متخصصان بیماری‌های عفونی، احتمالات گوناگونی را برای شیوع همزمان كووید-19 در كنار بیماری‌های ویروسی پاییز و زمستان مطرح می‌كنند
سناریوی تلاقی كووید-19 و آنفلوآنزا
در اوایل همه‌گیری بیماری كووید-19 این خوش‌بینی مطرح می‌شد كه عامل ویروسی‌اش ممكن است تاب مقاومت در برابر گرمای تابستان را نداشته باشد. اما تحقیقات بیشتر در مورد این ویروس ناشناخته امیدها در این‌باره را به یأس تبدیل كرد و دیدیم كه كووید-19 در كوران گرما موج دوم بیماری را در ایران رقم زد و هیچ مشكلی برای ماندگاری در هوای شرجی سنگاپور نداشت. اما فرارسیدن فصل سرما، بارندگی و آنفلوآنزا چه اتفاقی را برای ما و كووید-19 رقم خواهد زد؟ به‌خصوص در كنار همه‌گیری سالانه آنفلوآنزا در فصل سرمای نیمكره شمالی زمین، عالمگیری كووید-19 چه شكلی به خود خواهد گرفت؟ البته فعلا یك چیز مشخص است! آنگونه كه «اب اوسترهاوس» ویروس‌شناس مركز تحقیقات عفونت‌های نوظهور و بیماری‌های زئونوز در هانوفر می‌گوید: ما باید منتظر اوج‌گیری‌های بعدی كووید-19 در پاییز باشیم. اوسترهاوس امیدوار است تا رسیدن فصل پاییز، بتوانیم در درمان موارد شدید بیماری بهتر عمل كنیم؛ همچنین كشورهای بیشتری بتوانند همه موارد ابتلا و تماس‌های آنها را مورد آزمایش، ردیابی و قرنطینه قرار دهند و ویروس را بهتر از شرایط كنونی كنترل كنند.
چشم‌انداز همه‌گیری آنفلوآنزا در میانه همه‌گیری كنونی كووید-19 و بیمارستان‌هایی كه مملو از بیمار خواهند شد، ترسناك است. معمولا یكی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها این است كه بیمارستان‌ها نتوانند برای مقابله با شیوع آنفلوآنزا در فصل زمستان آمادگی داشته باشند. امسال كووید-19 هم به این نگرانی دامن می‌زند؛ زیرا نه‌تنها هیچ نشانه‌ای برای از بین رفتن این ویروس تا فصل زمستان دیده نمی‌شود، بلكه اگر مشخص شود، دماهای پایین یا شیوع دیگر ویروس‌های پاییزی یا زمستانی، شیوع كووید-19 را نیز گسترش خواهند داد، حتی باید منتظر اوج‌گرفتن بیشتر بیماری هم باشیم.
اولین مشكل این است كه باید تشخیص داده شود بیمار به كدام نوع ویروس آلوده شده است. باربارا راث از دانشگاه ناتینگهام می‌گوید آنفلوآنزا، كووید-19 و سایر بیماری‌های تنفسی فصلی، براساس علائم‌شان قابل تشخیص نیستند. به گفته راث حتی از بین رفتن دو حس بویایی و چشایی كه در بسیاری از مبتلایان به كووید-19 دیده شده، علائم خاص كووید-19 به شمار نمی‌آیند. راث می‌گوید ما به آزمایش‌های تشخیصی بیشتر و بهتری نیاز داریم تا بتوانیم تفاوت بین بیماری‌ها را تشخیص دهیم؛ تشخیص این تفاوت‌ها اهمیت زیادی دارد. برای مثال كادر درمان برای رسیدگی به یك بیمار كووید-19 به تجهیزات محافظتی كامل نیاز دارند، اما می‌توانند خود را در مقابل آنفلوآنزا واكسینه كنند.
چشم‌انداز همه‌گیری‌ها در پاییز امسال
چیزی كه واقعا مشخص نیست این كه ویروس كووید-19 وقتی در كنار سایر انواع ویروس‌های آنفلوآنزا قرار بگیرد، چه رفتاری از خود نشان می‌دهد. هرسال در فصل پاییز ما شاهد گسترش مجموعه‌های قابل پیش‌بینی از ویروس‌های تنفسی هستیم. این روند با شیوع رینوویروس‌ها كه عامل اصلی سرماخوردگی معمولی هستند، در ماه سپتامبر (شهریور) و همزمان با رفتن كودكان به مدرسه آغاز میشود و نیازی نیست به والدین گفته شود كودكانشان در معرض سرماخوردگی قرار دارند.
رینوویروس پس از آن‌كه بیشتر كودكان به آن مبتلا می‌شوند و در نتیجه سیستم ایمنی بدن‌شان فعال میشود، فروكش می‌كند. سپس ویروس دیگری شیوع می‌یابد: ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV) همه ساله در ماه‌های مهر و آبان باعث بروز سرماخوردگی خفیف در همه گروه‌های سنی و گاهی عفونت شدید ریه در افراد با سنین بسیار پایین یا بسیار بالا میشود. سین‌سیشیال تنفسی آنقدر شایع است كه می‌توان گفت تقریبا همه كودكان دوساله هم یك بار آن را تجربه كرده‌اند. این ویروس بیشتر از هر ویروس دیگری، نوزادان را به دلیل ابتلا به ذات‌الریه راهی بیمارستان می‌كند. سپس شیوع سین‌سیشیال تنفسی فروكش می‌كند و همه‌گیری سالانه آنفلوآنزا آغاز میشود. این همه‌گیری از اوایل زمستان تا بهار ادامه دارد و به طور عمده از طریق كودكان منتقل میشود، اما تاثیرات عمده خود را در سالمندان بر جا می‌گذارد: به‌طور متوسط سالانه 8000 نفر فقط در انگلستان جان خود را بر اثر ابتلا به آنفلوآنزا از دست می‌دهند. به نظر می‌رسد این رژه قابل پیش‌بینی عفونت‌ها، كارزار كینه‌توزانه ویروس‌هایی باشد كه موجب بیماری افراد، به‌ویژه در خانواده‌های دارای كودكان خردسال تا هر زمان كه ممكن باشد ادامه خواهد یافت.
ساز و كار پدیده‌ای به نام «دخالت ویروسی»
جالب است بدانید این بدبیاری‌ها فقط محصول پدیده‌ای به نام «دخالت ویروسی» است كه شناخت كمی درمورد آن وجود دارد: وقتی یكی از انواع ویروس‌ها در بدن یك فرد یا در میان جمعیت جولان می‌دهد، دیگر ویروس‌ها بنا به دلایلی نمی‌توانند در آن فرد یا جمعیت جاپایی برای خود باز كنند. برای مثال در شهریور و مهر 1388/ سپتامبر 2009، آنفلوآنزای خوكی كه می‌رفت جهان را دربر بگیرد، باید از قاره آمریكا به اروپا گسترش پیدا می‌كرد. اما همه‌گیری سالانه رینوویروس از این روند جلوگیری كرد.
آنفلوآنزای جدید كه بسیار هم مسری بود فقط زمانی توانست فراگیر شود كه رینوویروس فروكش كرده بود. ویروس سین‌سیشیال تنفسی نیز تنها پس از فروكش كردن اولین موج آنفلوآنزا شروع به گسترش نمود. حالا سوال این است كه كووید-19 در كجای این تحركات ویروسی قرار خواهد گرفت؟!
احتمال همزمانی همه‌گیری كووید -19 با همه‌گیری دیگر انواع آنفلوآنزا
ایان مك‌كی از دانشگاه كوئینزلند می‌گوید همه ویروس‌ها لزوما نوبت را مراعات نمی‌كنند. گاهی ممكن است دو ویروس به طور همزمان یك فرد را آلوده كنند. اما كووید-19 جزو كدام دسته است؟ ما به طور قطع می‌دانیم كووید-19 می‌تواند همزمان با ویروس آنفلوآنزا فرد را آلوده كند: اولین بیمار مبتلا به كووید-19 كه در خارج از كشور چین درگذشت، مردی 44 ساله در فیلیپین بود كه آنفلوآنزا هم داشت. فلورین كرامر از دانشكده پزشكی ماونت‌ساینای در نیویورك می‌گوید ما مطمئن نیستیم ابتلای همزمان آنفلوآنزا با كووید-19، بیماری كووید-19 را تشدید كند. اما این واقعیت كه قربانی فیلیپینی نسبتا جوان بود نگران‌كننده است. بنابراین فرض را بر این می‌گیریم كه ابتلای همزمان به دو ویروس شرایط خوبی نیست.
پزشكان بیمارستان تونجی در شهر ووهان گزارش كرده‌اند كه در بهمن و اسفند 1398/ ژانویه و فوریه 2020، در شرایطی كه هنوز آنفلوآنزا در شهر شیوع داشت، كووید-19 نیز گسترش پیدا كرد و بسیاری از بیماران كووید-19 به هردو ویروس مبتلا شدند. به نظر نمی‌رسید ابتلای همزمان به هردو عفونت، بر احتمال زنده ماندن این بیماران در مقایسه با افرادی كه فقط به كووید مبتلا بودند، تاثیر بگذارد. اما این افراد به آسیب قلبی بیشتر و التهاب مهارنشدنی ناشی از واكنش بیش از حد سیستم ایمنی كه عامل مرگ بسیاری از بیماران كووید-19 بوده است، دچار شدند.
با این حال، نمی‌توان گفت چنین اتفاقی چقدر احتمال تكرار‌شدن دارد. در اسفند و فروردین گذشته با به اتمام رسیدن فصل شیوع آنفلوآنزا، كووید-19 اروپا را درگیر كرد. این درحالی بود كه قرنطینه و دیگر محدودیت‌ها در استرالیا مانع گسترش كووید-19و همین‌طور آنفلوآنزا در فصل شیوع آن شد. با این حال، انتظار می‌رود با كاهش محدودیت‌ها، در پاییز پیش رو ویروس‌های آنفلوآنزای فصلی و كووید-19 در نیمكره شمالی با هم تلاقی كنند.
منبع: The Guardian.com
بدترین سناریوی ممكن
بدترین سناریوی ممكن این است كه آنفلوآنزای امسال از نوع فصلی معمول آن كه بسیاری از ما نسبت آن مصونیت داریم، نباشد. هرچند وقت یك بار شكل كاملا جدیدی از ویروس آنفلوآنزا ظهور می‌كند كه كمتر كسی نسبت به آن ایمنی دارد. در چنین شرایطی است كه آنفلوآنزا همه‌گیر میشود. در این حالت واكسن آنفلوآنزایی كه درحال حاضر در دسترس قرار دارد، موثر واقع نمی‌شود و واكسن جدید هم نمی‌تواند ظرف كمتر از شش ماه تولید شود.
ماه گذشته دانشمندان چینی هشدار دادند آنفلوآنزای خوكی علائم نگران‌كننده‌ای از شیوع بین مردم را نشان می‌دهد. هرچند شیوع این بیماری هنوز اتفاق نیفتاده اما مطرح‌شدن این احتمال، نشان می‌دهد همه‌گیری آنفلوآنزا ممكن است در هر زمانی رخ دهد. اما احتمالا خبرهای خوبی هم در این زمینه وجود دارد. تنها راه ایجاد واكسن جدید برای هر فصل آنفلوآنزا و هرگونه همه‌گیری این بیماری، این است كه با هدف قرار دادن بخش‌هایی از ویروس كه در همه انواع ویروس‌های آنفلوآنزا مشترك است واكسنی تولید كنیم كه برای همه فصول بیماری و همه اپیدمی‌های آن موثر باشد. در آن صورت است كه خواهیم توانست با فقط یك بار یا دو بار واكسن زدن در مقابل همه انواع آنفلوآنزا مصونیت پیدا كنیم. اما تا دستیابی به چنان شرایطی، در زمستان امسال كه اولین فصل آنفلوآنزای واقعی برای شیوع كووید-19 است، فقط می‌توانیم امیدوار باشیم افراد زیادی واكسن آنفلوآنزای موجود را برای جلوگیری از ایجاد مشكل - هم برای خودشان و هم برای نظام سلامت - دریافت كنند.
در اوضاع فعلی چه‌كار می‌توان كرد؟
با یك نگاه خوشبینانه می‌توان امیدوار بود درصورت قابل توجه بودن تداخل ویروسی، همه‌گیری‌های پاییزی كودك‌محور با كووید-19 هم همان رفتاری را داشته باشند كه در بین خودشان دارند. اما نكته اینجاست كه این ویروس‌ها بیشتر از سوی كودكان منتقل میشود. در حالی كه به نظر می‌رسد بزرگسالان بیشتر كووید-19 را منتشر می‌كنند. در نتیجه ممكن است این ویروس‌ها به طور موازی در جمعیت‌های جداگانه كودكان و بزرگسالان شیوع پیدا كنند و این به معنای افزایش تعداد كل بیمارانی خواهد بود كه نیازمند تختخواب در بیمارستان برای بستری شدن هستند.
از سوی دیگر این واقعیت كه به نظر می‌رسد كووید -19 در مقایسه با دیگر ویروس‌ها نوع دیگری از سلول‌ها را آلوده می‌كند، ممكن است به معنای عدم تداخل میان آنها باشد كه در این صورت امكان شیوع همزمان آن با عفونت رینوویروس، سین‌سیشیال تنفسی و آنفلوآنزا وجود خواهد داشت و احتمالا افراد بیشتری به طور جدی‌تری بیمار خواهند شد. اوسترهاوس می‌گوید: «باید به بهبود شرایط امیدوار باشیم اما برای شرایط بدتر هم آمادگی داشته باشیم. كاری كه می‌توانیم بكنیم این است كه آماده مقابله با آنفلوآنزا باشیم. زیرا فقط برای این عفونت، واكسن و داروی خاص ضدویروس در اختیار داریم. این درحالی است كه با وجود سال‌ها تلاش برای ساخت واكسن RSV، هنوز موفق به تولید آن نشده‌ایم. اینها به این معناست كه همه باید در پاییز امسال واكسن آنفلوآنزا را دریافت كنیم.»
از آنجا كه ویروس‌های آنفلوآنزا دائما درحال تكامل هستند، واكسن آنفلوآنزا نیز باید سالانه تزریق شود. تزریق این واكسن باید در فصل پاییز و قبل از شیوع ویروس صورت بگیرد. اگر برآورد دانشمندان درست باشد این واكسن می‌تواند تا 70 درصد موثر واقع شود. معمولا تزریق واكسن آنفلوآنزا برای زنان باردار، افراد بالای 65 سال، كودكان و افراد دارای مشكلات زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون و بیماری‌های ریه توصیه میشود. این شرایط همان شرایطی است كه ریسك ابتلا به كووید-19 را هم افزایش می‌دهد. كرامر می‌گوید امسال تزریق واكسن به همه افراد توصیه میشود زیرا كووید-19 می‌تواند خطر ابتلا را در همه افراد افزایش دهد.
اولین مشكل این است كه باید تشخیص داده شود بیمار به كدام نوع ویروس آلوده شده است. باربارا راث از دانشگاه ناتینگهام می‌گوید آنفلوآنزا، كووید-19 و سایر بیماری‌های تنفسی فصلی، براساس علائم‌شان قابل تشخیص نیستند. به گفته راث حتی از بین رفتن دو حس بویایی و چشایی كه در بسیاری از مبتلایان به كووید-19 دیده شده، علائم خاص كووید-19 به شمار نمی‌آیند. راث می‌گوید ما به آزمایش‌های تشخیصی بیشتر و بهتری نیاز داریم تا بتوانیم تفاوت بین بیماری‌ها را تشخیص دهیم؛ تشخیص این تفاوت‌ها اهمیت زیادی دارد. برای مثال كادر درمان برای رسیدگی به یك بیمار كووید-19 به تجهیزات محافظتی كامل نیاز دارند، اما می‌توانند خود را در مقابل آنفلوآنزا واكسینه كنند.
چشم‌انداز همه‌گیری‌ها در پاییز امسال
چیزی كه واقعا مشخص نیست این كه ویروس كووید-19 وقتی در كنار سایر انواع ویروس‌های آنفلوآنزا قرار بگیرد، چه رفتاری از خود نشان می‌دهد. هرسال در فصل پاییز ما شاهد گسترش مجموعه‌های قابل پیش‌بینی از ویروس‌های تنفسی هستیم. این روند با شیوع رینوویروس‌ها كه عامل اصلی سرماخوردگی معمولی هستند، در ماه سپتامبر (شهریور) و همزمان با رفتن كودكان به مدرسه آغاز میشود و نیازی نیست به والدین گفته شود كودكانشان در معرض سرماخوردگی قرار دارند.
رینوویروس پس از آن‌كه بیشتر كودكان به آن مبتلا می‌شوند و در نتیجه سیستم ایمنی بدن‌شان فعال میشود، فروكش می‌كند. سپس ویروس دیگری شیوع می‌یابد: ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV) همه ساله در ماه‌های مهر و آبان باعث بروز سرماخوردگی خفیف در همه گروه‌های سنی و گاهی عفونت شدید ریه در افراد با سنین بسیار پایین یا بسیار بالا میشود. سین‌سیشیال تنفسی آنقدر شایع است كه می‌توان گفت تقریبا همه كودكان دوساله هم یك بار آن را تجربه كرده‌اند. این ویروس بیشتر از هر ویروس دیگری، نوزادان را به دلیل ابتلا به ذات‌الریه راهی بیمارستان می‌كند. سپس شیوع سین‌سیشیال تنفسی فروكش می‌كند و همه‌گیری سالانه آنفلوآنزا آغاز میشود. این همه‌گیری از اوایل زمستان تا بهار ادامه دارد و به طور عمده از طریق كودكان منتقل میشود، اما تاثیرات عمده خود را در سالمندان بر جا می‌گذارد: به‌طور متوسط سالانه 8000 نفر فقط در انگلستان جان خود را بر اثر ابتلا به آنفلوآنزا از دست می‌دهند. به نظر می‌رسد این رژه قابل پیش‌بینی عفونت‌ها، كارزار كینه‌توزانه ویروس‌هایی باشد كه موجب بیماری افراد، به‌ویژه در خانواده‌های دارای كودكان خردسال تا هر زمان كه ممكن باشد ادامه خواهد یافت.
ساز و كار پدیده‌ای به نام «دخالت ویروسی»
جالب است بدانید این بدبیاری‌ها فقط محصول پدیده‌ای به نام «دخالت ویروسی» است كه شناخت كمی درمورد آن وجود دارد: وقتی یكی از انواع ویروس‌ها در بدن یك فرد یا در میان جمعیت جولان می‌دهد، دیگر ویروس‌ها بنا به دلایلی نمی‌توانند در آن فرد یا جمعیت جاپایی برای خود باز كنند. برای مثال در شهریور و مهر 1388/ سپتامبر 2009، آنفلوآنزای خوكی كه می‌رفت جهان را دربر بگیرد، باید از قاره آمریكا به اروپا گسترش پیدا می‌كرد. اما همه‌گیری سالانه رینوویروس از این روند جلوگیری كرد.
آنفلوآنزای جدید كه بسیار هم مسری بود فقط زمانی توانست فراگیر شود كه رینوویروس فروكش كرده بود. ویروس سین‌سیشیال تنفسی نیز تنها پس از فروكش كردن اولین موج آنفلوآنزا شروع به گسترش نمود. حالا سوال این است كه كووید-19 در كجای این تحركات ویروسی قرار خواهد گرفت؟!
احتمال همزمانی همه‌گیری كووید -19 با همه‌گیری دیگر انواع آنفلوآنزا
ایان مك‌كی از دانشگاه كوئینزلند می‌گوید همه ویروس‌ها لزوما نوبت را مراعات نمی‌كنند. گاهی ممكن است دو ویروس به طور همزمان یك فرد را آلوده كنند. اما كووید-19 جزو كدام دسته است؟ ما به طور قطع می‌دانیم كووید-19 می‌تواند همزمان با ویروس آنفلوآنزا فرد را آلوده كند: اولین بیمار مبتلا به كووید-19 كه در خارج از كشور چین درگذشت، مردی 44 ساله در فیلیپین بود كه آنفلوآنزا هم داشت. فلورین كرامر از دانشكده پزشكی ماونت‌ساینای در نیویورك می‌گوید ما مطمئن نیستیم ابتلای همزمان آنفلوآنزا با كووید-19، بیماری كووید-19 را تشدید كند. اما این واقعیت كه قربانی فیلیپینی نسبتا جوان بود نگران‌كننده است. بنابراین فرض را بر این می‌گیریم كه ابتلای همزمان به دو ویروس شرایط خوبی نیست.
پزشكان بیمارستان تونجی در شهر ووهان گزارش كرده‌اند كه در بهمن و اسفند 1398/ ژانویه و فوریه 2020، در شرایطی كه هنوز آنفلوآنزا در شهر شیوع داشت، كووید-19 نیز گسترش پیدا كرد و بسیاری از بیماران كووید-19 به هردو ویروس مبتلا شدند. به نظر نمی‌رسید ابتلای همزمان به هردو عفونت، بر احتمال زنده ماندن این بیماران در مقایسه با افرادی كه فقط به كووید مبتلا بودند، تاثیر بگذارد. اما این افراد به آسیب قلبی بیشتر و التهاب مهارنشدنی ناشی از واكنش بیش از حد سیستم ایمنی كه عامل مرگ بسیاری از بیماران كووید-19 بوده است، دچار شدند.
با این حال، نمی‌توان گفت چنین اتفاقی چقدر احتمال تكرار‌شدن دارد. در اسفند و فروردین گذشته با به اتمام رسیدن فصل شیوع آنفلوآنزا، كووید-19 اروپا را درگیر كرد. این درحالی بود كه قرنطینه و دیگر محدودیت‌ها در استرالیا مانع گسترش كووید-19و همین‌طور آنفلوآنزا در فصل شیوع آن شد. با این حال، انتظار می‌رود با كاهش محدودیت‌ها، در پاییز پیش رو ویروس‌های آنفلوآنزای فصلی و كووید-19 در نیمكره شمالی با هم تلاقی كنند.
منبع: The Guardian.com
بدترین سناریوی ممكن
بدترین سناریوی ممكن این است كه آنفلوآنزای امسال از نوع فصلی معمول آن كه بسیاری از ما نسبت آن مصونیت داریم، نباشد. هرچند وقت یك بار شكل كاملا جدیدی از ویروس آنفلوآنزا ظهور می‌كند كه كمتر كسی نسبت به آن ایمنی دارد. در چنین شرایطی است كه آنفلوآنزا همه‌گیر میشود. در این حالت واكسن آنفلوآنزایی كه درحال حاضر در دسترس قرار دارد، موثر واقع نمی‌شود و واكسن جدید هم نمی‌تواند ظرف كمتر از شش ماه تولید شود.
ماه گذشته دانشمندان چینی هشدار دادند آنفلوآنزای خوكی علائم نگران‌كننده‌ای از شیوع بین مردم را نشان می‌دهد. هرچند شیوع این بیماری هنوز اتفاق نیفتاده اما مطرح‌شدن این احتمال، نشان می‌دهد همه‌گیری آنفلوآنزا ممكن است در هر زمانی رخ دهد. اما احتمالا خبرهای خوبی هم در این زمینه وجود دارد. تنها راه ایجاد واكسن جدید برای هر فصل آنفلوآنزا و هرگونه همه‌گیری این بیماری، این است كه با هدف قرار دادن بخش‌هایی از ویروس كه در همه انواع ویروس‌های آنفلوآنزا مشترك است واكسنی تولید كنیم كه برای همه فصول بیماری و همه اپیدمی‌های آن موثر باشد. در آن صورت است كه خواهیم توانست با فقط یك بار یا دو بار واكسن زدن در مقابل همه انواع آنفلوآنزا مصونیت پیدا كنیم. اما تا دستیابی به چنان شرایطی، در زمستان امسال كه اولین فصل آنفلوآنزای واقعی برای شیوع كووید-19 است، فقط می‌توانیم امیدوار باشیم افراد زیادی واكسن آنفلوآنزای موجود را برای جلوگیری از ایجاد مشكل - هم برای خودشان و هم برای نظام سلامت - دریافت كنند.
در اوضاع فعلی چه‌كار می‌توان كرد؟
با یك نگاه خوشبینانه می‌توان امیدوار بود درصورت قابل توجه بودن تداخل ویروسی، همه‌گیری‌های پاییزی كودك‌محور با كووید-19 هم همان رفتاری را داشته باشند كه در بین خودشان دارند. اما نكته اینجاست كه این ویروس‌ها بیشتر از سوی كودكان منتقل میشود. در حالی كه به نظر می‌رسد بزرگسالان بیشتر كووید-19 را منتشر می‌كنند. در نتیجه ممكن است این ویروس‌ها به طور موازی در جمعیت‌های جداگانه كودكان و بزرگسالان شیوع پیدا كنند و این به معنای افزایش تعداد كل بیمارانی خواهد بود كه نیازمند تختخواب در بیمارستان برای بستری شدن هستند.
از سوی دیگر این واقعیت كه به نظر می‌رسد كووید -19 در مقایسه با دیگر ویروس‌ها نوع دیگری از سلول‌ها را آلوده می‌كند، ممكن است به معنای عدم تداخل میان آنها باشد كه در این صورت امكان شیوع همزمان آن با عفونت رینوویروس، سین‌سیشیال تنفسی و آنفلوآنزا وجود خواهد داشت و احتمالا افراد بیشتری به طور جدی‌تری بیمار خواهند شد. اوسترهاوس می‌گوید: «باید به بهبود شرایط امیدوار باشیم اما برای شرایط بدتر هم آمادگی داشته باشیم. كاری كه می‌توانیم بكنیم این است كه آماده مقابله با آنفلوآنزا باشیم. زیرا فقط برای این عفونت، واكسن و داروی خاص ضدویروس در اختیار داریم. این درحالی است كه با وجود سال‌ها تلاش برای ساخت واكسن RSV، هنوز موفق به تولید آن نشده‌ایم. اینها به این معناست كه همه باید در پاییز امسال واكسن آنفلوآنزا را دریافت كنیم.»
از آنجا كه ویروس‌های آنفلوآنزا دائما درحال تكامل هستند، واكسن آنفلوآنزا نیز باید سالانه تزریق شود. تزریق این واكسن باید در فصل پاییز و قبل از شیوع ویروس صورت بگیرد. اگر برآورد دانشمندان درست باشد این واكسن می‌تواند تا 70 درصد موثر واقع شود. معمولا تزریق واكسن آنفلوآنزا برای زنان باردار، افراد بالای 65 سال، كودكان و افراد دارای مشكلات زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون و بیماری‌های ریه توصیه میشود. این شرایط همان شرایطی است كه ریسك ابتلا به كووید-19 را هم افزایش می‌دهد. كرامر می‌گوید امسال تزریق واكسن به همه افراد توصیه میشود زیرا كووید-19 می‌تواند خطر ابتلا را در همه افراد افزایش دهد.
