برخلاف هشدارها نسبت به رعایت فاصله گذاری اجتماعی و ضعفهای حمل و نقل عمومی، طرح ترافیک از امروز در تهران اجرا می شود
طرح ضربه فنی فاصله گذاری اجتماعی
درتهران مردم فقط با ویروس سمج کرونا، ابتلاهای جدید یا تبعات اقتصادی این بیماری نمیجنگند بلکه یک سمت ذهنشان، آنهایی که مجبورند هرروز برای کار و بار از خانه خارج شوند، درگیر طرح ترافیکی است که گرچه در سال جدید فقط یک روز برقرار شد ولی هفتهای نیست که هول و تکان بازگشت آن به مردم تحمیل نشود. آماری که ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت درباره سهم ناوگان حملونقل عمومی ارائه داد و مدتی قبل گفت که 26 درصد ابتلا به کرونا در کشورمان از طریق مترو، اتوبوس یا تاکسی اتفاق میافتد هنوز داغ و قابل استناد است. قرار است مسافران ناوگان حمل و نقل عمومی نیز بیشتر شود چراکه طرح ترافیک از امروز اجرایی می شود و آن طور که معاون نظارت بر اماکن عمومی پلیس امنیت تهران بزرگ گفته فعالیت صنوف پرخطر از امروز بلامانع است.
محمد علیخانی، رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر پایتخت چند روز پیش بعد از کلی گلایه از راهبندان خیابانها و پارکهای غیرمجاز و مشکلات ترافیکی در محدوده مرکزی تهران گفت که بستهای ترافیکی آماده شده که طبق آن ورود تاکسیهای اینترنتی، آژانسها، سرویس ادارات و مدارس به محدوده طرح رایگان است.
او اضافه کرد، در این بسته به رعایت فاصله گذاری اجتماعی در مترو و اتوبوس، مراکز تجاری و اداری نیز توجه شده اما چطور و چگونه، توضیح نداد.
یک خروج رایگان
محمد تقیزاده معاون عمرانی استاندار تهران اشاراتی به جزئیات این بسته کرده که قابل تامل است. قرار است تغییراتی در ساعت شروع و پایان طرح داده شود به این ترتیب که طرح به جای 6و30دقیقه صبح، 8 صبح آغاز شود و به جای پایان در ساعت 19، این روزها ساعت 16 به پایان برسد و از ساعت 14 به بعد نیز یک خروج از محدودههای ترافیکی رایگان باشد.
برای کسانی که ساعت ترددشان با این زمانبندی همخوانی دارد، ماجرا رضایتبخش است ولی مشکل این بسته ترافیکی این است که فقط کارمندان دولت و عبور و مرور آنها ملاک قرار گرفته در حالی که مردمی که در شهر تردد میکنند فقط کارمند نیستند و ساعات کاری متفاوتی دارند.
البته سه ضلع مثلثی که درباره اجرای طرح ترافیک شناور به توافق رسیدهاند به احتمال زیاد به آمارهایی استناد میکنند که مستند بودنش جای بحث دارد، مثلا آماری که چندی پیش شهریار افندیزاده، مشاور عالی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرد.
او فقط ۴۰ درصد سفرهایی را که در دو حلقه ترافیکی پایتخت انجام میشود ضروری (کاری و آموزشی) دانسته و نتیجه گرفته پس وقتی مدارس و دانشگاهها تعطیل است ترددها باید کاهش یابد که اینگونه نشده است. حالا مبنای بهدست آوردن این 40 درصد چه شاخصهایی بوده، معلوم نیست و بر ما مجهول است که چطور میشود هدف از سفرهای درونشهری را برآورد کرد.
چالش چندصدایی
شاید همین وضعیت بیثبات و استدلالهای نهچندان محکم است که از ناحیه مدیران شهری و مدیران بهداشتی مواضع ضدونقیضی شنیده میشود. چند روز پیش در حالی که در صحن علنی شورای شهر، محمد علیخانی با اشاره به شلوغی این روزهای خیابانهای تهران نشان میداد با بازگشت طرح ترافیک موافق است، محسن هاشمی، رئیس شورا اولا وجاهت تصمیمگیری در این باره را به ستاد ملی مقابله با کرونا داد و در عین حال طوری موضعگیری کرد که خود را در جبهه سلامت مردم نشان داد، نه در جبهه شهرداری و خزانه شهر.
هاشمی در پاسخ به این که گفته میشود به خاطر اجرا نشدن طرح، شهرداری تهران ضرر میلیاردی کرده، گفت: طرح ترافیک برای پول درآوردن نیست بلکه برای کاهش آلودگی هواست و عدم کسب درآمد از آن را ضرر نمیدانیم.
در سنگر مدیریت بهداشتی و کرونایی کشور اما باز هم صداهای مختلفی شنیده میشود که یکی به نعل کرونا و دیگری به میخ طرح میکوبد. ایرج حریرچی در نشست خبری آنلاین اخیرش که جامجم نیز در آن حاضر بود درباره اجرای مجدد طرح ترافیک در تهران موضع خاصی گرفت که نوعی پراکندهگویی درآن بود.
او گفت: وقتی طرح ترافیک نیست، مشکلاتی در شهر ایجاد میشود، اتومبیلهای غیرمجاز نیز به مرکز شهر میآیند. یکی از مشکلات مرکز تهران درحال حاضر پارکینگ است. وقتی طرح ترافیک نیست، همه اتومبیلها وارد شهر میشوند. اگر الان آلودگی هوا نیست به خاطر کاهش سفرهاست. ما در نقطه تعادل تصمیمگیری میکنیم و اشکالی ندارد که مراجع مختلف نظر بدهند.
حریرچی البته درحالی از نبود آلودگی هوا درتهران و ارتباط آن با کاهش سفرها حرف زد که علیرضا زالی، فرمانده ستاد کرونای تهران از افزایش 167درصدی ترددها سخن گفته است، شخصی که به نظر میرسد با اجرای طرح مخالفتی ندارد به شرط اینکه حمل و نقل عمومی سر و سامانی بگیرد. او گفته است در روزهای اخیر برخی ترددها ضروری نیست، بنابراین برای کاستن تجمعات تصمیم گرفته شد طرح با اعمال تغییراتی اجرا شود؛ البته با این امیدواری که بار حمل و نقل عمومی اضافه نشود و با تغییر ساعت کار کارمندان و مجاز شدن خروج کارمندان و کادر درمانی از محدوده طرح فقط به کارهای ضروری اداری و درمانی رسیدگی شود.
حالا چه تضمینی برای این موضوع وجود دارد و با چه ابزار نظارتی می توان این رصد را انجام داد، خدا عالم است. در این میان اما به نظر میرسد برخی صداها کمتر شنیده میشود از جمله صحبتهای عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت که کاملا در جبهه مردم و حفظ سلامت آنها ایستاده است.
او به ایرنا گفته است در شرایط کنونی که ویروس کرونا در کشور شیوع دارد و از طرفی ظرفیت حملونقل عمومی مثل مترو و اتوبوس نیز پاسخگوی مردم نیست و نمیتوان فاصلهگذاری فیزیکی را در این ناوگان رعایت کرد پیشنهاد وزارت بهداشت این است که طرح ترافیک اجرا نشود تا مردم از خودروهای شخصی استفاده کنند. او به نوعی هشدار هم داده و گفته است اگر قرار باشد طرحترافیک تهران دوباره اجرا شود و ظرفیت ناوگان حمل و نقل عمومی نیزهمینی باشد که هست، همه تلاشهایی که تاکنون انجام شده به هدر میرود و منجر به شیوع بیشتر ویروس میشود.