بازگشت به روزهای شکوهمند گذشته؟

بالیوود و چالش‌های سال 2021

بازگشت به روزهای شکوهمند گذشته؟

صنعت سینمای هند در حالی با امیدها و اشتیاق بسیار وارد سال جدید میلادی شده که سال 2020 سال پربار و خوبی برای دست‌اندرکارانش نبود. سینماهای این کشور آسیایی که بعد از آمریکا و چین بزرگ‌ترین بازار سینمایی را در داخل کشور دارد، مثل صنعت سینمای بقیه جهان با مشکلات تولید و پخش فیلم روبه‌رو شد و کرونا عملا فعالیت‌های آن را به صفر رساند. با پیدا شدن واکسن کرونا و امید به بازگشت به زندگی عادی، هنرمندان بالیوود هم خود را آماده نبرد و کارزار تازه‌ای برای بلند شدن دوباره و از سر گرفتن فعالیت‌های هنری می‌کنند. در حالی که از این سو و آن سو خبر شروع کار ساخت فیلمی بزرگ با حضور ستارگان سرشناس به گوش می‌رسد، تحلیلگران سینمایی ابراز امیدواری می‌کنند که با بازگشایی دوباره و کامل سالن‌های نمایش، تماشاگران سینما مثل دوران قبل از کرونا برای دیدن فیلم‌های جدید به سالن‌های تاریک سرازیر شوند و تابلوی اعلانات «هاوس فول» (ظرفیت تکمیل است)، یک‌بار دیگر جلوی در سینماهای نمایش‌دهنده فیلم خودنمایی کند.
تمام این امیدها البته در شرایطی است که بازگشایی نیمه سالن‌های نمایش در آمریکای شمالی در سه ماهه گذشته، نتیجه رضایت‌بخشی به همراه نداشته و استقبال عمومی از فیلم‌هایی که جدید هستند چندان بالا نبوده است. البته تحلیلگران اقتصادی سینما به این نکته بسیار مهم اشاره می‌کنند که بعد از بازگشایی محدود سالن‌های نمایش، بلاک باسترها راهی پرده سینماها نشده‌اند و همین موضوع دلیل اصلی استقبال نکردن بالای مردم از فیلم‌های روی پرده بوده است. در هند این تحلیل وجود دارد که اکران عمومی فیلم‌های بزرگ با حضور نام‌های محبوب کمک بسیار زیادی می‌کند تا سیل جمعیت به سمت سالن‌های نمایش سرازیر شود، اما اهل فن می‌گوید در حال حاضر نمی‌توان تحلیل‌هایی قطعی داد و باید منتظر ماند و دید واکنش عموم تماشاگران به بازگشایی کامل و دوباره سینماهای منفرد و مولتی‌پلکس‌ها چه خواهد بود.
سینما در آی‌سی‌یو
تاران آدارش، تحلیلگر سرشناس بالیوودی که امتیازهایش به فیلم‌های جدید عاملی تعیین‌کننده در موفقیت یا شکست فیلم‌های سینمایی است، در رابطه با اوضاع موجود چنین می‌گوید: «2020 سال فاجعه بود و جدول گیشه نمایش هنوز هم تحت تاثیر این موضوع در آی‌سی‌یو و تحت مراقبت‌های ویژه قرار دارد. البته خطر را از سر گذرانده‌ایم اما شرایط هنوز بحرانی و شکننده است. تمام تهیه‌کنندگان و بازیگرانی که طرف صحبت من بوده‌اند، می‌گویند منتظر سال 2021 هستند. همه‌شان پروژه‌هایی هیجان‌انگیز در دست دارند و به‌صورت طبیعی، به‌دنبال عملی کردن‌شان هستند. شکر خدا که سال 2020 رفت و حالا همه چشم‌ها و امیدها به سال جدید است.»
اشاره آدارش به شرکت‌های بزرگ و معتبری چون یاش راج فیلمز و دراما است که توسط کسانی چون آدیتیا چوپرا و کارن جوهر اداره می‌شود و سال‌هاست که تهیه‌کننده بلاک باسترهای پرسروصدای بالیوود هستند. در عین حال، این منتقد از ستارگانی قدیمی‌تر چون سه خان بزرگ بالیوود (عامر، سلمان و شاهرخ)، آکشی کومار، آجی دیوگان و آمیتاب باچان و ستارگان جوان‌تری چون رانویر سینگ، واردون دهاوان و رانبیر کاپور یاد می‌کند. به باور او و بسیاری از تحلیلگران سینمایی، این نام‌ها توانایی آشتی دادن دوباره تماشاگران با سالن‌های تاریک و خالی را دارند.
خیال راحت و ناراحت
به گفته آکشی راتی از تهیه‌کنندگان فعال هندی: «فقط فصل اول 2020 خوب بود. ژانویه تا مارس، فیلم‌های بزرگی اکران شد. ما «تاناجی» و «باقی 3» را داشتیم. «خبرهای خوب» هم گرچه در روزهای پایانی سال 2019 اکران شد، اما جزو موفق‌های سال 2020 بود. کرونا شرایط را برای همه خراب کرد. امید همه ما این است که شرایط عادی شود و دوباره بتوانیم فیلم‌های بزرگ خودمان را با خیال راحت به نمایش عمومی بگذاریم.»
زمانی که هنوز خبری از کرونا نبود، محصولات بالیوودی به رقم‌های فروش کلانی چون 200 و 300 کرور (حدود 26 و 39 میلیون دلار) دست پیدا کردند. آیا در شرایط تازه می‌توان انتظار موفقیت‌های 200 و 300 دلاری برای بلاک باسترهای هندی را داشت؟ این پرسش مهمی است که بسیاری این روزها با نگرانی مطرح می‌کنند و منتظر جواب مثبت برایش هستند. اما جواب مثبت به این پرسش چندان هم آسان نیست، گرچه همه دوست دارند جواب مثبت بگیرند! اما بی‌توجه به میل عمومی برای دریافت جواب مثبت، آیا فیلم‌های سینمایی در دوران کرونا و بعد از آن، می‌توانند مثل قبل چنین فروش‌های کلانی داشته باشند یا این که وقوع چنین امری غیرممکن است؟ کومال مهتا متخصص امور اقتصادی و تجارت، در این رابطه نظر جالبی ابراز می‌کند: «احتمال فروش 200 دلاری برای فیلم‌ها وجود دارد. در هفته اول نمایش عمومی، طبق معمول 80 درصد گنجایش سینماها پر است. هفته دوم این رقم به 55 درصد تنزل می‌کند. پس می‌توان امید داشت، اما فیلم‌های سینمایی به‌جای اکران طولانی‌مدت، باید در زمان کوتاه‌تری این رقم را تامین کنند. یک اکران پنج هفته‌ای نمی‌تواند پاسخگو باشد و باید به اکران‌هایی هفت‌هشت هفته‌ای فکر کرد. اما در شرایطی که با آن روبه‌رو هستیم، کسب فروش 300 دلاری خیلی سخت‌تر است.»
راه میانبر
آتول موهان یک تحلیلگر اقتصادی دیگر، همه چیز را مشروط به میزان زمان نمایش عمومی فیلم‌ها دانسته و ارزیابی‌اش را این‌طور ابراز می‌کند: «در حال حاضر هر فیلم سینمایی باید طی سه روز به فروشی دست پیدا کند که در دوران قبل از کرونا طی هفت‌هشت روز به دست می‌آمد. قبل از کرونا، سینماها اقدام به تعویض فیلم‌های خود را بعد از 15 روز می‌کردند. اما فیلم‌ها حالا باید حداقل 25 روز روی پرده بمانند و این نکته، کار و شرایط را سخت می‌کند. با این حال موضوع بسیار مهمی که صنعت سینما باید کاملا متوجه آن باشد، محصولی است که به تماشاچی عرضه می‌کند. در یک کلام، نوع این محصول است که واکنش مخاطب را مشخص می‌کند و نه هیچ چیز دیگر. شما به رستوران می‌روید تا یک غذای خوب بخورید. قبل از کرونا همه به رستوران می‌رفتند تا غذا بخورند و نمی‌توان فکر کرد که بعد از کرونا، دیگر کسی برای غذا خوردن راهی رستوران‌ها نمی‌شود. وضعیت فیلم‌های سینمایی هم همین است. مردم دوباره به سینما می‌روند و فیلم خوب و با کیفیت می‌خواهند. اگر فیلمی کیفیت‌های لازم را داشته باشد، مطمئن باشید با استقبال گسترده تماشاگران روبه‌رو خواهد شد. قبل از کرونا هم فیلم‌های زیادی داشتیم که کسی از آنها استقبال نمی‌کرد و شکست تجاری می‌خوردند. عدم موفقیت آنها را به‌هیچ‌وجه نمی‌توان به موضوعی چون کرونا ربط داد. حالا هم همین شرایط را داریم. فیلم خوب تحویل بدهید تا جواب خوب و مثبت از تماشاچی تحویل بگیرید.»
موهان دلیل استقبال از پخش استریم و اینترنتی فیلم‌ها را هم در همین نکته می‌داند. به باور او، مردم به این دلیل به سینما نیامده و فیلم‌ها را استریم تماشا می‌کنند، زیرا بسیاری از محصولات سینمایی فاقد کیفیت هستند. تاران آدارش هم عقیده دارد قدرت و جاذبه ستارگان اهمیت بسیار زیادی دارد و کسی نمی‌تواند منکر آن شود. با این حال، او هم بحث محتوای فیلم‌ها را مطرح می‌کند. در یک کلام، تمام تحلیلگران اقتصادی سینما و اهل فن متفق‌القول بر این عقیده هستند که با بازگشایی 50 درصدی سالن‌های نمایش و ارائه فیلم‌های خوب و با‌کیفیت، بالیوود می‌تواند شاهد بازگشت روزهای شکوهمند قبل از کرونا باشد./ بالیوود هنگاما