كتابی برای تئاتر ابزورد

ترجمه زهرا طهماسبی از «شاه اوبو»ی آلفرد ژاری به چاپ سوم رسید

كتابی برای تئاتر ابزورد



زهرا طهماسبی دو سال پیش وقتی روبه‌روی یك خبرنگار نشست تا به پرسش‌هایی درباره انتشار ترجمه‌اش از نمایشنامه «شاه اوبو» پاسخ بدهد، بر این تاكید كرد كه نویسنده این نمایشنامه یعنی آلفرد ژاری با این‌كه از سرآمدان نمایشنامه‌نویسی ابزورد در جهان است، ما ایرانی‌ها او را چندان نمی‌شناسیم. او این حرف‌ها را وقتی می‌زد كه ترجمه فارسی‌اش از این اثر در عرض كمتر از سه ماه به چاپ دوم رسیده بود و پیش از او نیز مترجمی دیگر، این اثر را فارسی و منتشر كرده بود. حالا طهماسبی به ما خبر داده این ترجمه كه برای بار اول و دوم، سال 1396 در نشر گل‌آذین منتشر شده بود، به چاپ سوم رسیده است. شاید حالا نمایش‌دوستان ایرانی، آرام‌آرام ژاری را می‌شناسند.
البته از ماجراهای این نمایشنامه هم اگر بدانید، می‌بینید سرنوشت غریبی هم داشته است. آن‌طور كه طهماسبی می‌گوید اولین اجرای شاه اوبو در دسامبر 1896 در پاریس اجرا شد كه به خاطر واكنش آشوبگرانه تماشاچیان، همان شب اولین
متوقف شد.
این نمایشنامه، سبعانه، غریب و کمیک، به خاطر روش‌اش برای برانداختن و واژگونی هنجارها برجسته است. برای کسانی که آن شب در میان تماشاچیان، شاهد عکس‌العمل مخاطبان بودند، از جمله ویلیام باتلر ییتس، رویدادی به نظر می‌رسید که از اهمیت انقلابی برخوردار بود.
 امروزه چنین به نظر می‌رسد كه این نمایش، دریچه‌ای را به آنچه در سده بیستم، نوگرایی خوانده شد، باز كرده است. این اثر در دادائیسم، فراواقعگرایی و تئاتر ابزورد، پیشرو تلقی می‌شود.
طهماسبی را علاوه بر این‌كه به عنوان مترجم این نمایشنامه مهم كه حالا به چاپ سوم رسیده‌است می‌شناسیم، با شعرهایش نیز به یاد می‌آوریم.
 او با انتشار كتاب شعر بود كه فعالیت‌های ادبی‌اش را ابتدای دهه 80 شروع كرد. بعدها برای كودكان داستان نوشت و به روزنامه‌نگاری پرداخت. پیش از این‌ هم كه اولین ترجمه‌اش را منتشر كند، كتابی پژوهشی منتشر كرد درباره آثار سیمین دانشور كه با عنوان «جزیره‌نشین سرگردان» در نشر روزگار منتشر شد.
اگر به دو چاپ پیشین ترجمه زهرا طهماسبی از شاه اوبو نرسیده‌اید، حالا برای چاپ سوم باید سر كیسه را به اندازه 25هزار تومان شل كنید.