سوادآموزی چطور «دید انسان» را تغییر می‌دهد؟!
بارها از افراد مختلف شنیدهایم كه سواد داشتن، دید افراد را به جهان تغییر می‌دهد. آیا این موضوع ناشی از باوری قدیمی است یا ریشه علمی می‌تواند داشته باشد؟ چگونه یادگیری مهارت خواندن، می‌تواند عملكرد مغز را تحت تاثیر قرار دهد؟ آیا مهارت خواندن این امكان را به مغز می‌دهد كه فضایی را به دیدن اشیای مختلف اختصاص دهد؟
در یك مطالعه براساس تصویربرداری از مغز، بزرگسالان باسواد و بیسواد را در هند مقایسه كردند. در این بررسی مشخص شد مهارت خواندن، ناحیه‌ای از مغز را كه قبلا نسبت به مقوله‌های دیداری حساس‌تر بود را مجددا فعال می‌كند و باعث ایجاد حساسیت نسبت به برخی تصاویر می‌شود.
هنگامی كه خواندن را یاد می‌گیریم، منطقه‌ای از مغز با عنوان «منطقه شكل‌دهنده كلمات دیداری» به حروف یا برخی تصاویر حساس می‌شود. برخی ادعا كرده‌اند توسعه و فعالیت این منطقه، فضایی را در مغز ایجاد می‌كند كه در پردازش اشیا نقش مهمی دارد؛ به ویژه تصاویری كه اهمیت فرهنگی دارند؛ مانند چهره‌های خاص، خانه، ابزار خاص و...
اعضای یك تیم تحقیقاتی در دانشگاه زوریخ به بررسی تأثیر خواندن بر سیستم بینایی مغز پرداختند و با استفاده از تصویربرداری مغناطیسی، مغزهای بیش از 90 بزرگسال ساكن در منطقه‌ای دورافتاده از شمال هند با سطح سواد مختلف را بررسی كردند. در حالی كه افراد در اسكنر قرار داشتند، جملات، نوشته‌ها و دیگر مقوله‌های دیداری مانند صورت را مشاهده می‌كردند.
فرضیه ابتدایی این بود كه اگر یادگیری مهارت خواندن موجب بروز رقابت در ساختار قسمتی از مغز با سایر مناطق بینایی شود، افراد باسواد باید الگوهای فعالیت مغزی متفاوتی نسبت به افراد بیسواد داشته باشند. به‌علاوه این تفاوت نه‌تنها باید در قالب كلمات رخ دهد، بلكه در مورد تصویر خانه، ابزار و صورت نیز نمود خواهد یافت.
براساس این بررسی مشخص شد در مقایسه بین افراد باسواد و بیسواد، مغز افرادی كه توانایی خواندن دارد، در نواحی مرتبط با حروف و صورت فعالیت بیشتری دارد كه البته این فعالیت به ویژه در نیمكره چپ مغز بیشتر است.
بنابر مطالب عنوان شده می‌توان نتیجه گرفت هرچه توانایی فرد در خواندن مطالب بیشتر باشد، مغز در نواحی خاصی عملكرد بهتری خواهد داشت. سوالی كه در این زمینه باقی می‌ماند این است كه آیا نوع زبانی كه فرد برای مهارت خواندن استفاده می‌كند نیز می‌تواند در بهبود عملكرد مغز و نواحی مرتبط با آن اثرگذار باشد؟!
منبع: Science Daily
در یك مطالعه براساس تصویربرداری از مغز، بزرگسالان باسواد و بیسواد را در هند مقایسه كردند. در این بررسی مشخص شد مهارت خواندن، ناحیه‌ای از مغز را كه قبلا نسبت به مقوله‌های دیداری حساس‌تر بود را مجددا فعال می‌كند و باعث ایجاد حساسیت نسبت به برخی تصاویر می‌شود.
هنگامی كه خواندن را یاد می‌گیریم، منطقه‌ای از مغز با عنوان «منطقه شكل‌دهنده كلمات دیداری» به حروف یا برخی تصاویر حساس می‌شود. برخی ادعا كرده‌اند توسعه و فعالیت این منطقه، فضایی را در مغز ایجاد می‌كند كه در پردازش اشیا نقش مهمی دارد؛ به ویژه تصاویری كه اهمیت فرهنگی دارند؛ مانند چهره‌های خاص، خانه، ابزار خاص و...
اعضای یك تیم تحقیقاتی در دانشگاه زوریخ به بررسی تأثیر خواندن بر سیستم بینایی مغز پرداختند و با استفاده از تصویربرداری مغناطیسی، مغزهای بیش از 90 بزرگسال ساكن در منطقه‌ای دورافتاده از شمال هند با سطح سواد مختلف را بررسی كردند. در حالی كه افراد در اسكنر قرار داشتند، جملات، نوشته‌ها و دیگر مقوله‌های دیداری مانند صورت را مشاهده می‌كردند.
فرضیه ابتدایی این بود كه اگر یادگیری مهارت خواندن موجب بروز رقابت در ساختار قسمتی از مغز با سایر مناطق بینایی شود، افراد باسواد باید الگوهای فعالیت مغزی متفاوتی نسبت به افراد بیسواد داشته باشند. به‌علاوه این تفاوت نه‌تنها باید در قالب كلمات رخ دهد، بلكه در مورد تصویر خانه، ابزار و صورت نیز نمود خواهد یافت.
براساس این بررسی مشخص شد در مقایسه بین افراد باسواد و بیسواد، مغز افرادی كه توانایی خواندن دارد، در نواحی مرتبط با حروف و صورت فعالیت بیشتری دارد كه البته این فعالیت به ویژه در نیمكره چپ مغز بیشتر است.
بنابر مطالب عنوان شده می‌توان نتیجه گرفت هرچه توانایی فرد در خواندن مطالب بیشتر باشد، مغز در نواحی خاصی عملكرد بهتری خواهد داشت. سوالی كه در این زمینه باقی می‌ماند این است كه آیا نوع زبانی كه فرد برای مهارت خواندن استفاده می‌كند نیز می‌تواند در بهبود عملكرد مغز و نواحی مرتبط با آن اثرگذار باشد؟!
منبع: Science Daily
