مراقب قربانیها باشید!
تابستان كه میشود، جدا از میوههای خوشرنگ و لعابش كه تنها دلیل تاب آوردن گرماست، سر و كله بسیاری از بیماریهای عفونی بیشتر پیدا میشود. یكی از همین بیماریهای عفونی كه چند وقتی است در كشور خبرساز شده، تب كریمه كنگو است كه تاكنون حدود 60 نفری را مبتلا كرده و بیش از همه در سیستان و بلوچستان، اردبیل و گیلان گزارش شده است كه گستردگی شیوع بیماری را در استانهای ایران نشان میدهد. با توجه به نزدیك شدن به ایام حج و قربانی كردن گوسفند توسط حجاج و از آنجا كه این بیماری به دلیل ارتباط مستقیم انسان با دام آلوده بروز میكند، آشنایی با آن اهمیت بیشتری مییابد. دكتر مسعود مردانی، استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید پزشكی، فوق تخصص بیماریهای عفونی و عضو كمیته كشوری تبهای خونریزیدهنده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی در گفتوگو با جامجم نكاتی را پیرامون بیماری تب كریمه كنگو بیان میكند.
پرسنل مراكز درمانی
در خطر ابتلا
پزشكان، پرستاران و پرسنل بیمارستانها هم در اثر تماس با بیماری كه به تب كریمه كنگو مبتلا و در آیسییو بستری شده در معرض خطر هستند. آنها در صورتی كه موارد ایمنی شامل پوشیدن دستكش، گان و ماسك را رعایت نكنند، ممكن است بیماری از فرد آلوده به ایشان سرایت كرده و به همین دلیل تا حد زیادی در معرض ابتلا قرار دارند. متأسفانه تاكنون چند مورد مرگ پزشك و پرستار بر اثر ابتلا به این بیماری در ایران طی 15 سال اخیر گزارش شده كه نقش عمدهای در بیماری در كشور داشته است.
شیوع تب كریمه
شیوع این بیماری بسته به ورود دام از كشورهای آلوده مانند افغانستان و پاكستان، رعایت مسائل بهداشتی و آگاهی پزشكان ممكن است متفاوت باشد، اما آنچه مسلم است، در این 15 سال، بالای 900، 800 نفر ثابتشده بیماری و بالای 2000 تا 3000 مورد مشكوك به بیماری در ایران داشتهایم. مواردی هم بوده كه با درمان بهبود پیدا كردهاند.
درمان دارویی مؤثر
برای درمان تب كریمه كنگو درمان مؤثری به نام «ریباویرین» وجود دارد كه به طور رایگان در مراكز بهداشت درمانی در اختیار بیماران قرار میگیرد. برای اولین بار در سال 2003 من و گروه علوم پزشكی شهید پزشكی با تحقیقی كه روی تعدادی از بیماران انجام دادیم، متوجه شدیم این دارو تا حدود 90 درصد در درمان بیماری تب كریمه كنگو مؤثر است و بعد از آن به عنوان مقالهای در ژورنال انجمن متخصصان بیماریهای عفونی آمریكا به چاپ رسید.
این دارو به اسم ما و ایران در دنیا ثبت شده است و در قالب قرص و آمپول قابل دسترس است كه به عنوان یك داروی ضد ویروس برای درمان هپاتیت C هم از آن استفاده میشود. دوره درمان با داروی ریباویرین حدودا 10 تا 14 روز است و بیمار پس از آن به طور كامل درمان میشود.
مراقب ویروس نهفته باشید
این بیماری بهشدت از انسان به انسان قابل انتقال است به همین دلیل وقتی فرد به این دلیل در بیمارستان بستری میشود حتما باید داخل یك اتاق ایزوله نگهداری شود و افرادی كه به ملاقات او میروند حتما باید از گان، دستكش و ماسك استفاده كرده و تمام موارد بهداشتی را در مواجهه با بیمار رعایت كنند تا بیمار نشوند. این بیماری دوره نهفتگی دارد و این دوره از زمانی كه ویروس وارد بدن میشود، آغاز و تا بروز اولین علائم بیماری، حدود 14 روز طول میكشد.
توصیههایی كه باید
جدی گرفت
برای جلوگیری از ابتلا به تب كریمهكنگو افراد باید برخی مسائل بهداشتی و ایمنی را رعایت كنند. با توجه به نزدیك شدن به عید قربان، افراد از ذبح گوسفند و دام در معابر عمومی جداً خودداری كنند و اگر قصد قربانی دارند، از كشتارگاه بخواهند این كار را انجام دهد. یكی از نكاتی كه تأثیر زیادی در جلوگیری از ابتلا به بیماری دارد، اینجاست كه وقتی تازه گوسفندی را ذبح كردهاند، گوشت را بلافاصله بین مردم توزیع نكنند، چرا كه این گوشت اگر حاوی ویروس باشد، میتواند كشنده باشد. بهترین كار این است كه تا 24 ساعت گوشت را داخل یخچال بگذارند؛ این كار باعث از بین رفتن ویروس در بافت گوشت گاو یا گوسفند یا جگر میشود. در واقع، جمود نعشی كه در بافت اتفاق میافتد ویروس بیماری را از بین میبرد و افراد با خیال راحت میتوانند گوشت قربانی را توزیع كرده و مورد مصرف قرار دهند.
از سوی دیگر، دامپزشكان و سلاخان كه در ارتباط نزدیك با حیوانات و دامها هستند موقع ذبح این حیوانات حتما باید از دستكش و وسایل حفاظتی استفاده كنند كه دچار مشكل نشوند. اگر بیماری به دلیل ابتلا به تب كریمه كنگو در بیمارستان بستری میشود، افراد بلافاصله برای ملاقات فرد مراجعه نكنند و از فرد فاصله بگیرند چرا كه بیماری بهشدت واگیردار است و ممكن است دیگران را هم مبتلا كند.