لوایح چهارگانه اف‌ای‌تی‌اف تقریبا تمام سال 98، کشور را به خود مشغول کرده بود و نهایتا دو لایحه که معروف به سی‌اف‌تی و پالرمو بودند نتوانست از خان مجمع تشخیص مصلحت نظام بگذرد و در دوم بهمن سال گذشته بود که با پایان مهلت بررسی، کنار گذاشته شدند. 
این دو لایحه با وجود مخالفت‌های فراوانی که وجود داشت در مجلس دهم تصویب شده بود اما شورای نگهبان به آنها ایراد گرفت و نهایتا پس از یکی دوبار رفت و برگشت میان مجلس و شورای نگهبان و اصرار مجلسی‌ها بر نظر خود، پالرمو و سی‌اف‌تی به مجمع فرستاده شدند. 
بررسی این دو لایحه، جلسات زیادی از مجمع را به خود اختصاص داد اما به دلیل مخالفت‌های فراوان، اعضا به جمع‌بندی مشخصی در این زمینه نرسیدند. ماده 25آیین‌نامه داخلی مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌گوید اگر ظرف یکسال از بررسی یک موضوع، نظر مصلحتی مجمع ابلاغ نشود، نظر شورای نگهبان محکم خواهد بود که همین اتفاق در دوم بهمن سال گذشته در مورد لوایح اف‌ای‌تی‌اف افتاد و با توجه به اینکه مجمع تشخیص مصلحت در این زمینه اظهار نظری نکرد، نظر شورای نگهبان که مخالفت با سی‌اف‌تی بود تثبیت شد. 
چرا اف‌ای‌تی‌اف بازگشت
پس از پایان مهلت رسیدگی به لوایح اف‌ای‌تی‌اف در مجمع، کشور آنقدر دچار مشکلات بود که دیگر کمتر کسی به این لوایح فکر می‌کرد. البته در این مدت نیز همچنان برخی حامیان اف‌ای‌تی‌اف، یکی از ریشه‌های اصلی مشکلات را در تصویب نشدن این لوایح می‌دانستند به عنوان مثال جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت در مجلس دهم در مصاحبه‌ای گفته بود عدم تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف به منزله این است که دست خودمان را قپانی از پشت ببندیم. وی گفته بود: مردم به حد کافی زیر فشار هستند و کشور به اندازه کافی مشکلات دارد و عدم پذیرش پالرمو و سی‌اف‌تی و خودداری از تصویب آنها اشتباه محض است.
 همین اظهارنظرها در طول این مدت باعث شده بود که پرونده اف‌ای‌تی‌اف همچنان نیمه‌باز بماند تا این‌که در هفته‌های گذشته با تحولات داخلی آمریکا، ماجرای اف‌ای‌تی‌اف هم جان تازه‌ای گرفته است؛ برخی کارشناسان، دلیل جان‌گرفتن مباحث اف‌ای‌تی‌اف را در این می‌دانند که به اعتقاد دولت، پس از روی کار آمدن بایدن در آمریکا و بازگشت این کشور به برجام، تحریم‌های نفتی برداشته می‌شود و تنها مشکلی که باقی می‌ماند خودداری بانک‌های خارجی از همکاری با ایران است که این مشکل هم در صورت تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف مرتفع می‌شود. خبرگزاری ایرنا در گزارشی که در خصوص ضرورت تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف نوشته، این‌گونه تحلیل کرده‌است: اکنون با رفتن ترامپ و مطرح شدن ادعای بازگشت به برجام از سوی بایدن، امید به بازشدن قفل‌های برجام بیش از پیش شده است. تقریبا تمامی طرف‌های درگیر در برجام، از این موضوع استقبال کرده و دولت تدبیر و امید نیز به‌خوبی می‌داند بدون تصویب اف‌ای‌تی‌اف نمی‌توان در یک ارتباط طبیعی و سازنده با نظام بانکی جهان از مزایای برجام بهره‌مند شد.
البته برخی کارشناسان هم نظرهای دیگری دارند و معتقدند طرح دوباره مسائل مربوط به اف‌ای‌تی‌اف و دوقطبی‌هایی که ممکن است در این زمینه شکل بگیرد، می‌تواند بار دیگر برای مدتی، مشکلات اصلی را تحت‌الشعاع قرار دهد. به عنوان مثال علی کریمی فیروزجایی، عضو هیات‌رئیسه مجلس، چنین نظری دارد و معتقد است دولت برای فرار از پاسخگویی در زمینه برخی سوءمدیریت‌ها و مشکلات معیشتی و اقتصادی کشور، در حال پررنگ کردن دوباره این موضوع است.
موافقت رهبری به چه معناست
دلیل این مساله هرچه هست اما لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهوری در 24آذر اعلام کرد رئیس‌جمهوری در نامه‌ای به رهبر انقلاب خواستار بازگشت لوایح اف‌ای‌تی‌اف به مجمع شده و حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای هم با این درخواست موافقت کرده‌اند و این به منزله بررسی مجدد لوایح در مجمع است.
از همان روز، آن بخشی که بیشتر مورد توجه رسانه‌های حامی اف‌ای‌تی‌اف قرار گرفت موافقت رهبر انقلاب با درخواست رئیس‌جمهوری بود و از آن به چراغ‌سبز برای تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف تعبیر شد. این رویکرد پس از اظهارنظر رئیس‌جمهوری در جلسه چهارشنبه هیات دولت قوت گرفت، آنجا که گفت دستور رهبری در زمینه تعیین تکلیف این لوایح راهگشاست.
اما واقعیت ماجرا این است که موافقت رهبر انقلاب، صرفا به‌منزله ادامه بررسی لوایح اف‌ای‌تی‌اف در مجمع است چراکه همان‌طور که اشاره شد طبق آیین‌نامه داخلی مجمع تشخیص مصلحت نظام، حداکثر مهلت بررسی یک قانون در مجمع، یک‌سال است و پس از پایان این مهلت و عدم اعلام نظر از سوی مجمع، خودبه‌خود ماجرا خاتمه می‌یابد و نظر شورای نگهبان تثبیت می‌شود و این اتفاقی است که در 2بهمن سال گذشته
 افتاده بود. قربانعلی دری نجف‌آبادی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این زمینه به تسنیم گفته بود: برخی تصور می‌کنند که احتمال بررسی مجدد اف‌ای‌تی‌اف به معنای تایید و تصویب نهایی این لایحه است در حالی که بررسی مجدد، به معنای بحث و بررسی‌های بیشتر در این باره است و لزوما به معنای تصویب یا عدم تصویب آن نیست.
بهترین راه برای مبارزه با فساد
در کنار اظهاراتی که در روزهای گذشته درباره ارتباط اف‌ای‌تی‌اف و واکسن کرونا مطرح شده، رئیس جمهوری هم روز چهارشنبه از این لوایح به عنوان بهترین راه برای مبارزه با فساد یاد کرد. 
حسن روحانی در سخنرانی خود در هیات دولت، مبارزه با فساد و شفافیت را از موضوعات مهم مورد توجه دولت عنوان کرد و افزود: لوایج چهارگانه ارائه شده از سوی دولت (لوایح اف‌ای‌تی‌اف) بهترین راه مبارزه با فساد است که البته ممکن است بعضی ها خوششان نیاید.
در همان روز چهارشنبه، آیت‌ا... صادق آملی لاریجانی در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام از آغاز بررسی مجدد لوایح اف‌ای‌تی‌اف در مجمع خبر داد و گفت: حسب ارجاع مقام‌معظم رهبری، بررسی مجدد این لوایح در دستور کار قرار گرفته و اعضای مجمع فارغ از فضاسازی‌های مختلف از سوی گروه‌ها و جریان‌های سیاسی و در جهت مصالح و منافع مردم و کشور آن را بررسی خواهند کرد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: حسب ارجاع مقام معظم رهبری در پی درخواست رئیس‌جمهوری محترم، نخستین جلسه مشترک کمیسیون های مرتبط با این موضوع روز سه‌شنبه (دوم دی‌ماه) در مجمع تشخیص برگزار شد و این جلسات و بعد هم جلسات صحن مجمع تا حصول نتیجه نهایی و دستیابی به آنچه مصلحت مردم و نظام اسلامی است، ادامه خواهد یافت.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، تمامی گروه‌های سیاسی و دلسوزان کشور و انقلاب را به پرهیز از فضاسازی و جهت‌دهی خاص نسبت به این موضوع فراخواند و گفت: مردم عزیز کشورمان مطمئن باشند مجمع تشخیص مصلحت نظام با دقت تمام و بر حسب مصالح کشور این لوایح را بررسی خواهد کرد و به همه گروه‌های سیاسی و کسانی که نگران این موضوع هستند نیز توصیه می‌کنیم ضمن پرهیز از فضاسازی‌های خاص و ربط دادن مسائلی همچون واکسن کرونا به این موضوع، یاریگر مجمع در بررسی این لوایح در فضایی کارشناسی و به دور از هیاهوهای رسانه‌ای باشند و اجازه دهند مجمع بر اساس وظیفه خود تمام جوانب قضیه از جمله مصالح اقتصادی و امنیتی را بررسی و نتیجه را اعلام کند.
آیت‌ا... آملی لاریجانی با تاکید بر این‌که پس از اعلام نتیجه بررسی این لوایح از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام چه آنها که نتیجه را قبول دارند و چه آنها که آن را قبول ندارند باید نسبت به مصوبه مجمع تمکین کنند، افزود: مجمع تشخیص مصلحت نظام در بررسی‌های قبلی خود نیز این موضوع را با دقت و بدون هیچ‌گونه کوتاهی در دستور کار خود قرار داده و عدم اعلام نتایج آن، بنا بر مصالحی بود که مقرر شد طبق آیین‌نامه مجمع، نظر شورای محترم نگهبان ملاک قرار گیرد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: مجمع تشخیص در بررسی مجدد این موضوع گزارش‌های مختلف، تحولات یکساله اخیر و دیگر جوانب این مسأله را لحاظ خواهد کرد و امیدواریم در نهایت، نتیجه بررسی‌ها و نظر مجمع تشخیص مصالح کشور و مردم عزیز را تأمین کند.
چشم‌انداز لوایح
البته اظهارنظرها در روزهای گذشته نشان می‌دهد نظر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام نسبت به گذشته تغییر چندانی نکرده است و اگرچه به درخواست رئیس‌جمهور و در قالب روال معمول میان دستگاه‌ها، لوایح اف‌ای‌تی‌اف به مجمع تشخیص مصلحت نظام بازگشته اما همچنان مخالفت‌ها با این لوایح جدی است. 
در این زمینه اظهارنظر چهره‌هایی چون مجید انصاری و سید محمد صدر نشان می‌دهد همچنان حامی تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف هستند اما از اظهارنظر اعضایی چون احمد توکلی، غلامرضا مصباحی مقدم، مجتهد شبستری و.... استنباط نمی‌شود که نظر آنها نسبت به گذشته تغییری کرده باشد. اتفاقا خبرنگار جام‌جم در گفت‌وگوی تلفنی با توکلی و مصباحی‌مقدم، نظر آنها را درباره آینده لوایح اف‌ای‌تی‌اف جویا شد که اعلام کردند در این زمینه موضع‌گیری نمی‌کنند اما در همان چند جمله کوتاهی که در بیان دلیل عدم موضعگیری خود بیان کردند ادامه مخالفت با لوایح اف‌ای‌تی‌اف استنباط می‌شد.  با وجود این، همان‌طور که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته این لوایح بار دیگر مسیر بررسی را در این نهاد طی خواهند کرد و چهره‌های سیاسی معتقدند در این مدت نباید کشور را بار دیگر درگیر این لوایح کرد.  علی کریمی فیروزجایی، عضو هیات رئیسه مجلس در این زمینه به جام‌جم می‌گوید: بهتر است در چنین شرایطی دولت به جای درگیر کردن افکار عمومی در مجادلات رسانه‌ای به ظرفیت‌های داخلی و توانمندی‌های کشور در جهت توسعه و بهبود شرایط توجه داشته باشد و بداند جبران عقب‌ماندگی‌های کشور باید با تکیه بر نیروی عظیم جوانان صورت گیرد.

ماجرای خرید واکسن
همزمان با اعلام خبر موافقت رهبر انقلاب با بررسی دوباره لوایح اف‌ای‌تی‌اف در مجمع، موجی هم به راه افتاد مبنی بر این‌که یکی از دلایل ناتوانی دولت در خرید واکسن کرونا، عدم تصویب این لوایح است؛ موضوعی که به‌شدت مورد توجه جامعه است و در صورت صحت می‌توانست ابزار قدرتمندی در دست حامیان اف‌ای‌تی‌اف باشد تا مخالفان این لوایح را تحت فشار قرار دهند.
اولین چراغ را در این زمینه، علی مطهری، نماینده تهران در مجلس دهم روشن کرد و در توییتی درباره این موضوع نوشت: به خاطر این‌که در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف قرار داریم نتوانستیم 50میلیون دلار مبلغ سهمیه ایران از واکسن کرونای سازمان جهانی بهداشت برای هشت میلیون ایرانی را منتقل کنیم و سهمیه ایران باطل شد. مجمع تشخیص مصلحت نظام باید پاسخگو باشد.
علی ربیعی سخنگوی دولت هم روز سه‌شنبه گذشته با خطاب قرار دادن مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در مورد انتقال پول بنابر قوانین تحریم و قواعد اف‌ای‌تی‌اف، چند مرحله انتقال پول با مشکل مواجه شد و با موانعی روبه‌رو بودیم. به طور کلی نپیوستن به اف‌ای‌تی‌اف، آثار خود را نشان خواهد داد.
این اظهارات در حالی صورت می‌گرفت که کارشناسان، ارتباطی میان این دو مقوله نمی‌دیدند و حتی نگاهی به اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در هفته‌های گذشته در خصوص مشکلات خرید واکسن، ادعاهای افرادی چون ربیعی و مطهری را تایید نمی‌کند. 
عبدالناصر همتی چندی قبل در قالب یک پست اینستاگرامی گفته بود: از آنجا که خرید واکسن کرونا باید از مسیر رسمی سازمان جهانی بهداشت انجام گیرد، تاکنون هر طریقی برای پرداخت و انتقال ارز مورد نیاز، به خاطر تحریم غیرانسانی دولت آمریکا و ضرورت اخذ مجوز اوفک با مانع مواجه شده است. 
معنی اظهارات همتی به صورت ساده و خلاصه این است که تحریم‌های آمریکا، مانع اصلی خرید واکسن کرونا توسط ایران است و برخلاف فضاسازی صورت گرفته، این موضوع ارتباطی به اف‌ای‌تی‌اف ندارد.
در کنار این اظهارات همتی، نگاهی به اسناد اف‌ای‌تی‌اف نیز نشان می‌دهد این گروه ادعا دارد نهادهایی که در حوزه اقلام بشردوستانه (غذا، دارو و تجهیزات پزشکی) فعالیت دارند دارای ریسک بالا نیستند و اجرای استانداردهای اف‌ای‌تی‌اف نباید در تجارت بشردوستانه خللی وارد کند.
رد ارتباط اف‌ای‌تی‌اف و واکسن کرونا از سوی نمکی
دعوای مخالفان و موافقان اف‌ای‌تی‌اف با استناد به مباحث کارشناسی ادامه داشت تا این‌که سعید نمکی، وزیر بهداشت، روز چهارشنبه خیال همه را راحت و ادعاها درباره ارتباط اف‌ای‌تی‌اف با واردات واکسن را رد کرد؛ موضع‌گیری که البته از سوی حامیان اف‌ای‌تی‌اف چندان به چشم نیامد. 
سعید نمکی در پاسخ به سؤالی درباره تأثیر اف‌ای‌تی‌اف بر تأمین واکسن گفت: من سیاسی نیستم اما در اوضاع کنونی، تاثیر اف‌ای‌تی‌اف را در نظام سلامت و در رابطه با واکسن جدی نمی‌بینیم. وی افزود: سهمیه ما در کو‌اکس از بین نرفت و به دلیل نقل و انتقال پول، این روند کمی طول کشید و خوشبختانه مشکلاتش حل شد و ما 16میلیون و 800 هزار دوز واکسن در قالب کواکس را در سهمیه خود داریم که از معتبرترین تولیدکنندگان واکسن کرونا در جهان و با تأیید سازمان جهانی بهداشت طبق جدولی که سازمان جهانی بهداشت برای توزیع در همه کشورهای جهان دارد؛ برای ما نیز توزیع خواهد شد.

مضرات اف‌ای‌تی‌اف  بیشتر از فواید آن است
آیت ا... محسن مجتهد شبستری/ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
با توجه به موافقت رهبر انقلاب در پاسخ به تقاضای رئیس‌جمهوری برای تمدید زمان بررسی لوایح اف‌ای‌تی‌اف، قرار شد بررسی آن دوباره در کمیسیون‌های مجمع آغاز شود. بر این اساس یک جلسه کمیسیون مشترک اقتصادی و زیربنایی مجمع تشکیل و در آن سخنان نماینده دولت (لعیا جنیدی) مطرح شد. اظهارنظرهایی نیز از سوی اعضای مجمع مطرح شد که البته هنوز نهایی نشده،چراکه باید جلسات دیگر کمیسیون‌های سیاسی، حقوقی و... مجمع نیز تشکیل شود تا درنهایت به یک جمع‌بندی واحد برسیم.
قبل از این اتفاقات نظر اکثریت اعضای مجمع تشخیص نسبت به لایحه اف‌ای‌تی‌اف مثبت نبود بنده نیز به دلیل آن‌که معایب این لایحه را بیشتر از محاسن آن می‌دانم با آن مخالف هستم. اما درهرصورت برای اعلام نظر نهایی مجمع دراین‌ارتباط باید تا برگزاری جلسات تمام کمیسیون‌ها منتظر بمانیم.