گفتوگو با کارگردان و مجری برنامه مکث که قرار است پس از ماه رمضان هم بهکار خود ادامه دهند
«مكث» شبكه 2 برای روایت قصههای كرونایی
مخاطبان تلویزیون نسبت به برنامههای گفتوگومحور شناخت دارند، اما اهمیت دارد گروه سازنده تلاش كند برنامه با ویژگیهای متمایز روانه آنتن شود. بنابراین چند سالی است جنس چنین برنامههایی تغییر كرده و كمتر برنامهسازان به سراغ چهرههای شاخص برای گفتوگو میروند و بخش مهمان، اختصاص به چهرههای مردمی پیدا كرده كه قصههای شنیدنی دارند. مخاطبان هم چنین فضایی را در برنامههایی همچون ماه عسل، هزارداستان و... تماشا كردند. حالا عدهای به سراغ قصههای اشكآور میروند و تعدادی دیگر به سراغ قصههای امیدبخش. برنامههای گفتوگومحور ماهرمضان امسال هم از این موضوع مستثنا نیست، اما آنچه برنامههای افطار شبكهها را متمایز كرده، انتخاب چهرههای مردمی، قصههای متفاوت و مجریانی است كه میزبان مردم هستند. یكی از این برنامهها، مكث به تهیهكنندگی جواد فرحانی و كارگردانی مریم نوابینژاد است كه افطارها از شبكه دو روی آنتن میرود. قرار است پخش این برنامه در شبكه دو برای روزهای پنجشنبه و جمعه ادامه پیدا كند. ضبط این برنامه زنده نیست و تولیدی است، به همین دلیل ما هم در آخرین روز ضبط كه ویژه عید فطر تولید میشد، همراه برنامهسازان شدیم. گفتوگوی ما را با كارگردان این برنامه و داریوش كاردان، میزبان دو مهمان برنامه در ذیل میخوانید.
داریوش كاردان، اجرای چند قسمت از برنامه مكث را به عهده دارد. او خیلی سخت اجرای برنامهای را میپذیرد. از او درباره پذیرش اجرا، شوخی با مهمانان و... پرسیدیم.چرا به سختی اجرای برنامه را میپذیرید؟ من خیلی كم اجرا میكنم. نمیدانم برنامهها ضعیف هستند یا اینكه نفعی برای كسی ندارد. راستش برنامههای تاكشو خیلی شبیه هم هستند. البته چارهای هم نیست، چون خصلت برنامههای تاكشو همین است. اما من مجبور نیستم اجرا كنم، حتی با وجود مسائل مالی، تا زمانی كه احساس نكنم برنامه خاص است، اجرا نمیكنم. وقتی برنامه مكث پیشنهاد شد با موضوع قصههای مردم و كرونا، احساس كردم برایم تازگی دارد و باید درباره كرونا حرف زد، زیرا نقاط تاریك و مبهمی در ذهن مردم است و این برنامه كمك میكند این موارد برطرف شود. ما در این برنامه گفتوگوی جدی نداریم و گپ و گفت همراه با شوخی با مهمان برنامه داریم. آخرین برنامه من هم، كاردانها دو سال پیش بود. ضمن اینكه من برنامه مكث را دنبال كردم و به نظرم فقط هدفش جلب مشتری نیست و میخواهد گرههایی با گرایش كرونا را برای مردم باز كند. به همین دلیل برای اجرا راغب شدم.
با توجه به اینكه مهمانان برنامه از افراد عادی جامعه هستند، چطور اضطرابشان را جلو دوربین برطرف میكنید؟ از خودم نه تعریف میكنم و نه اغراق! اما مدل من این است كه ناگهان سوالاتی از مهمان برنامه میپرسم كه طرف غافلگیر میشود. جالب این است مهمانان قبل از برنامه به من میگویند هوای ما را داشته باش! البته من به آنها میگویم بعد از پنج دقیقه برایتان عادی میشود و سعی میكنم با نوع گفتار، اضطراب مهمان برنامه را بگیرم. اتفاقا بعد از برنامه تاكید میكنند اصلا متوجه گذر زمان نشدند. این رسالت مجری است باید فضا را به گونهای هدایت كند كه مهمان فكر نكند جلوی دوربین نشستهاست.
حد و مرز شوخی مجری با مهمان کجاست؟ باید مجری روحیه طرف مقابل را بشناسد و متناسب با روحیه فضای شوخی را در گپ و گفت شكل بدهد، زیرا برخی گارد میگیرند و بعضی دیگر حساس هستند. در مجموع رسالت طنز فقط این نیست مردم را بخنداند یا اینكه مهمان را تخریب و اذیت كند. بلكه باید متناسب با ظرفیت برنامه و مهمان شوخی كنیم. به عنوان مثال شوخی با افراد روحانی، نظامی یا مردم عادی فرق میكند و هر شوخیای مجاز نیست.
برنامهسازان برای ساخت برنامههای قصهگویی به سراغ لوكیشنهایی میروند كه هم با موضوع برنامه منطبق بوده و هم اینكه رنگ و لعاب آن برای مخاطبان متفاوت باشد. عوامل برنامه مكث برای ضبط به سراغ رستورانی در یكی از محلات شمال تهران رفتهاند كه عصرها به خاطر ماه رمضان تعطیل هست. با توجه به هماهنگیهای صورتگرفته همراه با عكاس وارد رستوران میشویم. هر یك از عوامل مشغول به كاری هستند.
مریم نوابینژاد كارگردان برنامه مشغول صبحت با آقای دكتری است كه یكی از مهمانان است. ما هم بعد از احوالپرسی كنار آنها مینشینیم. نوابینژاد خیلی راحت با مهمان برنامه صحبت میكند تا او بداند جلو دوربین قرار نیست اگزجره حرف بزند و میتواند خیلی معمولی پاسخگوی سوالات مجری با بهتر است بگوییم میزبان برنامه باشد. این كارگردان در قالب حرف زدن صمیمانه سعی میكند تا مهمان بدون اضطراب جلو دوربین حاضر شود. در فرصتی كه او با مهمان صحبت میكند سری به فضای رستوران میزنیم. قبل از ورودی راهروی رستوران در گوشهای چند صندلی، دو نمایشگر، وسایل ضبط، تنظیم صدا و تصویر قرار دارد. این بخش به نوعی اتاق فرمان برنامه مكث را تشكیل میدهد.
برخی مهمانان برنامه مبتلا به كرونا شدند
از آنجا كه تا زمان ضبط برنامه فرصت هست با عوامل به گپ و گفت مینشینیم. مریم نوابینژاد درباره تفاوتهای این برنامه با هزارداستان و دیگر برنامههای مشابه، انتخاب هنرمندان برای میزبانی از مهمانان، انتخاب سوژهها و... اینطور میگوید.
تشابه مكث با دیگر برنامههای مشابه همچون هزارداستان را قبول دارید؟ سوژههای برنامه هزارداستان در مورد امیدبخشی بود. از سری سوم برنامه تكلیفمان با سوژهها مشخصتر شد، اما امسال با شبكه نسیم به توافق نرسیدیم و ده روز مانده به ماه رمضان آقای فرحانی، تهیهكننده به من گفت آیا آمادگی تولید برنامه برای شبكه دو را دارم یا نه؟ من هم اعلام آمادگی كردم، اما تفاوت عمدهای میان این برنامه با هزارداستان و برنامههای مشابه است و اینكه ما قصهها را به كرونا و امیدبخشی ربط دادهایم.
ولی این روزها موضوع كرونا سوژه اكثر برنامههاست. موضوع كرونا شاید سوژه یك یا چند قسمت برخی از برنامههای تلویزیون باشد اما در «مكث» ما در تمام قسمتها به این موضوع پرداختهایم و سوژههایمان اصلا تكراری نیستند و قرار نیست مثلا صرفا به كادر درمان پرداخته شود. كرونا این فرصت را به ما داد تا مكث كرده و و با دیدگاهی تازه به پیرامون خود بنگریم. در این دیدگاه تازه خواستهها، حال و هوا و حتی زندگیمان دستخوش تغییراتی شده است. از دیگر تفاوت برنامه مكث با دیگر برنامههای مشابه این است كه با مهمان بیشتر گپ و گفت داریم تا صحبت جدی و رسمی.
چرا به جای استفاده از مجری از هنرمندان برای میزبانی از مهمانان دعوت شده است؟ در برنامه مكث به جای اینكه 30 میزبان داشته باشیم، شش میزبان داریم و پنجشنبهها هم گردشی است. دلیلش هم این است که مجری خوب و مسلط به همه شاخهها كم داریم. هزارداستان ما را به این نتیجه رساند كه بعضی از هنرمندان واقعا درحد یك مجری، مسلط و توانمند هستند، مثل لاله صبوری كه من با صدای بلند میگویم او مجری است. برخی هنرمندان توانایی شنیدن و همراهی با قصه مهمان برنامه را نیز دارند. این كه جنس قصه را درك كنند، موضوع مهمی است. مسعود كرامتی و مریم سعادت به واسطه قصهگویی، رسول نجفیان به خاطر درك درست از ادبیات و تسلطش بر ادبیات و... میتوانند تاثیرگذار باشند. سایر میزبانان ما نیز این ویژگیها را به فراخور كارشان دارند.
انتخاب مهمانان چگونه است؟ هرکدام از مهمانان برنامه ارتباطی با كرونا دارند. به عنوان مثال راننده بهشت زهرایی داشتیم كه 15 روز بچهاش را بغل نكرده بود. به نظر شما ارتباط یك ناشنوا یا یك نابینا با كرونا چیست؟ ناشنوایان دردشان در روزهای كرونایی این است كه به دلیل ماسكی كه مردم میزنند نمیتواند لبخوانی كند یا درد نابینا این است كه میگوید تا قبل از كرونا برای عبور از خیابان، عابران دستش را میگرفتند، ولی الان این طور نیست. پس ما مهمانانی دعوت كردهایم كه با موضوع برنامه هماهنگی داشته باشد. در بین مهمانهایی كه دعوت كردیم چند نفر به كرونا مبتلا شدند. یعنی قرار بود بیایند، برایشان بلیت هم گرفته بودیم اما مشخص شد كه تست كرونای آنها مثبت است و حضورشان لغو شد. در این شرایط سخت برنامه را پیش بردیم. ما در برنامه شاهد حضور جانباز شیمیایی و اعصاب و روان بودیم كه سالهاست قرنطینه است یا كارگر معدنی كه 9 ساعت باید ماسك بزند و دو كیلومتر پایینتر از زمین برود و كار كند. بنابراین سعی كردیم حرفهای مهمانان برای مردم شنیدنی باشد.
آیا مهمانی تاکنون حذف شده است؟ كار در شرایط كرونایی سخت است و سلامت مهمانان و همكارانمان برایمان بسیار مهم است. مهمانانی داشتیم كه پشت تلفن خوب بودند، اما هنگام ضبط نتوانستند جلو دوربین راحت حرف بزنند و درگیر اغراق شدند و من این قسمتها را كنار گذاشتم و اصلا پخش نكردم. در مجموع برایم مخاطب مهم است و نمیخواهم به هر ترفندی آنتن را پر كنم. پخش برنامه مكث قرار است بعد از رمضان ادامه پیدا كند و روزهای پنجشنبه و جمعه روی آنتن برود.
پزشكی كه بعد از كرونا دوباره به كارش برگشت
مجتبی هدایتیعقوبی، متخصص بیماریهای عفونی است. او پزشكی است كه خودش مبتلا به كرونا شد، اما بعد از اتمام بیماری به جای آنكه اضطراب وجودش را فرابگیرد، دوباره به كارش برگشت تا بیماران كرونایی را مداوا كند. او مهمان برنامه مكث است. وقتی از او درباره كودكیاش میپرسم، میگوید بچه سربهراه و درسخوانی بود و هیچوقت تصور نمیکرده چنین تخصصی تا این میزان در ایران و جهان اهمیت پیدا كند، ولی حالا این اتفاق افتاده است. این پزشك درباره حضورش در برنامه مكث عنوان میكند: به دلیل فشردگی كار نتوانستم برنامه را ببینم. تا زمانی كه از من دعوت شد در برنامه مكث حضور داشته باشم. در ابتدا مخالفت كردم، اما بعد راضیام كردند و قبل از اینكه به برنامه بیایم یك قسمت از آن را دیدم و برایم جالب بود. دلیل مخالفتم هم این بود كه معتقدم ما بیشتر از آنكه درگیر تبلیغات رسانهای شویم باید به مردم خدمت كنیم.
وی در پاسخ به این سوال كه آیا خودتان فكر میكردید كرونا بگیرید، توضیح میدهد: تعداد مراجعان زیاد بود و من هم بهشدت مشغول بودم. وقتی كار زیاد باشد، سیستم ایمنی بدن ضعیف میشود و درگیر بیماری خواهد شد. بنابراین برایم قابل پیشبینی بود كه خودم كرونا بگیرم. من هم اضطراب این بیماری را داشتم و هركس بگوید كه اضطراب ندارد، حتما غلو كرده است، اما خوشبختانه به بیماری غلبه كردم و مجددا به كارم در بیمارستان ادامه دادم. دلیل بازگشتم هم درد مردم بود. وقتی میدیدم كه مردم برای نجات اطرافیانشان التماس میكنند، نمیتوانستم آنها را تنها بگذارم. به همین دلیل بعد از تمام شدن بیماری به كار برگشتم و مشغول مداوای مردم هستم.
ریتم برنامه كند است
كیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت با شروع كرونا خیلی سرش شلوغ شده و هر روز مشغول دادن آمار مرگ و میر و مبتلایان كرونا به مردم است. جالب است با این سر شلوغی كه دارد، تلویزیون هم میبیند. وی به عنوان مهمان برنامه مكث در پاسخ به این سوال كه آیا برنامه مكث را دیده یا نه؟ میگوید: در طول روز بیشتر شبكه خبر را دنبال میكنم، اما از ابتدای ماه مبارك رمضان، شبها برنامههای افطار و شبانگاهی تلویزیون دنبال میكنم. حتی برخی برنامهها را مقایسه میكنم. برنامه مكث تفاوتهایی با دیگر برنامههای تاكشوی متداول در تلویزیون دارد، اما به نظرم ریتمش تندتر بود بهتر میشد. این نظر من به عنوان مخاطب است و هر فردی سلیقهای دارد. میدانم تولید برنامه با وجود كرونا، دوستان برنامهساز را با مشكلات زیادی روبهرو كرده است، ولی با این حال همه سعی كردهاند با خلاقیت برنامههای جذابی را روانه آنتن كنند. در مجموع برنامه مكث هم خوب و دیدنی است.
-
آشیانه ادبیات
-
با این همه بودجه، یک جام نیاوردند!
-
ایران در برابر دزدان دریایی
-
بیکاران سرکارند؟
-
«مكث» شبكه 2 برای روایت قصههای كرونایی
-
فرصت طلایی برای افزایش 2میلیونی جمعیت
-
اینجا «پَلُم» زندگی در دسترس نیست
-
دام «الکس» در اینستاگرام
-
آپولو10 در یك قدمی ماه
-
سوالهای بیتعارف جوابهای باحوصله
-
زندگی مستند علما
-
آمریکا و مشکل جدیدی به نام نفتکشهای ایران
-
«جمعیت» مشکل اعتبار دارد