ضرورت نهادینه شدن نظام پاسخگویی

ضرورت نهادینه شدن نظام پاسخگویی

الهام امین‌زاده استاد دانشگاه


همواره در كشورمان در واپسین روزهای عمر مجلس یا دولت، شاهد رخورت و ركودی در فعالیت‌ها هستیم. بر همین منوال در حال حاضر به نظر می‌رسد نه تنها مجلس تشكیل جلسه‌ای برای رسیدگی امور و قانونگذاری ندارد بلكه از سركشی نمایندگان به حوزه‌های انتخابیه و انجام دیدارهای مردمی هم خبر چندانی نیست. در شرایط فعلی كه بسیاری از صنوف و اهالی كسب و كار به واسطه بیماری كرونا با تعطیلی فعالیت مواجه شده‌اند مشخص نیست نمایندگان مردم چگونه باید به فكر رسیدگی به این اوضاع و احوال باشند و چرا نمایندگان مجلس و اعضای شوراهای شهر به فكر شناسایی مشكلات و ارائه راه‌حل‌ها نیستند.  البته برای برون رفت از این رخوت راه‌حل‌هایی وجود دارد. نكته اول بحث معرفتی است. اگر كسانی واقعا درد ملت و مردم و دغدغه مسائل بین‌المللی و داخلی را دارند، باید تا لحظه آخر با كیفیت كار كنند. امام علی (ع) در حدیثی می‌فرمایند حتی اگر فردی چند ساعت از عمرش باقی مانده باشد باید بهترین كاری كه از دستش بر می‌آید به عنوان بنده خدا انجام دهد. بنابراین باید قدر این روزها و لحظات را برای خدمت رسانی دانست چون ممكن است دیگر چنین فرصتی حاصل نشود. نكته دیگر این كه باید به بحث ساختاری قضیه در رابطه با نظارت بر رفتار نمایندگان و مساله شفافیت هم توجه كرد. یعنی باید نمره فعالیت‌های یك نماینده در دوران حضورش در مجلس برای انتصاب‌های بعدی او نیز مورد توجه قرار گیرد. این مساله را البته در بعضی كشورهایی كه نظام دموكراسی پیشرفته‌ای دارند شاهد هستیم. شفافیت عملكردهای نمایندگان در این كشورها در حدی است كه مردم و موكلان آنها می‌‌توانند به صورت شفاف و برخط، میزان و ساعات حضور هر نماینده‌ای را در صحن علنی و كمیسیون‌ها و تعداد طرح‌هایی كه ارائه كرده اند و نظارت‌هایی را كه بر دستگاه‌های اجرایی داشته اند و همچنین میزان و تعداد ملاقات‌های مردمی و سركشی به حوزه انتخابیه را رصد كنند. اگر این شیوه در كشور ما پیاده می‌شد، كسی به خود اجازه نمی‌داد لحظه‌ای از این فرصت طلایی را كه در اختیار دارد از دست بدهد و نسبت به مسؤولیت‌های خود بی‌تفاوت باشد. متاسفانه در كشور ما هنوز نظام پاسخگویی كه همواره مورد تاكید رهبری بوده، نهادینه نشده است.