گروههای عراقی بر نخستوزیری مصطفی الكاظمی به اجماع رسیدند
بغداد نفس كشید
انصراف عدنان الزرفی، گزینه كاخ سفید برای نخست وزیری عراق و اجماع گروهها و احزاب پارلمان بر مصطفی الكاظمی به عنوان گزینه جدید، سبب شد برهم صالح رئیس جمهور عراق وی را مامور تشكیل كابینه كند. مصطفی الكاظمی هم اكنون مورد حمایت اكثر گروههای شیعه در پارلمان عراق قرار دارد. ضمن آنكه حمایت كردها و اهل سنت نیز از وی مشهود است، بنابراین مصطفی الكاظمی مسیر چندان دشواری برای تشكیل كابینه ندارد و پارلمان عراق نیز احتمالا از وی تا حضور رسمی در راس قدرت حمایت خواهد كرد. این به معنای پایان دوران بلاتكلیفی و سردرگمی سیاسی در بغداد خواهد بود.
مصطفی الكاظمی كیست؟
نام مصطفی كالظمی در عراقب با فعالیتهای امنیتی گره خورده است. نام اصلی او «مصطفی عبداللطیف مشتت» است. او سال ۱۹۶۷ در بغداد به دنیا آمد و لیسانس حقوق دارد. وی زمانی كه به عنوان روزنامهنگار در نشریات محلی كار میكرد نام «مصطفی الكاظمی» را برای خود برگزید. او مدتی نیز سردبیر نشریه «الاسبوعیه» به صاحب امتیازی برهم صالح رئیسجمهور كنونی عراق بود.
الكاظمی با وجود این كه در زمان صدام، دیكتاتور معدوم عراق، سالها در لندن به عنوان تبعید زندگی كرد اما تنها تابعیت عراقی دارد و عضو هیچ حزبی نیز نیست. فعالیتهای مصطفی الكاظمی علیه رژیم صدام حسین سبب شد تا وی سال ۱۹۸۹ و توسط دادگاه بعثیها در بغداد، به طور غیابی به اعدام محكوم شود.
اشغال عراق توسط ایالات متحده آمریكا و سقوط رژیم صدام در سال 2003 میلادی سبب شد تا مصطفی الكاظمی نیز مانند بسیاری از سیاستمداران عراقی به كشور خود بازگردد. او پس از بازگشت بیشتر زمان خود را به فعالیتهای مطبوعاتی و نویسندگی سپری كرد. او همچنین مؤسسه «الذاكره» را برای ثبت جنایتهای رژیم بعث عراق تأسیس كرد. مؤسسه «الحوار الانسانی» نیز در بغداد و لندن به مدیریت وی اداره میشود. از سال 2003 تا 2016 مصطفی الكاظمی نقش پشت پرده فعالی در حل اختلافات میان گروههای سیاسی ایفا میكرد. سال 2016 به ریاست سازمان امنیت ملی عراق منصوب شد.
حمایت ائتلاف فتح
رئیس ائتلاف الفتح عراق در نخستین واكنش به نخستوزیری الكاظمی تأكید كرد كه این ائتلاف از مأمور جدید تشكیل كابینه حمایت میكند. هادی العامری در این خصوص عنوان كرده است: روند اجرای قانون اساسی به اصل خود بازگشت و بزرگترین فراكسیون، سهم خود را به دست آورد. از مصطفی الكاظمی نخست وزیر مأمور تشكیل كابینه حمایت خواهیم كرد. اظهارات هادی العامری، نوعی كنایه مستقیم وی به برهم صالح رئیس جمهور عراق و دیگر طرفداران نخست وزیری عدنان الزرفی محسوب میشود. رئیس جمهور عراق در جریان معرفی عدنان الزرفی، كه با فشار كاخ سفید صورت گرفت، عملا نقش قانونی اصلی ترین جریان در پارلمان، یعنی فراكسیون بدر( متشكل از ائتلاف فتح و دولت قانون) را نادیده انگاشت.
حسن الكعبی رئیس فراكسیون پارلمانی بدر نیز ضمن حمایت از نخست وزیری مصطفی الكاظمی تاكید كرد:
كابینه عدنان الزرفی، قدرتمند و مستقل خواهد بود.حمایت اكثریت، در تعیین الكاظمی به عنوان نخست وزیر مشهود است. تمام اقشار ملت عراق، موافق الكاظمی هستند و این دولت، تحت حمایت تمامی طرفها قرار خواهد داشت. تشكیل كابینه برای الكاظمی آسان خواهد بود؛ زیرا احزاب شیعه، مسوولیت این مساله را بر عهده دارند.
نخستین مواضع كاظمی
مصطفی الكاظمی در نخستین مواضع خود پس از ماموریت تشكیل كابینه اظهار كرد:
حق حاكمیت این كشور خط قرمز بوده و هرگز از كرامت عراقیها كوتاه نخواهیم آمد. ملت عراق هنوز آرزوها و رؤیاهای خود را محقق نكرده و هدف ما تشكیل دولتی است كه به مردم خدمت كند.در اسرع وقت كابینه خود را تشكیل خواهم داد و كابینه آتی با عمل و نه به حرف در خدمت ملت خواهد بود و تمام تلاش خود را برای مقابله با ویروس كرونا و حمایت از عراقیها به كار خواهیم بست.سلاح نباید در دست افراد یا گروهها قرار داشته باشد. در راستای تنوعسازی منابع درآمدی و تشویق به صنعت و كشاورزی گام خواهیم برداشت.
همچنین كاظمی در حوزه سیاست خارجی نیز تاكید كرده است: توازن را در عرصه سیاست خارجی در پیش خواهیم گرفت. موفقیت روابط بینالملل ما بر اساس احترام و همكاری خواهد بود و حق حاكمیت ما در درجه اول قرار خواهد داشت و به هیچ كسی چه در داخل و چه در خارج اجازه نخواهیم داد به عراقیها با متهم كردن آنها به وابستگی به خارج اهانت كند.
بدون شك حمایت اكثر گروههای سیاسی در عراق از نخست وزیری مصطفی الكاظمی، به معنای گذار بغداد از یك گلوگاه حساس خواهد بود. گروههای مقاومت در عراق تاكید دارند كه دولت بعدی این كشور باید ضمن تامین استقلال عراق به اصلیترین خواستههای مردم این كشور مبنی بر مبارزه با فساد، ایجاد شفافیت در كشور و اخراج نیروهای اشغالگر آمریكایی احترام گذاشته و آنها را محقق كند.
بازتاب انتصاب کاظمی در فضای مجازی
در حالی که فراکسیون بدر و خصوصا ائتلاف فتح از معرفی مصطفی الکاظمی به عنوان نخست وزیر پیشنهادی عراق استقبال کردند، برخی کاربران فضای مجازی در منطقه اعتراضاتی نسبت به این انتخاب داشتند. آنها مدعی بودند مصطفی الکاظمی به دلیل حضور در مسند ریاست سازمان امنیت ملی عراق از سال 2016 میلادی تا کنون، نقش موثری در پیشگیری و مواجهه با تحولات تلخ امنیتی و سیاسی در این کشور ایفا نکرده و حتی در مواردی از این موارد اطلاع داشته است. با این حال این ادعا توسط بسیاری از منابع آگاه در عراق رد شده است. ضمن آنکه حمایت احزاب وابسته به جریان مقاومت در عراق از نخست وزیر مصطفی الکاظمی قطعا چشم بسته نبوده است.