟ چرا سوء استفاده كردن از ما ایرانی‌ها راحت‌تر است؟
این اولین بار نیست
ماجرای سوءاستفاده از احساسات مردم در شبكه‌های مجازی گویا تبدیل به اتفاق دیرینه‌ای شده و دیگر ماجرایی تازه نیست! از همان ابتدای زمان همه‌گیر شدن گوشی‌های هوشمند و دسترسی آسان به اینترنت، این نگرانی برای عده‌ای به وجود آمد كه روابط مجازی قرار است به‌تدریج جایگزین روابط انسانی در دنیای واقعی شود اتفاقی كه زمان نشان داد بیراه هم نبوده و نیست! از زمان وایبر، تانگو، وی‌چت، لاین، و .. كه البته شدت و مقدار این نوع روابط مجازی كمتر بود تا زمان فیسبوك، اینستاگرام و... امروز مشهورترین و محبوب‌ترین شبكه‌های اجتماعی و ارتباطی فضای مجازی هستند و میلیون‌ها كاربر ایرانی را مجذوب خود كرده‌اند و مردم شاید دیگر زمانی برای روابط انسانی نداشته باشند. با یك پیام در پیام‌رسان‌ها از هم خبر می‌گیرند و دیگر فرصتی برای سر زدن به یكدیگر و یا حتی تلفن هم ندارند. وقتی روابط انسانی كمتر شود، روابط مجازی جایگزین می‌شود و این شاید یكی از دلایلی است كه مردم مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.
تكذیبیه!
پس از این اتفاقی كه در اینستاگرام افتاد، محك با انتشار بیانیه‌ای اعلام كرد كه مبلغی در ارتباط با این كمپین برای محك واریز یا اطلاع‌رسانی نشده است و این مطالب اساسا دروغ است! متن اطلاعیه محك را بخوانید: «پیرو پرسش برخی نیكوكاران درخصوص انتشار پستی در اینستاگرام با موضوع «هربار استوری شدن این پست = هزار تومان كمك به مؤسسه خیریه محك»، این سازمان براساس اصول شفافیت و پاسخگویی وظیفه خود می‌داند كه پاسخ به سوالات زیر را به اطلاع تمامی ذیربطان برساند.
این اقدام در قالب فعالیت شخصی در حال انجام و از سوی مؤسسه خیریه محك برنامه‌ریزی نشده است. هرگونه اقدام جهت كسب عواید و جلب مشاركت‌های مردمی در چارچوب اساسنامه و طبق ضوابط داخلی این مؤسسه، با انعقاد تفاهم‌نامه و قراردادهای حمایت مالی به طور رسمی ممكن می‌شود. این پویش فاقد تفاهم‌نامه مشترك با محك است و هیچ مبلغی برای محك واریز نمی‌شود!» و به این ترتیب بسیاری از مردم متوجه شدند كه فریب خورده‌اند!
از مذهب تا انسانیت
چند سال است روسای پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات استان‌ها خبر از كلاهبرداران و جاعلان حرفه‌ای فضای مجازی می‌دهند كه اقدام به سوء استفاده از احساسات مذهبی افراد و كلاهبرداری از آنها می‌كنند. مهم‌ترین شیوه و شگرد كلاهبرداران هم در روزهای منتهی به اربعین بود كه راه‌اندازی سایت‌های جعلی فروش بلیت، صدور سریع روادید اربعین، ارسال لینك‌های آلوده برای زائران در طول مسیر و كمك برای جمع‌آوری نذورات ذكر كرد. جمع‌آوری كمك‌های مردمی برای اعزام افراد نیازمند و كم‌بضاعت به اماكن مذهبی یكی دیگر از شگردهای كلاهبرداران سایبری است. اما كم نیستند دیگر شگردهایی كه از طریق آنها، سودجویان از احساسات مردم سوءاستفاده می‌كنند.
ماجرای زلزله سرپل ذهاب را به خاطر دارید؟ افراد سودجو با ایجاد گروه و جلب اعتماد مردم, به بهانه كمك به مردم زلزله‌زده با دادن شماره حساب اقدام به اخذ پول از مردم كردند و این در حالی بود كه به هیچ عنوان این كمك‌های جمع‌آوری شده به دست نیازمندان آن نرسید! سیل شیراز یكی دیگر از مهم ترین این اتفاقات بود.
ناآگاهی
لطفا قبل از انجام هركاری بارها به انجامش فكر و سپس عمل كنیم. جمله‌ای پیش پا افتاده كه بارها شنیده‌ایم و عمل نكرده‌ایم! از سر ناآگاهی تصویری را در اینستاگرام به اشتراك می‌گذاریم و بعد خودمان آن را تكذیب می‌كنیم! بارها به دلیلی ناآگاهی و از سر دلسوزی و مهربانی، كاری را انجام داده‌ایم كه بعد خودمان از انجام آن پشیمان شده‌ایم اما این داستان ممكن است صرفا به پشیمانی منجر نشود و گاهی شرایط به نحوی پیش می‌رود كه ما قربانی نام می‌گیریم! كمك‌های مالی خود را خودتان به دست نیازمندان برسانید و اگر كسی را نمی‌شناسید، آن را به دست كسانی برسانید كه مورد اطمینان و اعتماد شما هستند و این گونه است كه حال خوب نصیبتان می‌شود و كمك شما به دست نیازمندان واقعی می‌رسد. اجازه ندهید كسی از مهربانی و ناآگاهی شما سوءاستفاده كند.
پلیس فتا را دریابید
اگر متوجه شدید كه روزی یكی از قربانیان فضای مجازی شده‌اید، می‌توانید به‌صورت قانونی دنبال حق‌تان باشید و مجرم را پیدا كنید. پلیس فتا، پس از ارائه شكایت از سوی شاكی خصوصی‌یا از طریق شكایت مدعی‌العموم این امكان را خواهد یافت تا به درخواست آنها رسیدگی كند. بهترین و قانونی‌ترین راه برای ارائه شكایت، مراجعه به دادسرای جرائم رایانه‌ای است. پس از مراجعه به دادسرای جرائم رایانه‌ای، پرونده تشكیل می‌شود و رسیدگی به آن طبق روال قانونی به جریان می‌افتد.
یا اگر جرمی علیه شما در فضای مجازی اتفاق افتاد می‌توانید به سایت اینترنتی پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا) به نشانی WWW.cyberpolice.ir مراجعه و روی آیكون ارتباطات مردمی كلیك كنید.
در این بخش، مشخصات، نشانی و شماره تلفن به همراه موضوع شكایت شما به ثبت می‌رسد و پلیس فتا در كمترین زمان ممكن با شما تماس گرفته و موضوع را پیگیری
خواهد كرد.
ماجرای سوءاستفاده از احساسات مردم در شبكه‌های مجازی گویا تبدیل به اتفاق دیرینه‌ای شده و دیگر ماجرایی تازه نیست! از همان ابتدای زمان همه‌گیر شدن گوشی‌های هوشمند و دسترسی آسان به اینترنت، این نگرانی برای عده‌ای به وجود آمد كه روابط مجازی قرار است به‌تدریج جایگزین روابط انسانی در دنیای واقعی شود اتفاقی كه زمان نشان داد بیراه هم نبوده و نیست! از زمان وایبر، تانگو، وی‌چت، لاین، و .. كه البته شدت و مقدار این نوع روابط مجازی كمتر بود تا زمان فیسبوك، اینستاگرام و... امروز مشهورترین و محبوب‌ترین شبكه‌های اجتماعی و ارتباطی فضای مجازی هستند و میلیون‌ها كاربر ایرانی را مجذوب خود كرده‌اند و مردم شاید دیگر زمانی برای روابط انسانی نداشته باشند. با یك پیام در پیام‌رسان‌ها از هم خبر می‌گیرند و دیگر فرصتی برای سر زدن به یكدیگر و یا حتی تلفن هم ندارند. وقتی روابط انسانی كمتر شود، روابط مجازی جایگزین می‌شود و این شاید یكی از دلایلی است كه مردم مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.
تكذیبیه!
پس از این اتفاقی كه در اینستاگرام افتاد، محك با انتشار بیانیه‌ای اعلام كرد كه مبلغی در ارتباط با این كمپین برای محك واریز یا اطلاع‌رسانی نشده است و این مطالب اساسا دروغ است! متن اطلاعیه محك را بخوانید: «پیرو پرسش برخی نیكوكاران درخصوص انتشار پستی در اینستاگرام با موضوع «هربار استوری شدن این پست = هزار تومان كمك به مؤسسه خیریه محك»، این سازمان براساس اصول شفافیت و پاسخگویی وظیفه خود می‌داند كه پاسخ به سوالات زیر را به اطلاع تمامی ذیربطان برساند.
این اقدام در قالب فعالیت شخصی در حال انجام و از سوی مؤسسه خیریه محك برنامه‌ریزی نشده است. هرگونه اقدام جهت كسب عواید و جلب مشاركت‌های مردمی در چارچوب اساسنامه و طبق ضوابط داخلی این مؤسسه، با انعقاد تفاهم‌نامه و قراردادهای حمایت مالی به طور رسمی ممكن می‌شود. این پویش فاقد تفاهم‌نامه مشترك با محك است و هیچ مبلغی برای محك واریز نمی‌شود!» و به این ترتیب بسیاری از مردم متوجه شدند كه فریب خورده‌اند!
از مذهب تا انسانیت
چند سال است روسای پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات استان‌ها خبر از كلاهبرداران و جاعلان حرفه‌ای فضای مجازی می‌دهند كه اقدام به سوء استفاده از احساسات مذهبی افراد و كلاهبرداری از آنها می‌كنند. مهم‌ترین شیوه و شگرد كلاهبرداران هم در روزهای منتهی به اربعین بود كه راه‌اندازی سایت‌های جعلی فروش بلیت، صدور سریع روادید اربعین، ارسال لینك‌های آلوده برای زائران در طول مسیر و كمك برای جمع‌آوری نذورات ذكر كرد. جمع‌آوری كمك‌های مردمی برای اعزام افراد نیازمند و كم‌بضاعت به اماكن مذهبی یكی دیگر از شگردهای كلاهبرداران سایبری است. اما كم نیستند دیگر شگردهایی كه از طریق آنها، سودجویان از احساسات مردم سوءاستفاده می‌كنند.
ماجرای زلزله سرپل ذهاب را به خاطر دارید؟ افراد سودجو با ایجاد گروه و جلب اعتماد مردم, به بهانه كمك به مردم زلزله‌زده با دادن شماره حساب اقدام به اخذ پول از مردم كردند و این در حالی بود كه به هیچ عنوان این كمك‌های جمع‌آوری شده به دست نیازمندان آن نرسید! سیل شیراز یكی دیگر از مهم ترین این اتفاقات بود.
ناآگاهی
لطفا قبل از انجام هركاری بارها به انجامش فكر و سپس عمل كنیم. جمله‌ای پیش پا افتاده كه بارها شنیده‌ایم و عمل نكرده‌ایم! از سر ناآگاهی تصویری را در اینستاگرام به اشتراك می‌گذاریم و بعد خودمان آن را تكذیب می‌كنیم! بارها به دلیلی ناآگاهی و از سر دلسوزی و مهربانی، كاری را انجام داده‌ایم كه بعد خودمان از انجام آن پشیمان شده‌ایم اما این داستان ممكن است صرفا به پشیمانی منجر نشود و گاهی شرایط به نحوی پیش می‌رود كه ما قربانی نام می‌گیریم! كمك‌های مالی خود را خودتان به دست نیازمندان برسانید و اگر كسی را نمی‌شناسید، آن را به دست كسانی برسانید كه مورد اطمینان و اعتماد شما هستند و این گونه است كه حال خوب نصیبتان می‌شود و كمك شما به دست نیازمندان واقعی می‌رسد. اجازه ندهید كسی از مهربانی و ناآگاهی شما سوءاستفاده كند.
پلیس فتا را دریابید
اگر متوجه شدید كه روزی یكی از قربانیان فضای مجازی شده‌اید، می‌توانید به‌صورت قانونی دنبال حق‌تان باشید و مجرم را پیدا كنید. پلیس فتا، پس از ارائه شكایت از سوی شاكی خصوصی‌یا از طریق شكایت مدعی‌العموم این امكان را خواهد یافت تا به درخواست آنها رسیدگی كند. بهترین و قانونی‌ترین راه برای ارائه شكایت، مراجعه به دادسرای جرائم رایانه‌ای است. پس از مراجعه به دادسرای جرائم رایانه‌ای، پرونده تشكیل می‌شود و رسیدگی به آن طبق روال قانونی به جریان می‌افتد.
یا اگر جرمی علیه شما در فضای مجازی اتفاق افتاد می‌توانید به سایت اینترنتی پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا) به نشانی WWW.cyberpolice.ir مراجعه و روی آیكون ارتباطات مردمی كلیك كنید.
در این بخش، مشخصات، نشانی و شماره تلفن به همراه موضوع شكایت شما به ثبت می‌رسد و پلیس فتا در كمترین زمان ممكن با شما تماس گرفته و موضوع را پیگیری
خواهد كرد.
