تكثیر یوز در مسیر اشتباه
هومن ملوكپور
دامپزشك حیات وحش
طرح تكثیر یوزپلنگ ایرانی در اسارت از همان ابتدا نیز اشتباه به نظر میرسید. زیرا حتی اگر قرار بود این طرح نیز به نتیجه برسد و چند توله از «كوشكی» و «دلبر» متولد شود و بعد از آن هم مجریان طرح بتوانند از فرزندان كوشكی و دلبر چند توله دیگر بگیرند، بازهم در شرایطی كه بیشتر زیستگاههای طبیعی یوزپلنگ در سطح كشور تخریب شده، امكان این كه بتوان نسل دوم یا سوم یوزهای متولد شده در اسارت را به طبیعت معرفی كرد، بسیار اندك است. زیرا وفق یافتن با طبیعت وحشی برای یوزپلنگی كه در اسارتگاه به دنیا آمده و رشد كرده است، حتی در شرایطی كه زیستگاه امنی برای او وجود داشته باشد، بسیار دشوار خواهد بود، چه رسد به زیستگاههای ناامن موجود در طبیعت كشور ما. بنابراین به نظر میرسد حتی اگر تولهای از یوزهای محصور در پارك پردیسان به دنیا میآمد، آن توله به یك یوزپلنگ باغ وحشی تبدیل میشد كه باید تا پایان عمر در اسارتگاه میماند.
از سویی دیگر، باید توجه داشت كه در بحث تكثیر در اسارت بخصوص برای گربهسانانی مثل یوزپلنگ باید تنوع ژنتیك وجود داشته باشد، زیرا وقتی از چند یوزپلنگ محدود تولهگیری شود و در چند مرحله یوزهای برادر با خواهر یا پدر با دختر جفتگیری كنند، در این شرایط ژنهای معیوب این یوزها به نسلهای بعد متنقل میشود و احتمال بروز اختلالات ژنتیك در نسلهای دوم و سوم این گونهها بسیار بالا خواهد رفت. حال در شرایط فعلی كه هنوز بعد از پنج سال هیچ تولهای از دلبر و كوشكی زاده نشده است، به نظر نمیرسد كه در آینده نیز ادامه این طرح به نتیجه برسد. از طرفی این دو یوز نیز سالهاست در اسارت زندگی كردهاند و نمیتوان آنها را به محیط طبیعی بازگرداند. به همین دلیل، میتوان گفت عمر این دو حیوان ارزشمند پای طرحهای بینتیجه سازمان محیطزیست تلف شده است و امیدوارم كه از این به بعد متولیان حیات وحش كشور دست روی دیگر یوزپلنگ موجود در ایران برای این طرحهای بیثمر نگذارند و دیگر یوزهای ایرانی را به سرنوشت این دو دچار نكنند. در چنین شرایطی سازمان محیطزیست باید بیش از این كه به طرحهای تكثیر یوزپلنگ در اسارت فكر كند، اوضاع و احوال زیستگاههای تخریبشده یوز در طبیعت كشور را بهبود بخشد تا یوزها بتوانند در شرایط عادی در محیط طبیعی خود به زندگی و تجدید نسل ادامه دهند.
دامپزشك حیات وحش
طرح تكثیر یوزپلنگ ایرانی در اسارت از همان ابتدا نیز اشتباه به نظر میرسید. زیرا حتی اگر قرار بود این طرح نیز به نتیجه برسد و چند توله از «كوشكی» و «دلبر» متولد شود و بعد از آن هم مجریان طرح بتوانند از فرزندان كوشكی و دلبر چند توله دیگر بگیرند، بازهم در شرایطی كه بیشتر زیستگاههای طبیعی یوزپلنگ در سطح كشور تخریب شده، امكان این كه بتوان نسل دوم یا سوم یوزهای متولد شده در اسارت را به طبیعت معرفی كرد، بسیار اندك است. زیرا وفق یافتن با طبیعت وحشی برای یوزپلنگی كه در اسارتگاه به دنیا آمده و رشد كرده است، حتی در شرایطی كه زیستگاه امنی برای او وجود داشته باشد، بسیار دشوار خواهد بود، چه رسد به زیستگاههای ناامن موجود در طبیعت كشور ما. بنابراین به نظر میرسد حتی اگر تولهای از یوزهای محصور در پارك پردیسان به دنیا میآمد، آن توله به یك یوزپلنگ باغ وحشی تبدیل میشد كه باید تا پایان عمر در اسارتگاه میماند.
از سویی دیگر، باید توجه داشت كه در بحث تكثیر در اسارت بخصوص برای گربهسانانی مثل یوزپلنگ باید تنوع ژنتیك وجود داشته باشد، زیرا وقتی از چند یوزپلنگ محدود تولهگیری شود و در چند مرحله یوزهای برادر با خواهر یا پدر با دختر جفتگیری كنند، در این شرایط ژنهای معیوب این یوزها به نسلهای بعد متنقل میشود و احتمال بروز اختلالات ژنتیك در نسلهای دوم و سوم این گونهها بسیار بالا خواهد رفت. حال در شرایط فعلی كه هنوز بعد از پنج سال هیچ تولهای از دلبر و كوشكی زاده نشده است، به نظر نمیرسد كه در آینده نیز ادامه این طرح به نتیجه برسد. از طرفی این دو یوز نیز سالهاست در اسارت زندگی كردهاند و نمیتوان آنها را به محیط طبیعی بازگرداند. به همین دلیل، میتوان گفت عمر این دو حیوان ارزشمند پای طرحهای بینتیجه سازمان محیطزیست تلف شده است و امیدوارم كه از این به بعد متولیان حیات وحش كشور دست روی دیگر یوزپلنگ موجود در ایران برای این طرحهای بیثمر نگذارند و دیگر یوزهای ایرانی را به سرنوشت این دو دچار نكنند. در چنین شرایطی سازمان محیطزیست باید بیش از این كه به طرحهای تكثیر یوزپلنگ در اسارت فكر كند، اوضاع و احوال زیستگاههای تخریبشده یوز در طبیعت كشور را بهبود بخشد تا یوزها بتوانند در شرایط عادی در محیط طبیعی خود به زندگی و تجدید نسل ادامه دهند.
تیتر خبرها
-
راهاندازی دانشگاه «سالمندی» در كشور
-
آنفلوآنزا تا 10 روز آینده فروكش میكند
-
منشا بوی نامطبوع تهران خارج از پایتخت است
-
پرداخت كمكهزینه تحصیلی به ۲۵۰۰ دانشجوی بهزیستی
-
كتابهای درسی تا سال ۱۴۰۰ تغییر نخواهد كرد
-
امكان ادامه تحصیل سربازان مهارتآموز در دانشگاه
-
جدایی «كوشكی» از «دلبر »
-
تكثیر یوز در مسیر اشتباه