راه عبور از بحران افغانستان
گزارشهای اخیر مبنی بر تسخیر چند شهرستان در افغانستان توسط طالبان، نگرانیها از تسلط ارتش طالبان بر افغانستان را افزایش دادهاست. موفقیتهای اخیر طالبان در نتیجه عقبنشینی نیروهای دولت افغانستان از پادگانهای مرزی است، جاهایی که محافظت از آنها بدون حمایت نیروی هوایی، کاری دشوار است. اگرچه 90 درصد جنگ با طالبان در دو سال گذشته توسط نیروهای امنیت ملی افغانستان انجام شده اما آنها برای پشتیبانی هوایی کاملا به نیروهای آمریکایی که این روزها در حال عقبنشینی از افغانستان هستند وابستهاند.
دولت بایدن که این روزها در حال خارج کردن نیروهای آمریکایی از افغانستان است، برنامهای برای پشتیبانی هوایی از نیروهای افغان پیشبینی نکرده و این در حالی است که امید میرفت روند نادرستی که در دوره ترامپ شروع شدهبود در دولت بایدن اصلاح شود و آمریکاییها مسؤولانهتر رفتار کنند.
طالبان در بیانیههای خود اعلام کردهاست برای رسیدن به پیروزی، مبارزه خواهند کرد اما مذاکرهکنندگان آمریکایی تصمیم گرفتهاند تاکنون این بیانیهها را نادیده بگیرند.
تعریف طالبان از صلح این است که سایر افغانها باید تسلیم رهبری این گروه شوند. طالبان در توافق ناقصی که در دوحه با آمریکا انجام داد، هیچ قول صریحی برای خاتمه دادن به خشونت نداده و با استفاده از زور در تلاش است امارت اسلامی تمامیتخواه خود را جایگزین جمهوری افغانستان کند.
میتوان گفت تنها نتیجه مثبت توافقنامه دوحه، شاملحال آمریکاییها شده و یک خروج نسبتا ایمن و منظم را برای نیروهای آمریکایی تضمین کرده اما در مورد سیاست آینده افغانستان الگویی ارائه نکردهاست.
گزارش اخیر سازمانمللمتحد نشان میدهد بیش از یک سال پس از امضای توافقنامه میان طالبان و زلمای خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا طالبان روابط خود را با القاعده قطع نکردهاست. این در حالی است که لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده اخیرا به کنگره گفتهبود القاعده میتواند ظرف مدت دو سال، توانمندی حملات تروریستی بینالمللی را با اتکا به ظرفیتهایی که در افغانستان دارد بازیابی کند.
ادعای آمریکا درباره مذاکره با طالبان این بود که نیروهای آمریکایی برای از بین بردن القاعده به افغانستان رفتهاند و اگر طالبان اطمینان دهد به تروریستهای بینالمللی پناهگاه امن نمیدهد، میتواند بدون جنگ به اهداف خود برسد. اما اگر آمریکاییها صادق باشند و طالبان به روابط خود با القاعده ادامه دهند، هیچ دلیلی برای ادامهدادن به این معامله یا وعدههای پنهانی که میان خلیلزاد و طالبان رد و بدل شده وجود ندارد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا این احتمال را پذیرفته که طالبان فقط به دنبال عقبنشینی آمریکاست و علاقهای به صلح با سایر افغانها ندارد. به گفته بلینکن، ایالات متحده در حال ارزیابی جدی بودن طالبان در پایان دادن به درگیری در افغانستان است.
اما آمریکا باید هر چه سریعتر ارزیابیهای خود را پایان دهد و انتظارات غیرواقعی در مورد طالبان به عنوان یک شریک بالقوه آمریکایی در یک توافق صلح را کنار بگذارد. این برای آمریکا خیلی آسانتر خواهدبود که به جای طالبان، برای کمک به مقاومت مردم افغانستان
برنامهریزی کند.
در سفر اخیر اشرفغنی، رئیسجمهور افغانستان به آمریکا، در حالی جو بایدن قول حمایت از دولت افغانستان را داد که اصرار داشت آینده این کشور در دست افغانهاست.
اتفاقا این دیالوگ، همان چیزی بود که باراک اوباما هنگام بیرون کشیدن نیروهای آمریکایی از عراق در سال 2011 گفتهبود. این عقبنشینی با ظهور داعش و موفقیتهای نظامی برقآسای آن در گستره وسیعی از خاک عراق دنبال شد.
با وجود همه اینها اگر آمریکا همانطور که بایدن در سفر اشرف غنی گفت قصد دارد به حمایت از دولت افغانستان ادامه دهد در اولین قدم باید به ابهامات در مورد چشمانداز آمریکا برای آینده افغانستان پایان یابد؛ این موضوعی است که با یک تجدید نظر کلی نسبت به توافقنامه دوحه، امکانپذیر است.
منبع: thehill.com