با دنبال‌كردن رد پای ویروس كرونا در زنجیره غذایی، به حفظ سلامت‌تان كمك كنید
کرونا را گاز نزن!
ویروس كرونا اخیراً وارد كشور ما شده است و متاسفانه تعدادی از هموطنانمان به دلیل ابتلا به بیماری‌های مرتبط با ویروس كرونا جان خود را از دست داده‌اند. در این بین بازار شایعات در فضای مجازی بسیار داغ شده و اطلاعات درست و غلط زیادی در حال چرخش بین هموطنان است كه بسیاری از آنها را سرگردان نیز كرده است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) به عنوان مهم‌ترین مرجع كنترل این بحران در جهان تاكنون دستورالعمل‌های مختلفی برای پیشگیری از آلودگی با این ویروس منتشر كرده است كه در ادامه بخشی از دستورالعمل‌های مرتبط با مواد غذایی، ذكر خواهد شد. مهم‌ترین راه شیوع كرونا از شخصی به شخص دیگر است و ترشحات سیستم تنفسی و تماس (با سطوح یا فرد به فرد) از مهم‌ترین عوامل انتقال ویروس محسوب می‌شود. در این روزها سعی كنید در زمان خرید حتما از دستكش استفاده كنید و ترجیحا از خرید مواد غذایی فله‌ای اجتناب كنید. پس از خرید دستكش‌های خود را به صورت بهداشتی دور بیندازید. 1) استادیارگروه بهداشت مواد غذایی دانشگاه شهید چمران اهواز 2) عضو هیات علمی و معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی ارتش
چه نكاتی باید در زمان خرید و پخت و پز گوشت مد نظر قرار گیرد؟
گوشت و مرغ از محصولاتی هستند كه سازمان بهداشت جهانی روی سلامت آنها تاكید كرده و می‌تواند در انتقال ویروس موثر باشند. در این روزها سعی كنید مرغ را به صورت بسته‌بندی شده تهیه و آن را در فروشگاه تكه‌تكه نكنید. چرا كه امكان آلودگی آن با چاقو، دست، عطسه و سرفه افراد یا تخته‌های برش آلوده وجود دارد. مرغ را در منزل تكه‌تكه كرده و بلافاضله تخته برش، چاقو و تمامی سطوحی كه مرغ یا گوشت با آن در تماس بوده را با آب داغ و صابون بشویید. این ویروس به دمای بالا و صابون حساس است و سریع از بین می‌رود. هم چنین پخت كامل گوشت قرمز و مرغ نیز به دلیل استفاده از دماهای بالاتر از 70 درجه سانتی‌گراد ویروس را از بین می‌برد. پس از اتمام كار با مواد خام حتما دستان خود را با دقت بشویید و از تماس دست آلوده با سطوح یا غذاهای پخته یا آماده به مصرف جداً اجتناب كنید.
آیا ویروس كرونا می‌تواند از طریق مواد غذایی به انسان منتقل شود؟
ویروس كرونا در چه شرایطی پایدار است؟
مطالعاتی كه روی ویروس سارس و مرس انجام شده است حاكی از آن است که سطح كه این ویروس‌ها از پایداری بالایی در سطوح برخوردارند و میزان زنده‌مانی آنها تابع دما، رطوبت و نور است. به عنوان مثال ویروس مرس در دمای یخچال می‌تواند تا حدود 72 ساعت زنده بماند. كرونا ویروس‌ها اگرچه به دماهای پایین و فریزر بسیار مقاومند، اما رعایت بهداشت مواد غذایی و رعایت ایمنی غذایی می‌تواند از انتقال آنها از طریق مواد غذایی جلوگیری کند. كرونا ویروس‌ها حساس به حرارت هستند به این معنی كه در درجه حرارت‌های حدود 70 درجه سانتی‌گراد و بالاتر از بین می‌روند.
در خرید و استفاده از میوه و سبزیجات باید به چه نكاتی توجه شود؟
میوه و سبزی نیز ممكن است در فروشگاه‌ها در تماس با دستان آلوده مشتریان یا عطسه و سرفه آنها آلوده شده باشد. با توجه به حساسیت ویروس به مواد شوینده، میوه و سبزی در منزل با دقت و به درستی با آب گرم و مواد شوینده شسته و در نهایت آبكشی و مصرف شود.
چه غذاهایی در انتقال ویروس كرونا نقش دارند؟
به عنوان یك قانون كلی، بایستی از مصرف غذاهای با منشأ دامی به صورت خام یا پخت ناقص آنها (مثلا گوشت‌های كبابی كه مركز آنها خام مانده یا تخم‌مرغ عسلی) اجتناب شود. گوشت خام، شیر خام و سایر اندام‌های حیوانی (مثلا دل، قلوه، جگر، كله پاچه كه در كشور ما به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند)، به منظور جلوگیری از آلودگی‌های متقاطع با سایر مواد غذایی بایستی با احتیاط حمل و نقل یا در آشپزی مورد استفاده قرار بگیرند.
در خرید نان باید به چه نكاتی دقت شود؟
یكی از دغدغه‌های این روزهای همه ما خرید نان است، زیرا یكی از موادی است كه بیشترین احتمال آلودگی آن از طریق تماس با دست‌های آلوده وجود دارد. فرآیند پخت نان به گونه‌ای است كه اگر آلودگی با دست نانوا قبل از پخت و ورود نان به تنور رخ دهد، به‌دلیل پخت در دماهای بالا مشكلی تا قبل از خروج نان از تنور وجود نخواهد داشت. اغلب نان توسط كارگران نانوایی بدون استفاده از دستكش به مصرف‌كننده داده می‌شود، اما دست نانوا ممكن است با اسكناس یا كارت‌های بانكی صدها مشتری در طول روز در تماس یا با روش‌های دیگری آلوده شده باشد.
از آنجا كه شایع‌ترین راه انتقال ویروس كووید ــ 19 تماس با سطوح آلوده است، یكی از دغدغه‌های همه ما در این روزها چگونگی خرید نان است. به نانوایان عزیز توصیه می‌شود در این روزها سعی كنید كمتر با نان در تماس باشید، دست‌های خود را به صورت اصولی و به‌دفعات زیاد بشویید و حتی‌الامكان از افراد مجزا برای دریافت پول از مشتری و خروج نان از تنور استفاده كنید و به سطوحی كه احتمال آلودگی آنها بالاست دست نزنید. مصرف‌كنندگان نیز باید چند نكته را به یاد بسپارند.
آیا لبنیات می‌توانند در انتقال ویروس كرونا موثر باشند؟
با توجه به این‌كه فرآورده‌های دامی خام مانند شیر یكی از غذاهایی است كه سازمان بهداشتی اعلام كرده ویروس می‌تواند در آن زنده بماند، لذا در این روزها بهتر است از خرید و مصرف فرآورده‌های لبنی باز كه اغلب در مغازه‌های لبنیات سنتی به فروش می‌رسند، پرهیز كنید. زیرا شیر خام در ظروفی نگهداری، بسته‌بندی یا توزین می‌شود كه ضد عفونی نشده و ممكن است در تماس با دستان آلوده افراد یا در معرض عطسه یا سرفه آنها قرار گرفته باشد. این محصولات در یخچال‌هایی نگهداری می‌شود كه دمای مناسبی برای زنده‌ماندن ویروس دارد. بر عكس در لبنیات كارخانه‌ای نه تنها ظروف بسته‌بندی ضد‌عفونی می‌شوند، بلكه محصول در حین فرآوری، تماسی با دست و تنفس كارگران ندارد.
گوشت و مرغ از محصولاتی هستند كه سازمان بهداشت جهانی روی سلامت آنها تاكید كرده و می‌تواند در انتقال ویروس موثر باشند. در این روزها سعی كنید مرغ را به صورت بسته‌بندی شده تهیه و آن را در فروشگاه تكه‌تكه نكنید. چرا كه امكان آلودگی آن با چاقو، دست، عطسه و سرفه افراد یا تخته‌های برش آلوده وجود دارد. مرغ را در منزل تكه‌تكه كرده و بلافاضله تخته برش، چاقو و تمامی سطوحی كه مرغ یا گوشت با آن در تماس بوده را با آب داغ و صابون بشویید. این ویروس به دمای بالا و صابون حساس است و سریع از بین می‌رود. هم چنین پخت كامل گوشت قرمز و مرغ نیز به دلیل استفاده از دماهای بالاتر از 70 درجه سانتی‌گراد ویروس را از بین می‌برد. پس از اتمام كار با مواد خام حتما دستان خود را با دقت بشویید و از تماس دست آلوده با سطوح یا غذاهای پخته یا آماده به مصرف جداً اجتناب كنید.
آیا ویروس كرونا می‌تواند از طریق مواد غذایی به انسان منتقل شود؟
هنوز بسیاری از ویژگی‌های كرونا ویروس فعلی یا كووید ــ 19 ناشناخته است و سازمان بهداشت جهانی بیشتر بر اساس تجربیات قبلی از شیوع بیماری‌های سارس و مرس بر این باور است كه انتقال از طریق زنجیره غذایی رخ نمی‌داد و تا امروز گزارشی در زمینه انتقال ویروس سارس از طریق مواد غذایی وجود نداشته است. اما نگرانی‌هایی از پایداری ویروس كرونا روی مواد خام با منشأ حیوانی نظیر گوشت قرمز، گوشت مرغ و تخم‌مرغ وجود دارد. در حال حاضر بررسی‌هایی روی ارزیابی زنده‌مانی و بقای ویروس سارس انجام شده است. در كل مطالعاتی كه روی سایر كرونا ویروس‌ها انجام شده نشان می‌دهد، این ویروس‌ها در حالت منجمد بسیار پایدارند به طوری كه در حدود دو سال در فریزر با دمای منفی 20 درجه سانتی‌گراد زنده می‌مانند.
ویروس كرونا در چه شرایطی پایدار است؟
مطالعاتی كه روی ویروس سارس و مرس انجام شده است حاكی از آن است که سطح كه این ویروس‌ها از پایداری بالایی در سطوح برخوردارند و میزان زنده‌مانی آنها تابع دما، رطوبت و نور است. به عنوان مثال ویروس مرس در دمای یخچال می‌تواند تا حدود 72 ساعت زنده بماند. كرونا ویروس‌ها اگرچه به دماهای پایین و فریزر بسیار مقاومند، اما رعایت بهداشت مواد غذایی و رعایت ایمنی غذایی می‌تواند از انتقال آنها از طریق مواد غذایی جلوگیری کند. كرونا ویروس‌ها حساس به حرارت هستند به این معنی كه در درجه حرارت‌های حدود 70 درجه سانتی‌گراد و بالاتر از بین می‌روند.
در خرید و استفاده از میوه و سبزیجات باید به چه نكاتی توجه شود؟
میوه و سبزی نیز ممكن است در فروشگاه‌ها در تماس با دستان آلوده مشتریان یا عطسه و سرفه آنها آلوده شده باشد. با توجه به حساسیت ویروس به مواد شوینده، میوه و سبزی در منزل با دقت و به درستی با آب گرم و مواد شوینده شسته و در نهایت آبكشی و مصرف شود.
چه غذاهایی در انتقال ویروس كرونا نقش دارند؟
به عنوان یك قانون كلی، بایستی از مصرف غذاهای با منشأ دامی به صورت خام یا پخت ناقص آنها (مثلا گوشت‌های كبابی كه مركز آنها خام مانده یا تخم‌مرغ عسلی) اجتناب شود. گوشت خام، شیر خام و سایر اندام‌های حیوانی (مثلا دل، قلوه، جگر، كله پاچه كه در كشور ما به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند)، به منظور جلوگیری از آلودگی‌های متقاطع با سایر مواد غذایی بایستی با احتیاط حمل و نقل یا در آشپزی مورد استفاده قرار بگیرند.
در خرید نان باید به چه نكاتی دقت شود؟
یكی از دغدغه‌های این روزهای همه ما خرید نان است، زیرا یكی از موادی است كه بیشترین احتمال آلودگی آن از طریق تماس با دست‌های آلوده وجود دارد. فرآیند پخت نان به گونه‌ای است كه اگر آلودگی با دست نانوا قبل از پخت و ورود نان به تنور رخ دهد، به‌دلیل پخت در دماهای بالا مشكلی تا قبل از خروج نان از تنور وجود نخواهد داشت. اغلب نان توسط كارگران نانوایی بدون استفاده از دستكش به مصرف‌كننده داده می‌شود، اما دست نانوا ممكن است با اسكناس یا كارت‌های بانكی صدها مشتری در طول روز در تماس یا با روش‌های دیگری آلوده شده باشد.
از آنجا كه شایع‌ترین راه انتقال ویروس كووید ــ 19 تماس با سطوح آلوده است، یكی از دغدغه‌های همه ما در این روزها چگونگی خرید نان است. به نانوایان عزیز توصیه می‌شود در این روزها سعی كنید كمتر با نان در تماس باشید، دست‌های خود را به صورت اصولی و به‌دفعات زیاد بشویید و حتی‌الامكان از افراد مجزا برای دریافت پول از مشتری و خروج نان از تنور استفاده كنید و به سطوحی كه احتمال آلودگی آنها بالاست دست نزنید. مصرف‌كنندگان نیز باید چند نكته را به یاد بسپارند.
در این روزها بهتر است از نان‌های بسته‌بندی شده و صنعتی برای مصرف خود استفاده كنید. در صورت عدم دسترسی یا ترجیح نان‌های سنتی به یاد داشته باشید به هیچ وجه از چاقوهایی كه روی میز نانوایی برای برش نان دست به دست می‌شود استفاده نكنید. میزهای نانوایی نیز در طول روز در تماس با دست افراد زیادی قرار می‌گیرد، لذا می‌توانید پارچه تمیزی را از منزل به همراه داشته باشید و زمان خرید آن را روی میز نانوایی پهن كرده و از نانوا بخواهید نان را روی آن قرار دهد. اگر دستان خودتان در تماس با پول یا سطوح عمومی بوده حتما برای تماس با نان از دستكش استفاده كنید یا این‌كه به نان دست نزنید و نان را در بین پارچه تمیز به منزل بیاورید. به یاد داشته باشید ویروس كرونا مانند بسیاری از ویروس‌های دیگر به شرایط انجماد مقاوم است بنابراین انجماد نان نمی‌تواند كمكی به از بین رفتن ویروس كند. برای اطمینان از سلامت نان آن را قبل از مصرف با توستر، ماكرویو یا روی شعله گاز داغ كنید زیرا ویروس به دمای بالا حساس است.
آیا لبنیات می‌توانند در انتقال ویروس كرونا موثر باشند؟
با توجه به این‌كه فرآورده‌های دامی خام مانند شیر یكی از غذاهایی است كه سازمان بهداشتی اعلام كرده ویروس می‌تواند در آن زنده بماند، لذا در این روزها بهتر است از خرید و مصرف فرآورده‌های لبنی باز كه اغلب در مغازه‌های لبنیات سنتی به فروش می‌رسند، پرهیز كنید. زیرا شیر خام در ظروفی نگهداری، بسته‌بندی یا توزین می‌شود كه ضد عفونی نشده و ممكن است در تماس با دستان آلوده افراد یا در معرض عطسه یا سرفه آنها قرار گرفته باشد. این محصولات در یخچال‌هایی نگهداری می‌شود كه دمای مناسبی برای زنده‌ماندن ویروس دارد. بر عكس در لبنیات كارخانه‌ای نه تنها ظروف بسته‌بندی ضد‌عفونی می‌شوند، بلكه محصول در حین فرآوری، تماسی با دست و تنفس كارگران ندارد.
