گزارشی از همراهی گروه‌های جهادی و نیروهای داوطلب برای كمك به سیل‌زده‌های سیستان و بلوچستان
جهاد در دریا!
سیستان و بلوچستان افسانه و قهرمان كم ندارد؛ بزرگ‌ترینش نام‌آورترینش، مشهورترینش همان رستم‌دستان، قهرمان بزرگ شاهنامه، پهلوانی كه از هفت‌خوان گذشت و دیو سپید را كشت. حالا اما بعد از سیل، خاك این استان جا به جا پر از رستم شده، پر از پهلوانانی كه برای كمك رسانی سینه سپر كرده‌اند، به دل سیل‌زده‌اند، جهادگرانی كه دوباره با یك بلای طبیعی دیگر به میدان آمده‌اند، مثل تمام تجربه‌های قبلی، مثل روزهای تلخ زلزله كرمانشاه و امدادرسانی و كمك بی‌دریغ جهادگرها، مثل سیل روزهای ابتدایی سال 98 در خوزستان و لرستان و گلستان؛ نیروهای جهادی، دوباره پای كار آمده‌اند، بی‌آن‌كه كسی از آنها بخواهد، كسی برایشان نامه بزند، كسی از آنها درخواست كند! موج همدلی و احساس مسؤولیت آنها حالا سرریز شده به روستاهای سیل‌زده، به دشتیاری و دلگان، مهرستان و سرباز، سراوان و سیب سوران، فنوج و لاشار... رفته روستا به روستا از آب گل‌آلود خشمگین گذشته تا جایی كه می‌توانسته دست سیل‌زده‌ها را گرفته، آنها را رسانده به یك جای امن، سقف زده بالای سرشان، لباس و غذا و دارو رسانده دست تك‌تك‌شان.
گنجعلی یكی از اعضای جمعیت مردم نهاد شهدای اسلام است؛ جمعیتی متشكل از تعدادی از جوان‌های زاهدانی كه از ابتدای امسال و همزمان با سیل فروردین ماه، فعالیتش را در این استان شروع كرده؛ فعالیتی كه گنجعلی درباره‌اش به ما می‌گوید: ما با توجه به ظرفیت‌های منطقه، با توجه به نیازهایی كه در استان وجود داشت خلأ‌هایی را دیدیم كه احساس كردیم می‌توانیم با فعالیت مان این خلاها را تا اندازه‌ای پر كنیم. فعالیت این جمعیت مردم‌نهاد حالا و در دهمین ماه دورهم جمع شدن اعضایش، به یك بحران بزرگ رسیده به سیلی بزرگ‌تر از قبل و تجربه‌ای تلخ‌تر. با این حال آنها دوباره پای كار آمده‌اند: این سیل واقعا از سیل فروردین ماه خیلی شدیدتر است. مردم به عینه خانه‌هایشان را از دست داده اند تجهیزات منزل خیلی‌ها از دست رفته، دام‌هایشان مرده، از محصولات كشاورزی‌شان چیزی باقی نمانده و نیاز فوری به كمك دارند. اعضای این گروه جهادی هم از وقتی خبر سیل را شنیده اند سریع خودشان را به منطقه رسانده اند و حالا در دلگان، فنوج، دشتیاری و خود چابهار نیروهایشان مستقر شده و مشغول امداد‌رسانی‌اند؛ موضوعی كه گنجعلی درباره‌اش می‌گوید: با این‌كه سیل پیش‌بینی شده بود اما حجم آن واقعا از انتظار همه بیشتر بود و الان در بعضی مناطق ارتفاع آب به هشت متر می‌رسد كه یك بحران بزرگ را برای مردم به وجود آورده و امیدواریم به وضعیت مردم هرچه زودتر رسیدگی شود، چراكه با توجه به ارتفاع آب در خیلی از مسیرها امدادرسانی فقط با قایق یا بالگرد امكان پذیر است.
عضو گروه جهادی شهدای اسلام در ادامه از نیازهای مردم منطقه می‌گوید و با تاكید بر نیازهای معیشتی سیل‌زده‌ها، محور كمك‌ها را به سمت بسته‌های غذایی سوق می‌دهد و می‌گوید مردم به غذا نیاز دارند، به آب بهداشتی و غذای گرم و بعد از آن بسته‌های بهداشتی، پتو، لباس گرم به‌خصوص در این چند روز كه هوای سیستان و بلوچستان كاهش دمای زیادی داشته.
كمك وظیفه است
قبل از شروع گفت‌و‌گو، قبل از این كه از وضعیت سیل و امدادرسانی بپرسیم، به ما می‌گوید به عنوان یك هموطن وظیفه داشته كه به كمك سیل‌زده‌ها بشتابد، چه با عضویت در یك گروه جهادی چه بدون آن. حمیدرضا خانمحمدی اما در بحران جدید سیل در سیستان و بلوچستان، به عنوان مسؤول گروه جهادی آل‌یاسین سیستان و بلوچستان و به همراه تمام اعضای این گروه از ساعات اولیه وقوع سیل، كمك به سیل‌زده‌ها را شروع كرده‌اند، موضوعی كه درباره‌اش می‌گوید: «گستردگی كار و امدادرسانی در منطقه واقعا زیاد است، چراكه مساحتی كه درگیر سیلاب شده بسیار بزرگ است؛ یعنی از نظر وسعت این منطقه شاید روی نقشه كشورمان اندازه مساحت بعضی از استان‌ها باشد!»
مسؤول این گروه جهادی كه حالا چند روزی از فعالیتش در منطقه زرآباد می‌گذرد، به معضل بسته بودن راه‌های مواصلاتی بین روستاها اشاره می‌كند و نیاز مردم به كمك‌های معیشتی و اسكان اضطراری. خانمحمدی ادامه می‌دهد: «به خاطر وسعت منطقه و نیاز مردم سقفی برای كمك و امدادرسانی نمی‌توانیم بگذاریم و حجم خسارت‌ها واقعا زیاد است...» او البته تاكید می‌كند كه با توجه به شرایط جوی منطقه كار امدادرسانی برای جهادگران كه دسترسی به امكانات زیادی ندارند به‌سختی انجام می‌شود. با این حال اعضای این گروه جهادی هم مثل خیلی‌های دیگر در این چند روز سنگر امدادرسانی‌شان را خالی نكرده‌اند و جانانه ایستاده‌اند پای همان احساس مسؤولیتی كه آنها را به عرصه جهاد آورده است. خانمحمدی درباره سابقه فعالیت‌های جهادی گروهشان هم می‌گوید: «ما بیشتر در حوزه ساخت مدرسه در همین مناطق سیل‌زده فعال هستیم، درحال ساخت 40 كلاس درس بودیم كه با این سیل فعلا همه فعالیت‌ها متوقف شده و امیدواریم این امكان وجود داشته باشد كه كارها را دوباره از سر بگیریم.»
تهیه و توزیع غذای گرم
بین نیازهای مختلف مردم سیل‌زده جنوب سیستان و بلوچستان، همان قدر كه نیروهای جهادگر از جمع‌آوری كمك برای تهیه بسته‌های بهداشتی و لباس گرم و پتو خبر می‌دهند، عده‌ای هم آستین همت بالا زده‌اند برای رساندن غذای گرم به سیل‌زده‌ها و اجاق آشپزخانه‌های امدادی حالا از یكشنبه در این منطقه روشن است. محمد شبیرالدین یكی از اعضای گروه جهادی عباد از زاهدان هم در این باره به ما می‌گوید:«ما با توجه به نیازهای منطقه، فعالیت مان را روی راه انداختن آشپزخانه‌ها و پخت غذا متمركز كرده‌ایم كه به مردم غذای گرم داده شود.» حالا آنها چند روزی است كه در فنوج، دلگان، دشتیاری و كنارك، آشپزخانه زده‌اند و غذای گرم به دست مردم می‌رسانند؛ «سیل آنقدر شدید و غافلگیر‌كننده بود كه فرصت تصمیم‌گیری نبود به خاطر همین سعی كردیم از همان ابتدا تمركز‌مان را روی بحث معیشتی و تهیه غذا برای سیل‌زده‌ها بگذاریم، با كمك‌های مردمی وسایل مورد نیاز را تهیه كردیم و خوشبختانه در این چند روز به فعالیت‌مان در منطقه ادامه داده‌ایم و خوشحالیم كه حداقل در جهت رفع یكی از نیازهای مردم سیل‌زده قدمی هرچند كوچك برداشته‌ایم.»
شاهد وحدت مردمیم
رضا میرالدین نجفی، عضو جمعیت مردم نهاد خادم‌الرضا(ع) یكی دیگر از گروه‌های جهادی حاضر در منطقه است؛ یكی از جهادگرانی كه از دوشنبه به منطقه سیل‌زده دشتیاری رسیده و از نزدیك شاهد سیلی است كه زمستان 98 را برای سیستان و بلوچستانی‌ها سخت تر و سردتر كرده. او اما برای ما از اتفاق‌های خوبی می‌گوید كه در ویرانی‌های سیل شاهد بوده؛ اتفاق‌هایی كه سررشته‌شان به حس همدلی بین مردم می‌رسد: «در این چند روز من و بقیه بچه‌ها هرجا كه رفتیم دیدیم واقعا مردم با هم یكدست هستند و وحدت دارند... همه هوای همدیگر را دارند و خود سیل‌زده‌ها با این كه در سخت‌ترین شرایط هستند، اما تلاش می‌كنند یك گوشه كار را به دست بگیرند و شرایط بهتری را برای بقیه و برای زن و بچه‌ها و افرادی كه سن و سالشان بیشتر است به وجود بیاورند و این به نظرم اوج همدلی در این منطقه محروم است. این مردم سرمایه‌های كشور ما هستند و الان شرایط در كل استان سیستان و بلوچستان جوری شده كه كسی كه درگیر سیل نشده و در بخش‌هایی است كه از حجم سیل دور است، خودش را جدا از سیل‌زده‌ها نمی‌داند، خیلی از مردم محلی در خانه‌هایشان را به روی سیل‌زده‌ها باز كرده و میزبان بقیه شده‌اند.»
روایتی كه او برای ما از سیل تعریف می‌كند، روایت همدلی‌ای است كه ما پیش از این هم در بلایای طبیعی دیگر دیده‌ایم؛ قصه سبقت گرفتن مردم در كمك‌رسانی از همدیگر در مواقع بحرانی...»
فعالیت ۴۹ گروه جهادی سیستان و بلوچستان در سیل
در بحبوحه سیل این روزهای سیستان و بلوچستان و حضور جهادگران و گروه‌های مردم نهاد و تشكل‌های خودجوش، رئیس سازمان بسیج سازندگی هم از حضور 49 گروه جهادی استان سیستان و بلوچستان در مناطق سیل‌زده در جهت حل مشكلات سیل‌زدگان خبر می‌دهد. محمد زهرایی در این باره می‌گوید: به محض وقوع سیلاب تا همین الان، ۴۹ گروه جهادی استان سیستان و بلوچستان مشغول حل مشكلات سیل‌زدگان هستند. به گفته زهرایی، این ۴۹ گروه جهادی متشكل از ۶۰۰ جهادگر كار‌های مختلفی از جمله باز كردن راه‌ها، خالی كردن خانه‌ها از آب‌های انباشته شده و كمك به
گرفتار شدگان در سیلاب را انجام می‌دهند. رئیس سازمان بسیج سازندگی با اشاره به این كه در حال حاضر اقلام اساسی مورد نیاز مردم در مناطق سیل‌زده سیستان و بلوچستان كم است، می‌گوید: تاكنون اعلام نیازی به نیروی انسانی بیشتر برای كمك‌رسانی به سیل‌زدگان گزارش نشده است. او اما یادآوری می‌كند كه علاوه بر این كه ماشین آلات قرارگاه قدس سپاه در اختیار جهادگران قرار گرفته، بخشی از نیروهای سپاه استان سیستان و بلوچستان نیز در كمك‌رسانی به سیل‌زدگان استان مشاركت دارند.
عضو گروه جهادی شهدای اسلام در ادامه از نیازهای مردم منطقه می‌گوید و با تاكید بر نیازهای معیشتی سیل‌زده‌ها، محور كمك‌ها را به سمت بسته‌های غذایی سوق می‌دهد و می‌گوید مردم به غذا نیاز دارند، به آب بهداشتی و غذای گرم و بعد از آن بسته‌های بهداشتی، پتو، لباس گرم به‌خصوص در این چند روز كه هوای سیستان و بلوچستان كاهش دمای زیادی داشته.
كمك وظیفه است
قبل از شروع گفت‌و‌گو، قبل از این كه از وضعیت سیل و امدادرسانی بپرسیم، به ما می‌گوید به عنوان یك هموطن وظیفه داشته كه به كمك سیل‌زده‌ها بشتابد، چه با عضویت در یك گروه جهادی چه بدون آن. حمیدرضا خانمحمدی اما در بحران جدید سیل در سیستان و بلوچستان، به عنوان مسؤول گروه جهادی آل‌یاسین سیستان و بلوچستان و به همراه تمام اعضای این گروه از ساعات اولیه وقوع سیل، كمك به سیل‌زده‌ها را شروع كرده‌اند، موضوعی كه درباره‌اش می‌گوید: «گستردگی كار و امدادرسانی در منطقه واقعا زیاد است، چراكه مساحتی كه درگیر سیلاب شده بسیار بزرگ است؛ یعنی از نظر وسعت این منطقه شاید روی نقشه كشورمان اندازه مساحت بعضی از استان‌ها باشد!»
مسؤول این گروه جهادی كه حالا چند روزی از فعالیتش در منطقه زرآباد می‌گذرد، به معضل بسته بودن راه‌های مواصلاتی بین روستاها اشاره می‌كند و نیاز مردم به كمك‌های معیشتی و اسكان اضطراری. خانمحمدی ادامه می‌دهد: «به خاطر وسعت منطقه و نیاز مردم سقفی برای كمك و امدادرسانی نمی‌توانیم بگذاریم و حجم خسارت‌ها واقعا زیاد است...» او البته تاكید می‌كند كه با توجه به شرایط جوی منطقه كار امدادرسانی برای جهادگران كه دسترسی به امكانات زیادی ندارند به‌سختی انجام می‌شود. با این حال اعضای این گروه جهادی هم مثل خیلی‌های دیگر در این چند روز سنگر امدادرسانی‌شان را خالی نكرده‌اند و جانانه ایستاده‌اند پای همان احساس مسؤولیتی كه آنها را به عرصه جهاد آورده است. خانمحمدی درباره سابقه فعالیت‌های جهادی گروهشان هم می‌گوید: «ما بیشتر در حوزه ساخت مدرسه در همین مناطق سیل‌زده فعال هستیم، درحال ساخت 40 كلاس درس بودیم كه با این سیل فعلا همه فعالیت‌ها متوقف شده و امیدواریم این امكان وجود داشته باشد كه كارها را دوباره از سر بگیریم.»
تهیه و توزیع غذای گرم
بین نیازهای مختلف مردم سیل‌زده جنوب سیستان و بلوچستان، همان قدر كه نیروهای جهادگر از جمع‌آوری كمك برای تهیه بسته‌های بهداشتی و لباس گرم و پتو خبر می‌دهند، عده‌ای هم آستین همت بالا زده‌اند برای رساندن غذای گرم به سیل‌زده‌ها و اجاق آشپزخانه‌های امدادی حالا از یكشنبه در این منطقه روشن است. محمد شبیرالدین یكی از اعضای گروه جهادی عباد از زاهدان هم در این باره به ما می‌گوید:«ما با توجه به نیازهای منطقه، فعالیت مان را روی راه انداختن آشپزخانه‌ها و پخت غذا متمركز كرده‌ایم كه به مردم غذای گرم داده شود.» حالا آنها چند روزی است كه در فنوج، دلگان، دشتیاری و كنارك، آشپزخانه زده‌اند و غذای گرم به دست مردم می‌رسانند؛ «سیل آنقدر شدید و غافلگیر‌كننده بود كه فرصت تصمیم‌گیری نبود به خاطر همین سعی كردیم از همان ابتدا تمركز‌مان را روی بحث معیشتی و تهیه غذا برای سیل‌زده‌ها بگذاریم، با كمك‌های مردمی وسایل مورد نیاز را تهیه كردیم و خوشبختانه در این چند روز به فعالیت‌مان در منطقه ادامه داده‌ایم و خوشحالیم كه حداقل در جهت رفع یكی از نیازهای مردم سیل‌زده قدمی هرچند كوچك برداشته‌ایم.»
شاهد وحدت مردمیم
رضا میرالدین نجفی، عضو جمعیت مردم نهاد خادم‌الرضا(ع) یكی دیگر از گروه‌های جهادی حاضر در منطقه است؛ یكی از جهادگرانی كه از دوشنبه به منطقه سیل‌زده دشتیاری رسیده و از نزدیك شاهد سیلی است كه زمستان 98 را برای سیستان و بلوچستانی‌ها سخت تر و سردتر كرده. او اما برای ما از اتفاق‌های خوبی می‌گوید كه در ویرانی‌های سیل شاهد بوده؛ اتفاق‌هایی كه سررشته‌شان به حس همدلی بین مردم می‌رسد: «در این چند روز من و بقیه بچه‌ها هرجا كه رفتیم دیدیم واقعا مردم با هم یكدست هستند و وحدت دارند... همه هوای همدیگر را دارند و خود سیل‌زده‌ها با این كه در سخت‌ترین شرایط هستند، اما تلاش می‌كنند یك گوشه كار را به دست بگیرند و شرایط بهتری را برای بقیه و برای زن و بچه‌ها و افرادی كه سن و سالشان بیشتر است به وجود بیاورند و این به نظرم اوج همدلی در این منطقه محروم است. این مردم سرمایه‌های كشور ما هستند و الان شرایط در كل استان سیستان و بلوچستان جوری شده كه كسی كه درگیر سیل نشده و در بخش‌هایی است كه از حجم سیل دور است، خودش را جدا از سیل‌زده‌ها نمی‌داند، خیلی از مردم محلی در خانه‌هایشان را به روی سیل‌زده‌ها باز كرده و میزبان بقیه شده‌اند.»
روایتی كه او برای ما از سیل تعریف می‌كند، روایت همدلی‌ای است كه ما پیش از این هم در بلایای طبیعی دیگر دیده‌ایم؛ قصه سبقت گرفتن مردم در كمك‌رسانی از همدیگر در مواقع بحرانی...»
فعالیت ۴۹ گروه جهادی سیستان و بلوچستان در سیل
در بحبوحه سیل این روزهای سیستان و بلوچستان و حضور جهادگران و گروه‌های مردم نهاد و تشكل‌های خودجوش، رئیس سازمان بسیج سازندگی هم از حضور 49 گروه جهادی استان سیستان و بلوچستان در مناطق سیل‌زده در جهت حل مشكلات سیل‌زدگان خبر می‌دهد. محمد زهرایی در این باره می‌گوید: به محض وقوع سیلاب تا همین الان، ۴۹ گروه جهادی استان سیستان و بلوچستان مشغول حل مشكلات سیل‌زدگان هستند. به گفته زهرایی، این ۴۹ گروه جهادی متشكل از ۶۰۰ جهادگر كار‌های مختلفی از جمله باز كردن راه‌ها، خالی كردن خانه‌ها از آب‌های انباشته شده و كمك به
گرفتار شدگان در سیلاب را انجام می‌دهند. رئیس سازمان بسیج سازندگی با اشاره به این كه در حال حاضر اقلام اساسی مورد نیاز مردم در مناطق سیل‌زده سیستان و بلوچستان كم است، می‌گوید: تاكنون اعلام نیازی به نیروی انسانی بیشتر برای كمك‌رسانی به سیل‌زدگان گزارش نشده است. او اما یادآوری می‌كند كه علاوه بر این كه ماشین آلات قرارگاه قدس سپاه در اختیار جهادگران قرار گرفته، بخشی از نیروهای سپاه استان سیستان و بلوچستان نیز در كمك‌رسانی به سیل‌زدگان استان مشاركت دارند.
