ادامه شیوع ویروس كرونا در ایران باعث شده كه تعطیلی مراكز فرهنگی و هنری هر هفته تمدید شود
یك بیتدبیری 7 ماهه
موجهای متوالی ویروس كرونا در كشور سبب شده دیگر یقین كنیم این ویروس به این زودیها قرار نیست شرش را از سرمان كم كند. همه اقشار جامعه با هر حرفهای به نوعی درگیر این ویروس و بیماری خود و خانوادهشان شدهاند و در این میان حوزه فرهنگ و هنر در سال 99 جدیترین آسیبها را از كرونا دیده است. از طرفی تعطیلی نمایشگاه كتاب، اقتصاد فرهنگ در سال جاری را دچار مشكل كرد و از سوی دیگر سینماها و كنسرتها كماكان محكوم به تعطیلی هستند. در حالی كه گریز از این محدودیتها غیرقابل تصور به نظر میرسد و همه چارچوبهای ارائهشده به خاطر سلامت هنرمندان و علاقهمندان به هنر اعمال شده است، اواسط هر هفته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتشار اطلاعیهای اعلام میكند كه تعطیلی مراكز فرهنگی - هنری تا پایان آن هفته تمدید شده است. بنابر آخرین اعلام ستاد مقابله با كرونای تهران، مراكز محل تجمع همچون سینماها، كتابخانهها، سالنهای نمایش، آموزشگاههای هنری و... تا پایان هفته جاری یعنی تا دوم آبان تعطیل خواهد بود. سراغ اهالی هنر رفتهایم تا درخصوص شرایط این روزهای هنر بهواسطه تعطیلات پیدرپی تجمعهای فرهنگی و هنری بگویند.
مسعود اطیابی (كارگردان سینما)
تعطیل كردن هر مجموعهای میتواند آثار بدی داشته باشد و تنها در صورتی میتوان این آثار مخرب را كمتر كرد كه مدت این تعطیلی موقت باشد. من انتظار داشتم در این شش، هفت ماه كه از شیوع ویروس كرونا گذشته است، مسؤولان مربوطه برنامهریزی مشخصی برای امروز انجام داده باشند، اما متاسفانه هیچگونه برنامهریزی از این دوستان نمیبینیم. باید دید چطور میشود هم كار كرد و هم سلامت را حفظ كرد. متاسفانه یك حكم كلی توسط ستاد كرونا انتخاب و اعلام میشود كه در آن بین كارخانهها و تماشاخانهها تفاوتی نیست! در حالی كه باید به فراخور شرایط هر مجموعه، ترتیبی اتخاذ شود كه هم كارخانه بدون آسیب كار كند و هم سالنهای سینما به فعالیت خود ادامه دهند. اگر فقط تعطیلی را اعلام كنیم و برنامهای برای آن نداشته باشیم، بیكاری و فقر نتیجه این تصمیم خواهد بود. امروز آرام آرام میتوانیم مشكلات معیشتی ناشی از كرونا را در جامعهمان ببینیم. به اعتقاد من بستن سینماها كار درستی نیست. این پولهایی كه برای مصارف مختلف خرج میشود را میتوانیم برای تجهیز تهویه 200 سالن به كار ببریم و با ایجاد احساس امنیت در مردم، سالنها را باز كنیم. از طرفی سالنهای سینما بستهاند و از طرف دیگر فروشگاهها كه تعداد بیشتری از مردم بدون نظارت و رعایت پروتكلها در آنها حضور دارند، بازند! ما این دوگانگی رفتار مسؤولان را متوجه نمیشویم!
دولتها هنر را جدی نمیگیرند
رضا مهدوی (كارشناس موسیقی)
تاثیر شیوع كرونا بر فضای موسیقی، ابعاد مختلفی داشته است: در درجه اول در بحث آموزش همانند مدارس، با ركود و افت قابل توجه در آموزشگاهها مواجه بودهایم و باتوجه به شرایط پیش آمده و همكاری كم خانوادهها، بسیاری از آموزشگاهها ورشكسته شدند. علاوهبر این در بحث كنسرتها علیرغم چند اجرای آنلاین كه برگزار شد، شاهد مشكلات بسیاری بودیم و همین اجراهای آنلاین نیز با استقبال مردم مواجه نشد كه علل و عوامل آن باید بررسی و واكاوی شود. در حوزه تولید آثار موسیقایی شاهد این بودیم كه پروسه تولید به قوت خود باقی است و تولید و انتشار تكآهنگها در چند ماه گذشته پیشرفت خوبی داشته است. و در نهایت در حوزه مكتوبات نیز شاهد این هستیم كه تغییر چندانی ایجاد نشده و اتفاقا خلوت كرونا سبب شده كه فرصت خوبی برای نویسندگان در حوزه موسیقی پدید آید. حقیقت امر این است كه محدویتهای اعمالشده در حوزههای فرهنگ و هنر، به طور مشابه در سایر شئونات جامعه اتفاق نیفتاده چرا كه دولتها از گذشته تاكنون عرصه فرهنگ و هنر را جدی نگرفتهاند. مسوولان ما هنوز قائل به این نیستند كه هنرمندی كه عمر خود را بر سر هنرش گذاشته، زندگی هم دارد و باید تامین باشد. همین شده كه بسیاری از این هنرمندان در حال حاضر بیمه نیستند. این به آن علت است كه دولت اقتصاد را در اقتصاد هنر نمیبیند و رویكردش در كسب درآمد بیشتر تجارت است و همین مساله سبب شده كه در دوران كرونا به آموزشگاههای موسیقی فشار بسیاری وارد شود. دولت در دوران كرونا بیتدبیری كرده و بعد از گذشت هفت ماه، دیگر زمان آن رسیده كه فكری اساسی به حال هنرمندان كند. شرایط خاصی كه امروز برای هنرمندان به وجود آمده قطعا لطمههای روحی فراوانی به آنان خواهد زد و شاید بعدها نتوان بهسادگی آن را جبران كرد.
چرا تعطیلی را هفتگی اعلام میكنند؟
امیرحسین شفیعی (مدیر تماشاخانه سرو)
احساس من پس از گذشت چندین ماه از شیوع كرونا در كشورمان این است كه تصمیمگیرندگان آشنایی نسبی با حوزه فرهنگ و هنر و مخصوصا در زمینه سینما و تئاتر ندارند. یا حداقل میتوان گفت كه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی چانهزنی لازم جهت تصمیمگیری درست در زمینه فرهنگ و هنر را انجام نداده است. تئاتر، سینما و فعالیتهای هنری، یك مساله فوقبرنامه نیست كه بخواهیم بهراحتی تعطیلش كنیم. نكته اساسی این است كه تصمیمگیریها كمی كجسلیقگی دارد. ما هنوز طوری تصمیم میگیریم كه انگار در ماه اول شیوع كرونا هستیم و این ویروس و تبعات آن برای ما ناشناخته است. به طور مثال اکنون كه افزایش تعداد بیماران و فوتیهای ناشی از كرونا را داریم، طبیعی است كه در یك ماه آینده سالنهای تئاتر و سینما تعطیل باشد. اما هنوز هم به صورت هفتگی تصمیم تعطیلی را اعلام میكنیم. همین اعلام هفتگی ضررهای جدیای به سالنها میرساند و مدیران این سالنها را دچار بیبرنامگی میكند. آنقدر كه عدم برنامهریزی درست به سالنهای تئاتر و سینما لطمه میزند، خود كرونا نمیزند! همین شده كه روز به روز ضرر و زیان بیشتری به فعالان این عرصه وارد میشود. اگر مسؤولان به طور شفاف به ما اعلام كنند كه تا یك ماه آینده سینماها و تماشاخانهها تعطیل خواهد بود، آنوقت هم هنرمندان، هم سینمادارها و هم مدیران تماشاخانهها تكلیف خودشان را بهتر میدانند. هرعقل سلیمی میداند كه با این شرایط، تماشاخانهای - دستكم تا یك ماه آینده -
باز نخواهد شد. تماشاخانه مانند رستوران و پاساژ نیست كه امروز در آن را باز كنیم و از فردا مشتری داشته باشد. تبلیغات و آمادهسازی گروههای نمایشی در این میان امری است كه نادیده انگاشته میشود. در بهترین شرایط در تماشاخانهها 40 تا 50 نفر حضور دارند، اگر بخواهیم این عدد را با یك فروشگاه كه روزانه بیش از 500 نفر مشتری دارد، مقایسه كنیم به چه نتیجهای خواهیم رسید؟ مادامی كه فكر كنیم تئاتر برای مردم یك تفنن است، طبیعی است كه این طور در مورد آن تصمیم گرفته شود. دولت اعلام كرده كه نمیتوانیم كسب و كار مردم را تعطیل كنیم، و تعطیلی تئاتر در این میان یعنی تئاتر و سینما در كشور ما به عنوان یك حرفه برای كسب درآمد درنظر گرفته نمیشود. بعد از گذر از این دوره طولانی كه درگیر كرونا بودهایم، امروز حق ماست كه یك تصمیم درست و سنجیده درخصوص تئاتر و سینما گرفته شود. همه ما میدانیم تصمیمات ستاد كرونا برای ما لازمالاجراست اما سیاستهای یك بام و دوهوای مسؤولان كار را برای هنرمندان سخت كرده است.