تحویل کارنامه به والدین جنسیتی نیست
انتشار خبر ممنوعیت تحویل کارنامه به مادر دانش‌آموزان بیشتر از آن‌که یک خبر باشد، شوکی بود که به جامعه زنان وارد شد. این خبر می‌گفت آموزش و پرورش بخشنامه‌ای دارد که براساس آن کارنامه دانش‌آموز به پدر وی داده می‌شود نه مادرش؛ بخشنامه‌ای که زنان و مادران، نخوانده دشمنش شدند. سرعت دست به دست شدن این خبر و دهان به دهان چرخیدنش عجیب بود؛ چون در عرض چند ساعت به یکی از بحث‌های داغ کاربران فضای مجازی تبدیل شد؛ موضوعی کاملا تبعیض آمیز و خلاف رویه اغلب خانواده‌ها که در آن مادران بیشترین پیگیری تحصیلی فرزندان را انجام می‌دهند نه پدران.
دیروز این خبر اما تکذیب شد و مسؤولان آموزش و پرورش از دبیرکل شورای‌عالی تا مدیرکل ارزیابی عملکرد و رسیدگی به شکایات آموزش و پرورش آن را کذب محض خواندند. این تکذیبیه آبی شد بر آتشی که بی‌دلیل به پا شده بود و ذهن‌ها را در آستانه شروع سال‌تحصیلی مشوش کرده‌بود.
با این حال این که چرا بحثی چنین حساسیت‌زا در روزهای نزدیک به مهر (که کارنامه اصلا موضوعیت ندارد)مطرح شده، جای سوال دارد و دانستن آبشخوری که این اخبار از آن سیراب می‌شوند، الزامی است. در لابه‌لای پیگیری‌هایی که رسانه‌های مختلف در این باره انجام داده‌اند اما یک نامه نسبتا قدیمی وجود دارد که آن هم جای بحث دارد؛ چرا که احتمالا همان منبعی است که خبر ممنوعیت تحویل کارنامه به مادران در مدارس از آن استخراج شده‌است.
نامه سال 96 چه می‌گوید؟
خبرگزاری فارس دیروز تصویر یک نامه متعلق به 18 بهمن 96 را روی خروجی‌اش قرار داد که خطاب به رئیس وقت مرکز سنجش آموزش و پرورش نوشته شده‌است. این نامه در معاونت حقوقی و امور مجلس، دفتر حقوقی، املاک و حمایت قضایی آموزش و پرورش تدوین شده و در واقع پاسخی است به سوال رئیس وقت مرکز سنجش که درباره نحوه تحویل مدرک تحصیلی از دفتر حقوقی کسب تکلیف کرده‌است.
در پاسخ دفتر حقوقی آمده‌است:... تحویل مدرک تحصیلی به دانش‌آموز رشید(بالغ) از نظر قانونی مجاز است. لیکن در خصوص دانش‌آموزان نابالغ، با توجه به ماده 1180 قانون مدنی، تحویل مدارک به ولی قهری(پدر و جد پدری)، وکیل یا قائم‌مقام قانونی دانش‌آموز مجاز است...
در این نامه هیچ اسمی از مادر دانش‌آموز به‌میان نیامده و همان‌طور که کتاب‌های حقوق اغلب از پدر و جد پدری نام می‌برند، تحویل مدرک‌تحصیلی از جمله دریافت کارنامه نیز از مادر دریغ شده‌است. پس به ظاهر نامه‌ای است علیه مادران که یک حق طبیعی را از آنها سلب می‌کند اما به روالی که از سال 96 به بعد و حتی از سال‌های دور تا امروز در مدارس‌مان حاکم است اگر نگاه کنیم، این نگاه جنسیتی در تحویل کارنامه دانش‌آموزان هرگز اجرایی نشده و مادران همواره بیش از پدران پیگیر امور تحصیلی فرزندان و در صف اول دریافت کارنامه بوده‌اند.
پس این سوال همچنان پابرجاست که این نیمه‌آشوبی که حول و حوش کارنامه دانش‌آموزان شکل گرفت، با چه هدفی تدارک دیده شده‌بود؟
یک استثنا
دیروز در میان اظهارنظرهای متعددی که پیرامون حذف مادران از فرآیند دریافت کارنامه فرزندان مطرح شد، تکذیبیه‌های مسؤولان آموزش و پرورش طعم خوشی داشت. در مفصل ترین اظهار نظر، محمدحسین کفراشی، مدیرکل ارزیابی عملکرد و رسیدگی به شکایات آموزش و پرورش اعلام کرد که به هیچ وجه چنین قانون و بخشنامه‌ای وجود ندارد و پدر یا مادر هر دو به عنوان ولی دانش آموز می‌توانند در امور آموزشی و پرورشی فرزند خود مشارکت داشته باشد.
او با این حال یک اما کنار جمله اش قرار داد و به یک استثنا اشاره کرد که شاید خیلی‌ها از آن بی‌اطلاع باشند.
وی به ایرنا گفت: تنها در صورتی ممنوعیت مشارکت در امور پرورشی و تربیتی دانش آموز اعمال می‌شود که پدر یا مادر با هم اختلاف داشته یا جدا شده باشند و حضانت فرزند به یکی از اولیای دانش آموز یعنی یا مادر و یا پدر برسد که در این صورت نیز ممنوعیت فقط برای مادر نیست و پدر هم ممکن است مشمول ممنوعیت شود.
دیروز این خبر اما تکذیب شد و مسؤولان آموزش و پرورش از دبیرکل شورای‌عالی تا مدیرکل ارزیابی عملکرد و رسیدگی به شکایات آموزش و پرورش آن را کذب محض خواندند. این تکذیبیه آبی شد بر آتشی که بی‌دلیل به پا شده بود و ذهن‌ها را در آستانه شروع سال‌تحصیلی مشوش کرده‌بود.
با این حال این که چرا بحثی چنین حساسیت‌زا در روزهای نزدیک به مهر (که کارنامه اصلا موضوعیت ندارد)مطرح شده، جای سوال دارد و دانستن آبشخوری که این اخبار از آن سیراب می‌شوند، الزامی است. در لابه‌لای پیگیری‌هایی که رسانه‌های مختلف در این باره انجام داده‌اند اما یک نامه نسبتا قدیمی وجود دارد که آن هم جای بحث دارد؛ چرا که احتمالا همان منبعی است که خبر ممنوعیت تحویل کارنامه به مادران در مدارس از آن استخراج شده‌است.
نامه سال 96 چه می‌گوید؟
خبرگزاری فارس دیروز تصویر یک نامه متعلق به 18 بهمن 96 را روی خروجی‌اش قرار داد که خطاب به رئیس وقت مرکز سنجش آموزش و پرورش نوشته شده‌است. این نامه در معاونت حقوقی و امور مجلس، دفتر حقوقی، املاک و حمایت قضایی آموزش و پرورش تدوین شده و در واقع پاسخی است به سوال رئیس وقت مرکز سنجش که درباره نحوه تحویل مدرک تحصیلی از دفتر حقوقی کسب تکلیف کرده‌است.
در پاسخ دفتر حقوقی آمده‌است:... تحویل مدرک تحصیلی به دانش‌آموز رشید(بالغ) از نظر قانونی مجاز است. لیکن در خصوص دانش‌آموزان نابالغ، با توجه به ماده 1180 قانون مدنی، تحویل مدارک به ولی قهری(پدر و جد پدری)، وکیل یا قائم‌مقام قانونی دانش‌آموز مجاز است...
در این نامه هیچ اسمی از مادر دانش‌آموز به‌میان نیامده و همان‌طور که کتاب‌های حقوق اغلب از پدر و جد پدری نام می‌برند، تحویل مدرک‌تحصیلی از جمله دریافت کارنامه نیز از مادر دریغ شده‌است. پس به ظاهر نامه‌ای است علیه مادران که یک حق طبیعی را از آنها سلب می‌کند اما به روالی که از سال 96 به بعد و حتی از سال‌های دور تا امروز در مدارس‌مان حاکم است اگر نگاه کنیم، این نگاه جنسیتی در تحویل کارنامه دانش‌آموزان هرگز اجرایی نشده و مادران همواره بیش از پدران پیگیر امور تحصیلی فرزندان و در صف اول دریافت کارنامه بوده‌اند.
پس این سوال همچنان پابرجاست که این نیمه‌آشوبی که حول و حوش کارنامه دانش‌آموزان شکل گرفت، با چه هدفی تدارک دیده شده‌بود؟
یک استثنا
دیروز در میان اظهارنظرهای متعددی که پیرامون حذف مادران از فرآیند دریافت کارنامه فرزندان مطرح شد، تکذیبیه‌های مسؤولان آموزش و پرورش طعم خوشی داشت. در مفصل ترین اظهار نظر، محمدحسین کفراشی، مدیرکل ارزیابی عملکرد و رسیدگی به شکایات آموزش و پرورش اعلام کرد که به هیچ وجه چنین قانون و بخشنامه‌ای وجود ندارد و پدر یا مادر هر دو به عنوان ولی دانش آموز می‌توانند در امور آموزشی و پرورشی فرزند خود مشارکت داشته باشد.
او با این حال یک اما کنار جمله اش قرار داد و به یک استثنا اشاره کرد که شاید خیلی‌ها از آن بی‌اطلاع باشند.
وی به ایرنا گفت: تنها در صورتی ممنوعیت مشارکت در امور پرورشی و تربیتی دانش آموز اعمال می‌شود که پدر یا مادر با هم اختلاف داشته یا جدا شده باشند و حضانت فرزند به یکی از اولیای دانش آموز یعنی یا مادر و یا پدر برسد که در این صورت نیز ممنوعیت فقط برای مادر نیست و پدر هم ممکن است مشمول ممنوعیت شود.
