مخاطرات طبیعی چقدر «طبیعی» هستند؟
با وجود استفاده از واژه «طبیعی»، بروز یك مخاطره طبیعی عنصری از دخالت انسانی را در خود دارد. یك رویداد فیزیكی، مانند فوران آتشفشانی كه اثری بر زندگی انسانها ندارد، یك پدیده طبیعی (Natural Phenomenon) است، ولی یك مخاطره طبیعی نیست. پدیدهای طبیعی كه در یك منطقه مسكونی رخ میدهد، رویدادی مخاطرهآمیز (Hazardous event) یا «مخاطره طبیعی» است. رویدادی مخاطرهآمیز كه خسارتهای جانی و مالی بسیاری بر جا میگذارد یك «سانحه طبیعی» (Natural Disaster) است. در جاهایی كه انسانها یا دست ساختههای آنها حاضر نیستند، پدیدههای طبیعی نه مخاطره طبیعی ایجاد میكنند و نه سانحه طبیعی. البته این تعریف با تعریف عامیانه از مخاطرات طبیعی كه آنها را ویرانگری غیرقابل اجتناب كه حاصل از نیروهای غیرقابل كنترل طبیعی میداند، تفاوت اساسی دارد. با این تعریف منشأ رخداد را از یك فرآیند كاملا طبیعی به حضور همزمان فعالیتهای انسانی و رویدادهای طبیعی تغییر میدهد.
البته انسانها كار زیادی (گاهی هیچ كاری) در ارتباط با دلیل یا «شدت بیشتر» رویدادهای طبیعی نمیتوانند انجام دهند. ولی انسانها در اینكه به دلیل فعالیتهای انسانی رویدادهای طبیعی تبدیل به سانحه شوند، نقش مهمی دارند. مداخله انسان میتواند تكرار و شدت مخاطرات طبیعی را افزایش دهد. مثلا اگر پنجه یك زمین لغزش برای احداث بنا یا جاده حفر شود، واریزهها و نهشتههای سطحی در دامنه لغزنده مزبور میتوانند به حركت درآمده و خانه یا جاده احداث شده را به زیر مواد لغزنده دفن كنند. مداخله انسان میتواند حتی مخاطرات طبیعی كه قبلا وجود نداشتهاند را موجب شوند. مثلا فوران آتشفشانی به طور متناوب رخ میدهند، ولی تا هنگامی كه مخروط خروج گدازه با مزارع و خانههای مسكونی پوشیده نشده باشند، این فورانها مخاطرهآمیز تلقی نمیشوند. در نهایت مداخله انسان میتواند اثر حفاظتی زیستبوم (اكوسیستم) طبیعی را كاهش دهد. تخریب مجمع الجزایر مرجانی (Coral reefs) اولین خط دفاعی در مقابل جریانهای اقیانوسی و توفانهای دریایی را حذف میكند و مثال جالبی از یك مداخله انسانی در جهت كاهش توانایی یك زیستبوم در محافظت از خودش است. البته مثال حاد دیگری از این مداخله مخرب انسانی، بیابانزایی (Desertification) است كه از اساس مخاطرهای «طبیعی» اما انسان ساخت است.