تحول در دندانپزشكی با چاپگرهای ۳بعدی
دكتر سید امیر غفاری هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران
در هفتههای گذشته به كاربردهای شگفتانگیز و كارایی فناوری چاپ سهبعدی در مشاغل گوناگون پرداختیم. این هفته چند كاربرد فناوری چاپ سهبعدی در دندانپزشكی را معرفی میكنیم. كاربردهایی كه دیگر جنبه لوكس و تزئینی برای مشتریان گرانقیمت ندارند و بهصورت كاربردی برای بیماران استفاده میشود.
حتما میدانید بسیاری از افراد هستند كه شبها دندان قروچه میكنند و درمان آن استفاده از محافظهای دندان است. این محافظهای لاستیكی باید متناسب با فرم دندانهای هر بیمار تهیه شود. پیش از این برای تولید این محافظها، باید بیماران فرآیند خستهكننده قالبگیری با خمیرها و ژلهای دندانپزشكی را تحمل میكردند. اما امروزه به كمك اسكنرهای سهبعدی ویژه دندانپزشكی میتوان بهراحتی تصویر سهبعدی از دندانهای بیماران تهیه و سپس مدل محافظ مناسب هر بیمار را طراحی كرد و بعد با پرینتر سهبعدی آن را ساخت.
اگر تجربه استفاده از ایمپلنت را داشته باشید، آشنا هستید كه به جای دندان از دست رفته شما، دندانپزشك یك پیچ تیتانیومی را درون استخوان لثه كار میگذارد و پس از آن یك تاج دندان مصنوعی، شبیه به دندان طبیعی روی این پیچ قرار میدهد. این تاج دندانی باید همرنگ سایر دندانهای بیمار با اندازه دقیق ساخته شود. در حال حاضر این فرآیند با ماشینكاری دقیق سیانسی (CNC) انجام میشود اما پرینترهای سهبعدی راه سادهای برای ساخت آن پیشنهاد میدهند. مدل تاج دندان شما در یك نرمافزار طراحی شده و به آسانی با یك پرینتر سهبعدی
ساخته میشود.
كار گذاشتن پیچ تیتانیومی در فك بیمار یك مرحله حساس و با دقت بالاست. این كار برای بسیار از پزشكان مجرب مهارتی است كه به مرور زمان و با كسب تجربه بهدست میآید. اما فناوری چاپ سهبعدی برای این كار نیز راهحلی ارائه داده است. یك ابزار كمك جراحی كه مثل یك شابلون روی دندانها قرار میگیرد و محل دقیق قرار گرفتن پیچ و زاویه آن را به پزشك نشان میدهد. فرآیند تولید این شابلون به این صورت است كه ابتدا از فك بیمار و محل دقیق قرار دادن پیچ با روش سیتیاسكن تصویربرداری میشود. محل دقیق و زاویه قرارگیری در یك نرمافزار توسط پزشك تعیین میشود و پس از آن یك شابلون متناسب با این مدل طراحی و با فرآیند پرینت سهبعدی تولید میشود.
پرینترهای سهبعدی در ساخت دندانهای مصنوعی نیز بهكار میروند. این كاربرد در حال توسعه است اما دیر یا زود شاید با داشتن یك عكس ساده رادیوگرافی از فكهای خود و فرستادن آن برای پزشك بتوانید یك جفت دندان مصنوعی را درب منزل تحویل بگیرید. چاپگرهای سهبعدی برای همه نسلها پاسخهای شگفتانگیزی دارد و این تازه آغاز راه است.