حرف‌های كه استان‌ها برای گفتن دارند

درخشش تولیدات مراكز استانی صداوسیما در جشنواره‌های داخلی و خارجی

حرف‌های كه استان‌ها برای گفتن دارند

تولیدات مراكز استانی صداوسیما در سال جاری توانسته‌اند در اكثر جشنواره‌های داخلی و خارجی حرف‌هایی برای گفتن داشته باشند و تعدادی از رتبه‌های برتر را به خود اختصاص دهند. این شبكه‌ها توانسته‌اند جایگاه خوبی در گستره جغرافیایی خود به دست آورند و گاه به عنوان رسانه اصلی دیداری و شنیداری، نزد ساكنان یك یا چند استان مطرح شوند. برنامه‌سازی با تكیه بر فرهنگ بومی و خصوصیات قومی و مذهبی هر منطقه باعث می‌شود مخاطبان هر استان با شبكه‌های خود ارتباط برقرار كنند. دستاوردهای مراكز استانی صداوسیما در زمینه‌های مختلف فنی و هنری طی سال‌های گذشته فراوان بوده‌اند؛ كسب رتبه‌های برتر در رشته‌های گوناگون جشنواره‌های داخلی و خارجی از این موارد است كه آثار نمایشی، مستند و برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی این مراكز را بیش از پیش به مخاطبان معرفی می‌كند. بررسی بخشی از عملكرد شبكه‌های استانی طی سال جاری، ده‌ها رتبه برتر را در جشنواره‌های بزرگ داخلی و خارجی پیش روی قرار می‌دهد، رویدادهایی چون شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت، جشنواره فیلم‌های مستند در كنار جشنواره سردار مقاومت و رادیو كه با عنوان «نشان سلیمانی» برگزار می‌شود، نمونه‌هایی از این موراد هستند. در اینجا نگاهی به آثار تولیدشده مراكز استان‌ها داشته‌ایم كه امسال در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی دیده شدند. قالب این آثار كه مستند هستند، سال‌های پیش نیز در جشنواره‌های دیگر حضور داشته‌اند و موفقیت‌هایی به‌دست آورده‌اند.

بهترین‌های جشنواره مقاومت
شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت، هفتم آذرماه امسال به كار خود پایان داد و در مراسم اختتامیه، با اهدای تندیس و دیپلم افتخار، از صاحبان آثار برگزیده تجلیل شد. در این میان فیلمسازان مراكز استان‌های صداوسیما درخشیدند و موفق شدند تندیس‌هایی از جشنواره را تصاحب كنند.
مركز سمنان: دریافت تندیس بهترین فیلم به معنای مطلق و بهترین بهترین‌ها توسط مستند «نامه‌ای از دمشق» مركز سمنان در بخش بهترین مستند كوتاه، یكی از این افتخارات بود.
مركز همدان: در بخش نماهنگ، «من انقلابی‌ام» از تولیدات مركز همدان جایزه نخست را به خود اختصاص داد؛ دیگر اثر برتر مركز همدان در این جشنواره، مستند «آن 6 نفر» به كارگردانی محمدعلی یزدان‌پرست بود كه جایزه بهترین فیلم مستند را كسب كرد.
مركز گیلان: تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به همراه جایزه نقدی بهترین تله‌فیلم در بخش اصلی مسابقه به عفت صوفی، تهیه‌كننده فیلم «ریشه‌ها» اهدا شد؛ این تله‌فیلم با موضوع دفاع مقدس و به مدت ۹۰ دقیقه در سیمای مركز گیلان تولید شده است. داستان آن درخصوص بانوی جوانی به نام نرگس است كه فرزند یكی از شهدای عملیات كربلای لشگر قدس گیلان است؛ او كارگردانی فیلمی را برعهده دارد كه به نوعی با زندگی او گره خورده، نرگس در حالات روحی خاصی با پدر شهیدش ارتباط دارد و این رابطه او را به سال‌های دفاع مقدس می‌كشاند. بازیگران شاخص كشور از جمله بهنام قربانی، وحید فخرموسوی و مجید پتكی در این تله‌فیلم بازی كرده‌اند و از بازیگران بومی نیز می‌توان مجید پتكی، نسیم جمالی، امیر حامد، سهیلا اخلاقی، مهدی مخبری، زینب شعبانی، محمدرضا نوری و علی ایرجی را نام برد. محمدرضا معینی نویسنده و كارگردان، مهدی پژمان مدیر تصویربرداری و علی‌اصغر صوفی صدابردار تله‌فیلم «ریشه‌ها» هستند.
مركز خراسان رضوی: «مدیترانه» دیگر اثری بود كه در جشنواره مقاومت حائز رتبه برتر شد؛ فیلمنامه این تله‌فیلم توانست تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به همراه جایزه نقدی بهترین فیلمنامه را برای صابر ا...‌دادیان به ارمغان بیاورد. «مدیترانه» كاری از صداوسیمای خراسان رضوی است كه با موضوع مقاومت سوریه ساخته شده و هنرمندانی همچون مهراوه شریفی‌نیا، پوریا پورسرخ، بهرنگ علوی، قاسم زارع و علیرضا اسحاقی از جمله بازیگران این فیلم به شمار می‌روند.
مركز استان آذربایجان‌شرقی: در بخش فیلمسازان بسیجی این جشنواره هم تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به همراه جایزه نقدی بهترین نماهنگ به مرتضی مقدس، تهیه‌كننده نماهنگ «یادها»، تولیدشده در بسیج صداوسیمای مركز استان آذربایجان‌شرقی اهدا شد. دریافت جایزه بهترین مستند كوتاه توسط مستند «بلوك 65» با تهیه‌كنندگی سالار حیدرنژاد و كارگردانی سید وحید‌ حسینی، تولید صدا و سیمای مركز آذربایجان‌شرقی دیگر افتخار مراكز در سال جاری بود؛ این مستند از بین بیش از 1400 اثر ارسالی به جشنواره بین‌المللی مقاومت از 120 كشور جهان به دبیرخانه جشنواره، كاندید جایزه بهترین فیلم مستند در بخش مدافعان سلامت بود.
مركز كردستان: فیلم كوتاه داستانی «نَهَست» با تهیه‌كنندگی زانیای لطفی‌زاده از مركز كردستان توانست تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به همراه جایزه نقدی بهترین فیلم كوتاه داستانی در این بخش را به خود اختصاص دهد. موضوع اصلی این فیلم كوتاه مرتبط با حوادث سال‌های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی ایران در استان كردستان است و شهرام میرزایی‌كردستانی، رامتین مرادی، بختیار خلیلی، محمدساعد رشیدی، عزیز نعمتی، ژیوار لطفی، ماردین نعمتی به عنوان بازیگر در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند.
مركز ایلام: همچنین قدرت باقری تهیه‌كننده فیلم مستند كوتاه «چمر سرباز» تولیدشده درصداوسیمای مركز ایلام هم توانست تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به همراه جایزه نقدی بهترین فیلم مستند كوتاه را در این جشنواره كسب كند. موضوع این مستند، بزرگداشت سردار بزرگ سپاه اسلام شهید حاج‌قاسم سلیمانی است و از این رهگذر، شیوه‌های كهن و آیینی سوگواری در استان‌های غربی ایران هم روایت می‌شود.



افتخارآفرینی در جشنواره مستند سیما
تعدادی از تولیدات مراكز استان‌ها در چهارمین جشنواره مستند تلویزیونی كه امسال برگزار شد، حضور داشتند و برخی از آنها به موفقیت‌هایی دست یافتند:

مركز خوزستان‌: در اختتامیه چهارمین جشنواره مستند سیما، مستند «تنها چند متر» با تهیه‌كنندگی حجت طاهری تولید مركز خوزستان‌ موفق شد دو جایزه به خود اختصاص دهد؛ تندیس، جایزه نقدی و لوح تقدیر بهترین فیلم نیمه‌بلند و تندیس، لوح تقدیر و جایزه نقدی بهترین فیلمبرداری؛ ضمن این‌كه برای تدوین و صداگذاری هم از این مستند تقدیر شد. در توضیح این مستند آمده است كه احتمالا اگر بخواهیم جایی پر از پرندگان گوناگون را تصور كنیم، آن مكان را وسیع، بكر و تمیز و كیلومترها دور از انسان مجسم می‌كنیم. ولی گاهی همه این ذهنیات، در یك نقطه به چالش كشیده می‌شوند: در گوشه یك شهر، در محیطی آلوده، در ابعادی كوچك، و فقط در تنها چند متر.... از دیگر عوامل تولید این مستند می‌توان به عبدالخالق طاهری و حجت طاهری به عنوان فیلمبردار، آرش عسگری در مقام صدابردار و فاضل فرهی به عنوان گوینده اشاره كرد. ضمن این‌كه تدوین، صداگذاری و نویسندگی گفتار متن آن را هم حجت طاهری تهیه‌كننده اثر بر عهده داشته است.

مركز ایلام: «آواز جغد كوچك» عنوان مستند دیگری است كه در صداوسیمای مركز ایلام ساخته شده و در این جشنواره خوش درخشید. این مستند قصه دو جغد كوچك است كه در میان هیاهوی جنگل و بدور از چشم رقیبان زندگی تازه‎ای را شكل داده‎اند. با ورود آدمی‌ به داخل جنگل، زندگی جغدها و سایر حیات وحش دستخوش تغییر می‌شود. در بخش مستند بلند (نگاه مردمی)، مهدی نورمحمدی و صدیقه خدایی برای تهیه‌كنندگی «آواز جغد كوچك» برگ زرین جشنواره، دیپلم افتخار، جایزه نقدی و جایزه حمایت از تولید فیلم مستند دریافت كردند. این اثر كه با محوریت حقیقتی تلخ از تخریب حیات وحش تولید شده، در دیگر جشنواره‌ها نیز موفق به دریافت جایزه و كسب رتبه شده است كه از آن جمله می‌توان به تندیس‌های بهترین كارگردانی و بهترین صدابرداری و صداگذاری در دوازدهمین جشنواره سینما حقیقت، تندیس بهترین تهیه‌كنندگی یازدهمین جشن مستقل سینمای مستند و نامزد بهترین كارگردانی بیست و یكمین جشن خانه سینما، در كنار لوح تقدیر بهترین كارگردانی و بهترین تهیه‌كنندگی بیست و دومین جشنواره تولیدات مراكز اشاره كرد.


میزبانی جشنواره‌های خارجی از استانی‌ها
بعضی تولیدات مراكز استان‌ها از مرزهای ایران فراتر رفتند و مقابل چشمان مخاطبان خارجی هم به نمایش درآمدند. تعدادی از این آثار موفق شدند از راه‌یافتگان به جشنواره‌های خارجی باشند و در این فضا نیز بدرخشند.
مركز ایلام: درخشش «خلیل و جلیل» در جشنواره نیس فرانسه خبر خوبی بود كه امسال شنیدیم؛ این مستند كاری است از روح‌ا... اكبری و تولید سیمای مركز ایلام كه زندگی دو برادر دوقلوی روستایی به نام‌های جلیل و خلیل ناصری را روایت می‌كند، آنها در یكی از روستاهای دورافتاده هلیلان زندگی می‌كنند و علی‌رغم مشكلات متعدد، توانسته‌اند در كنار چوپانی و كشاورزی قهرمان دوومیدانی آسیا شوند. جشنواره نیس فرانسه اكتبر امسال در ساحل آزور فرانسه برگزار شد و مستند «جلیل و خلیل» توانست در این رویداد مهم فرهنگی و هنری بدرخشد و برای كشورمان افتخارآفرینی كند. این مستند پیش از این هم صاحب جوایز جشنواره‌های مختلف ملی و بین‌الملی از جمله جایزه نقره‌ای كوئین پالم آمریكا و جشنواره بیست و یكم تولیدات مركز صداوسیما در چهارمحال و بختیاری شده بود.

مركز یزد: مستند «دست به داران» از مجموعه مستند میراث ناملموس یزد هم به كارگردانی مهدی بوستانی به جشنواره داویس (Davis) آمریكا راه یافت، ششمین دوره ی این جشنواره ۱۹ دسامبر ۲۰۲۰ در كالیفرنیا به كار خود پایان خواهد داد.
مركز خوزستان: سیمای مركز خوزستان هم در افتخارآفرینی‌های بین‌المللی مراكز سهیم بود و توانست با مستند «آبشار» به جشنواره MEIHODO ژاپن راه یابد؛ این جشنواره یك رویداد رسانه تصویری مستقل است كه توسط MEIHODO، یك شركت ژاپنی حمایت می‌شود و هدف آن حمایت از هنرمندان تجسمی جوان در سراسر جهان است؛ علی شهابی كارگردان «آبشار» پیش از این موفق به كسب تندیس بهترین كارگردانی مستند كوتاه جشنواره فیلم حقیقت و جایزه ویژه هیات داوران جشنواره تولیدات صداوسیمای مراكز استانی در خراسان‌شمالی شده بود.
مركز همدان: انیمیشن «جنگل دامون» به كارگردانی هادی امیری و رها فرجی تولید مركز همدان منتخب چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم chaniartoon یونان شد. این اثر به عنوان تنها نماینده بخش پویانمایی ایران به جشنواره جهانی فیلم‌های ورزشی میلان ایتالیا ۲۰۲۰ نیز راه یافت.
مركز مازندران: در سال 99 جایزه بزرگ هفدهمین جشنواره جهانی پخش‌‌كنندگان تلویزیون و تولیدكنندگان مستقل SIMFEST رومانی به مستند «دلبند» ساخته یاسر طالبی از همكاران صداوسیمای مركز مازندران اهدا شد. «دلبند» از موفق‌ترین آثار مستند دو سال اخیر سینمای ایران در عرصه جهانی بوده است. این مستند در ادامه موفقیت‌های بین‌المللی خود برنده جایزه مستند برتر فرهنگ و سبك زندگی جشنواره بین‌المللی OUTDOCS (مستند در فضای باز) چین در سال 2020 شد. همچنین «رویای آهنی» دیگر اثر مستندی بود كه توانست به عنوان بهترین مستند جشنواره فیلم‌های ایرانی سانفرانسیسكو معرفی شود، این اثر تولید سیمای مركز مازندران است و در این جشنواره دو جایزه بهترین كارگردانی و بهترین تدوین را كسب كرد.
استان مركزی: كسب جایزه رئیس دانشگاه فنی زولن در جشنواره بین‌المللی آگرو فیلم اسلواكی توسط صداوسیمای استان مركزی با مستند «آب و خاك» از افتخارآفرینی مراكز در عرصه جهانی به شمار می‌رود.
مركز لرستان: فیلم مستند «بختیاری‌ها» از هجدهمین جشنواره فیلم فضای باز جمهوری چك برنده جایزه اول گروه فیلم‌های فرهنگ عامه مردم شد. این جشنواره به خاطر شرایط كرونا با رعایت شدید قوانین و مقررات بهداشتی از شبكه NOE استراوا به صورت پخش زنده اجرا شد. محمدرضا حافظی كارگردانی و تصویربرداری این اثر را بر عهده داشته است، مستندی كه در سیمای مركز لرستان تولید شده است.

جشنواره سینما حقیقت و دیگر جشنواره ‌ها
 در چهاردهمین دوره جشنواره سینما حقیقت، تولیدات مراكز موفق شدند در بین دیگر آثار، نظر هیات داوران را به خود جلب كنند. در این بین مستندهای «رضیه و منصور» تولید سیمای آبادان، «چلچلای سفری» و «یه روز جمعه» با موضوع شهید شهروز مظفری‌نیا، سرتیم حفاظت شهید حاج‌قاسم سلیمانی كاری از سیمای مركز قم به مرحله داوری بخش جایزه ویژه شهید آوینی راه پیدا كردند. همچنین مستند «پریزاد» محصول سیمای مركز سمنان به عنوان منتخب جشن سال سینمای مستند ایران جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت معرفی شد؛ این مستند در بخش مسابقه اصلی چه.ارمین جشنواره مستند تلویزیون و سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم كوتاه تهران نیز به عنوان اثر منتخب، خوش درخشیده است.
 مستند «در حال و هوای عشق» به تهیه‌كنندگی یاسر طالبی، دیپلم افتخار جشنواره ملی فانوس را از آن خود كرد؛ این فیلم در مورد روستای شهیدآباد بهشهر است كه در دوران دفاع مقدس ۵۲ شهید تقدیم انقلاب كرد. تندیس، لوح افتخار و جایزه اول بهترین مستند چهارمین جشنواره ملی فانوس در بخش شهید سلیمانی به مستند «ژنرال» با تهیه‌كنندگی و كارگردانی محمد طالبی تولید سیمای استان مركزی رسید. همچنین مستند «فصل شیدایی» از تولیدات مركز لرستان هم دیپلم افتخار چهارمین جشنواره فانوس را به خود اختصاص داد.
 تندیس ققنوس جشنواره فیلم كرمان در بخش ویژه سردار سلیمانی، به مستند مكتب سلیمانی رسید، این اثر در روستای قنات ملك، با تهیه‌كنندگی و كارگردانی محسن غلامزاده مهرآبادی موفق شد در اولین جشنواره فیلم كرمان، تندیس ققنوس بهترین كارگردانی در بخش ویژه سردار سلیمانی را از آن خود كند. این مستند كه یكی از قسمت‌های مجموعه مردم بالادست، تولید شبكه یزد است؛ در سومین روز شهادت حاج‌قاسم سلیمانی در روستای قنات ملك، زادگاه این سردار رشید اسلام كلید خورد و همزمان با چهلمین روز شهادت سردار به پخش شبكه‌های سراسری و استانی رسید.
 راهیابی فیلم كوتاه «سكوت» با تهیه‌كنندگی و كارگردانی عمار خطی و مستند پریزاد به تهیه‌كنندگی و كارگردانی مهدی ایمانی شهمیری هم در سال جاری به بخش مسابقه سینمای ایران، جشنواره بین‌المللی فیلم كوتاه تهران راه یافتند.



«نشان سلیمانی» برای تولیدات مراكز
آثار راه یافته به مرحله نهایی داوری جشنواره سردار مقاومت و رادیو «نشان سلیمانی» در بخش‌های حرفه‌ای و مردمی معرفی شده‌اند كه چندین اثر تولیدی مراكز استانی صداوسیما هم در این میان حضور دارند. جشنواره سردار مقاومت و رادیو، نشان سلیمانی به همت رادیو نمایش راه‌اندازی شده و مراسم آن، ۱۰ دی همزمان با سالروز شهادت سردار شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی برگزار خواهد شد.
 برنامه‌های راه‌یافته به مرحله نهایی داوری جشنواره سردار مقاومت و رادیو در بخش حرفه‌ای و در قالب مستند پرتره، شامل «حوالی یك بامداد» از مركز ایلام كاری از اسماعیل استخری، «رفیق خوب ما» از مركز كرمان كاری از شبنم بختیار، «سیره سلیمانی» از مركز یزد كاری از مریم تقی‌زاده و «مرد میدان» از مركز لرستان كاری از علیرضا احمدی هستند.
 در بخش روایتگری هم «اولین مدافع حرم» از مركز چهارمحال و بختیاری كاری از مریم رضوی، «با دریا» از مركز آذربایجان‌غربی كاری از زهرا محمدی، «پدرم حاج‌قاسم» از مركز اردبیل كاری از الناز عزیزی، «روایت یك مهربانی» از مركز خراسان رضوی كاری از رضا سلیمانی و «مرشد عشق» از استان مركزی كاری از همایون قلعه‌نویی به مرحله نهایی داوری راه یافتند.
 آثار تولیدی مراكز در مرحله نهایی بخش یو‌جی‌سی هم حضور دارند؛ «عشق بدون مرز» از مركز چهارمحال و بختیاری كاری از فاطمه رفیعی، «داده‌كاوی» از مركز خوزستان كاری از امین حسین‌زاده و «واژه به واژه خط به خط» از مركز اصفهان با تهیه‌كنندگی لیلا عسكری، نمایندگان مراكز در این بخش به شمار می‌روند.
 در ساختار برنامه‌های تركیبی هم «پدر فرزندان اران» از مركز آذربایجان‌شرقی با تهیه‌كنندگی سیده ناهید سعادتی، «سردار آسمانی» از مركز خراسان‌رضوی كاری از رضا سلیمانی، «شهید قدس» از مركز قم كاری از حسن نوروززاده و «عموقاسم» از مركز یزد با تهیه‌كنندگی فاطمه دانایی، در مرحله نهایی داوری حضور دارند.
 «به نام پدر» از مركز مازندران كاری از فاطمه شافعیان، «روایت عشق» از مركز سمنان كاری از ریحانه خیرخواهان و «سردار سلیمانی» از مركز خراسان شمالی كاری از زهرا حیدری هم آثار تولیدی مراكز در بخش نهایی ساختار مینی‌فیچر هستند.
 در بخش گزارش خبری نیز «باباقاسم» و «بركت سرخ» از مركز قم كاری از شیما كرمیانی و «راز نگین» از مركز خراسان رضوی كاری از مریم تكافی، نمایندگان مراكز در بخش نهایی خواهند بود.