گفت‌وگوی انتقادی با روح‌ا... مومن‌نسب که اظهاراتش درباره فضای مجازی خبرساز شد
چالش با استدلال «دو گیگی»
ادامه از صفحه 5
در برنامه تب‌تاب حرف‌های عجیبی زدید که حاشیه‌های بسیاری داشت، اصل موضوع چه بود؟
موضوع دختر 12 ساله‌ای بود كه در برنامه تب‌تاب مطرح شد به‌خاطر كوتاه بودن فرصت در برنامه تلویزیونی و این‌كه جای باز كردن آن در رسانه ملی نبود كل ماجرا را در كمتر از یك دقیقه طرح كردم. این دخترخانم وقتی دو گیگ اینترنت رایگان را دریافت می‌كند با یک پسر مرتبط می‌شود، بعد از آن هم چند بار توسط آقاپسر اینترنتش شارژ می‌شود. یك روز هم كه خانواده دختر در منزل نبودند او از پسر دعوت می‌كند و حواشی بعد آن ایجاد می‌شود.
اگر عجیب‌بودن این ماجرا را کنار بگذاریم، ربط این موضوع به مسؤولان مرتبط در حوزه چنین فضاهایی چیست؟
ربط این به مسؤولان فضای مجازی كشور این است كه مسؤولان فضای مجازی كشور مقررات‌گذاری نكردند و اینترنت شبانه خانمان‌سوز است. برخی از این بسته‌ها به‌صورت تحمیلی به مشترك فروخته می‌شود و برای زمان اینترنت شبانه هیچ محدودیتی نیست و در كنار آن ابزار كنترلی برای خانواده‌ها وجود ندارد. اینترنت مخصوص كودكان نیست. در حالی كه در كشورهای دیگر اینترنت كودكان با اینترنت بزرگسالان متفاوت است. در كشور ما همه‌چیز قربانی پول شده و اگر خوب نگاه كنید اپراتورها برای درآمد بیشتر مسابقه گذاشته‌اند و هركس اینترنت بیشتری بفروشد از سوی وزارت ارتباطات تقدیر می‌شود.
می‌خواستید تلنگری بزنید به خانواده‌ها تا هوشمندانه با این محیط مواجه شوند، الان این هشدار اتفاق نیفتاده و بخشی از افكار عمومی در فضای مجازی نسبت به سخنان شما واكنش‌های منفی نشان داده، این واکنش یک پیام صریح ندارد؟ این‌که شما نمی‌توانید منظورتان را درست به مخاطب منتقل کنید؟
در یك برنامه زنده تلویزیونی بیش از این نمی‌شد یك قضیه را توضیح داد. مثلا آن بخشی را كه اینترنت رایگان ندهید می‌شد توضیح داد كه به چه كسی باید اینترنت داد و چه كسی نباید اینترنت داد. اگر شبكه ملی اطلاعات راه افتاده و اینترنت طبقه‌بندی شده بود به قاعده متوجه می‌شدیم كاربر ما چه سن و جنسیتی دارد. متاسفانه شبكه ملی اطلاعات راه‌اندازی نشده، شبكه‌ای كه باید طی سه ماه راه‌اندازی می‌شد اكنون حدود هفت سال از پایان آن سه ماه گذشته است. درباره مطرح كردن موضوعات در رسانه هم بر این باورم كه با گفته نشدن مساله حل نمی‌شود.
از این جنس ماجراها گویا یک‌بار دیگر هم گفته بود. درباره وایبر و ...
فكر می‌كنم یك برنامه حدود دو سال پیش در تلویزیون داشتم كه به خاطر حرف‌هایی كه در آن برنامه زده شد، وزارت ارتباطات فشار آورد و تعطیل شد. در برنامه تب‌تاب هم همین مساله اتفاق افتاده و مخاطبان نسبت به برنامه واكنش مثبت نشان دادند كه تهیه‌كننده می‌گفت یك ركورد است. این نشان می‌دهد كه مردم حرف را گرفته‌اند، ولی حاشیه‌ای كه درست شد توسط رسانه‌های زرد به آن دامن زده شد، رسانه‌های زرد هم كاركردشان این است كه از مصائب مردم، جوك درست كنند، این تكه فیلم هم ازطریق كانال‌هایی منتشر شد، جوك درست می‌كنند تا مخاطب جذب كنند.
همین شلوغ‌كاری سبب شد امروز با هم گفت‌وگو كنیم و این ضرب‌المثل اعدو شود سبب خیر...ب اتفاق افتاد.
متاسفانه در مسائلی كه پیش می‌آید رسانه‌ها سكوت می‌كنند یا نهایتا در حد یك خبر یا گزارش می‌پردازند، ولی به این مسائل عمیق نگاه نمی‌شود. آسیبی كه اینستاگرام به خانواده‌ها می‌زند دیده نمی‌شود. بچه‌ای كه جنازه دختركی را با اسید از بین برد و حواشی بعد از آن را همه در جریان هستند، چرا به صورت جدی به آن پرداخته نشد و كسی به علل این اتفاق اشاره‌ای نكرد، این كه به صورت رسانه‌ای مطرح شد و همه از آن حرف زدند.
من از این‌که افكار عمومی و رسانه‌ها نسبت به این موضوعات حساس شوند استقبال می‌کنم. برخی با روش‌های غیركارشناسی و هوچی‌گری و به طنز كشیدن یك واقعیت اجتماعی، اثرگذاری نقد آن را از بین می‌برند تا كار به حوزه كارشناسی كشیده نشود.
من از همه فعالان و كارشناسان در حوزه اجتماعی دعوت می‌كنم در یك میزگرد شركت كنند و درباره یك پدیده اجتماعی حرف بزنیم و به ارزیابی دست بزنیم و نتیجه‌گیری كنیم. بحث من فقط فیلترینگ نیست و در آن برنامه هم گفتم، بلكه حرف من ضابطه‌مند شدن فضای مجازی است. در این برنامه من راهكار دادم و در مجلس در طرحی 21 ماده‌ای در دست بررسی است و نماینده‌ها با آن سیاسی برخورد كردند و به همین خاطر به آن هنوز رای داده نشده است. ماده‌هایی كه در این طرح برای صیانت از كودكان در برابر آسیب‌های فضای مجازی پیش‌بینی شده را كسی نمی‌بیند.
سخنان شما ناظر بر این است كه ساز و كار استفاده از فضای مجازی در كشور نظام‌مند شود و پس از آن قانون درست اجرا شود؛ اما شما در جایی گفتید كه دختر خانمی پس از گذشت دو هفته از نصب كردن وایبر و واتس‌اپ هشت مرد دور او را گرفته‌اند و حواشی قابل حدسی برایش ایجاد شده، اما سوال این است كه این اتفاق با پیام‌رسان‌های داخلی یا شبكه‌های اجتماعی تولید داخل رخ نمی‌دهد؟
موضوع آن دختر 12 ساله و همین دخترخانمی كه به آن در این سوال اشاره كردید، اگر در پیام‌رسان‌های داخلی بود این مشكل به این شكل روی نمی‌داد. فردی كه برای دخترخانمی مشكلی ایجاد كرده، بعد از جدا شدن از دختر، ادیلیت اكانتب می‌كند و حساب كاربری خود را پاك می‌كند. چون سرور تلگرام در داخل كشور نیست هیچ نیروی انتظامی و امنیتی نمی‌تواند رد او را بگیرد و پیدایش كند. حتی در ماجرای اهواز هم همین موضوع صادق است، یعنی آن كسی كه سه جوان را فریب داد و مسلح كرد به خاطر پاك‌كردن حساب كاربری فرد مورد نظر، دسترسی به او امكان‌پذیر نبود.
اتفاقا در نرم‌افزارهای ایرانی بسیاری از اتفاقات روی نمی‌دهد، مانند عملیات سازماندهی شده، امروز در صفحاتی مانند اینستاگرام، آموزش عملیات تروریستی یا آموزه‌های عقیدتی انحرافی ارائه می‌شود.
نقض حریم خصوصی هم در نرم‌افزارهای داخلی اتفاق نمی‌افتد؛ چون رفتار افراد زودتر برملا می‌شود. البته امكان خلاف به صفر نمی‌رسد، ولی امنیت ارتقا پیدا می‌كند و امكان خلاف كاهش پیدا می‌كند. در كشور ما این‌ها نه مجوز گرفتند، نه سرور را وارد كشور كرده‌اند و نه قوانین را رعایت می‌كنند و خب دود این اتفاق به چشم خانواده‌ها می‌رود. امروز در مدارس همه یك تلفن همراه یا تبلت دارند و حتی مدارس تكالیف بچه‌ها را در گروه‌هی تلگرامی بارگذاری می‌كند.
كسی به خانواده‌ها هم نحوه استفاده از این محیط‌ها را آموزش نداده، در حالی كه آموزش كودكان و خانواده‌ها از اركان آموزش و پرورش است. بچه‌ها امروز در فضای مجازی زندگی می‌كنند در حالی كه پدر و مادرها توان تشخیص فرد آن سوی خط را ندارند و خب این كودكان رها شده‌اند. خودرو وسیله خوبی است، ولی اگر كسی بدون گواهینامه پشت آن بنشیند جریمه می‌شود، چون ممكن است خطرآفرین باشد. ما نه تنها آموزش ندادیم و قانون وضع نكردیم، بلكه مسابقه مصرف هم گذاشتیم كه هركه بیشتر بفروشد و مصرف كند برنده است. كجای دنیا بر اساس مصرف رتبه می‌دهند؟
البته خب در دنیا این‌طور است كه هر كسی بیشتر مصرف كند محبوب‌تر است و مصرف بیشتر یك ارزش است.
سایت تلكام (آلمان) را باز كنید. برای یك گیگ 13 یورو برای یك ماه دریافت می‌كند تا بدانند چه چیزی را دانلود می‌كنند، آنجا مسابقه بر سر مصرف نیست، بلكه مسابقه بر نحوه مصرف است.
