در‭ ‬همان‭ ‬ایام‭ ‬كه‭ ‬حضرت‭ ‬امام‭ ‬خمینی‭(‬ره‭)‬،‭ ‬رهبر‭ ‬كبیر‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬نوید‭ ‬فروپاشی‭ ‬امپراتوری‭ ‬كمونیستی‭ ‬را‭ ‬می‌داد،‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬رسانه‭ ‬ملی‭ ‬نیز‭ ‬برنامه‌ریزی‭ ‬و‭ ‬طراحی‭ ‬برای‭ ‬تعامل‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬با‭ ‬ملت‌هایی‭ ‬كه‭ ‬از‭ ‬اتحاد‭ ‬جماهیر‭ ‬شوروی‭ ‬رها‭ ‬می‌شدند،‭ ‬آغاز‭ ‬كرد‭ ‬تا‭ ‬صدای‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬پیام‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬از‭ ‬نخستین‭ ‬پیام‌هایی‭ ‬باشد‭ ‬كه‭ ‬این‭ ‬ملت‌ها‭ ‬در‭ ‬دوره‭ ‬جدید‭ ‬زندگی‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬اجتماعی‭ ‬خود‭ ‬می‌شنوند‭.‬

با‭ ‬آغاز‭ ‬این‭ ‬روند،‭ ‬رادیوهای‭ ‬این‭ ‬حوزه‭ ‬كه‭ ‬اكنون‭ ‬ده‭ ‬زبان‭ ‬را‭ ‬پوشش‭ ‬می‌دهند،‭ ‬در‭ ‬دوره‭ ‬40‭ ‬سال‭ ‬حاكمیت‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬ایران‭ ‬فرآیند‭ ‬تكاملی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬همپای‭ ‬پیشرفت‌های‭ ‬ملت‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬سایر‭ ‬حوزه‌ها‭ ‬طی‭ ‬كرده‌اند‭. ‬در‭ ‬میان‭ ‬رادیوهای‭ ‬این‭ ‬حوزه،‭ ‬رادیو‭ ‬ارمنی‭ ‬معاونت‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬صداوسیما‭ ‬به‭ ‬منزله‭ ‬ابزاری‭ ‬برای‭ ‬نزدیكی‭ ‬دو‭ ‬ملت‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬ارمنستان‭ ‬مورد‭ ‬توجه‭ ‬قرار‭ ‬گرفت‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬انتقال‭ ‬این‭ ‬رادیو‭ ‬از‭ ‬تبریز‭ ‬به‭ ‬تهران،‭ ‬هویت‭ ‬رسانه‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬نیز‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬رادیو‭ ‬تعریف‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬كنار‭ ‬پوشش‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬برای‭ ‬هموطنان‭ ‬ارمنی،‭ ‬به‭ ‬پوشش‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬ارمنستان‭ ‬نیز‭ ‬پرداخت‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬اكنون‭ ‬این‭ ‬رادیو‭ ‬یك‭ ‬ساعت‭ ‬برنامه‭ ‬ویژه‭ ‬ارامنه‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬یك‭ ‬ساعت‭ ‬و‭ ‬نیم‭ ‬برنامه‭ ‬ویژه‭ ‬ارامنه‭ ‬ساكن‭ ‬در‭ ‬ارمنستان‭ ‬و‭ ‬سایر‭ ‬كشورهای‭ ‬جهان‭ ‬تولید‭ ‬و‭ ‬پخش‭ ‬می‌كند‭.‬

در‭ ‬همین‭ ‬حوزه‭ ‬قفقاز،‭ ‬رادیوهای‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬آذری‭ ‬زبان،‭ ‬یعنی‭ ‬رادیو‭ ‬آران‭ ‬مستقر‭ ‬در‭ ‬اردبیل‭ ‬و‭ ‬رادیو‭ ‬آذری‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬مستقر‭ ‬در‭ ‬تبریز،‭ ‬از‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬رسانه‌های‭ ‬ایرانی‭ ‬هستند‭ ‬كه‭ ‬پیام‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬مردم‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬می‌رسانند‭ ‬و‭ ‬شیعیان‭ ‬این‭ ‬كشور‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬معارف‭ ‬اسلام‭ ‬سیراب‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬اخبار‭ ‬و‭ ‬تحولات‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬جهان‭ ‬آگاه‭ ‬می‌كنند‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬همین‭ ‬علت،‭ ‬به‌عنوان‭ ‬معتبرترین‭ ‬منابع‭ ‬خبررسانی‭ ‬و‭ ‬ارائه‭ ‬اطلاعات‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬فرهنگی‭ ‬و‭ ‬دینی‭ ‬در‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬شهرت‭ ‬یافته‌اند‭.‬

چنان‭ ‬كه‭ ‬مرحوم‭ ‬حاج‭ ‬علی‭ ‬اكرام‭ ‬ناردارانی،‭ ‬موسس‭ ‬احزب‭ ‬اسلامب‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان،‭ ‬این‭ ‬رسانه‭ ‬ایرانی‭ ‬رادیو‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬تبریز‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬خاطر‭ ‬نشر‭ ‬و‭ ‬آموزش‭ ‬معارف‭ ‬اسلامی،‭ ‬به‭ ‬حوزه‭ ‬علمیه‭ ‬قم‭ ‬و‭ ‬نجف‭ ‬برای‭ ‬شنوندگانش‭ ‬در‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬تشبیه‭ ‬می‌كرد‭ ‬و‭ ‬برنامه‌های‭ ‬رادیو‭ ‬تبریز‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬زمینه‭ ‬معارف‭ ‬اسلامی‭ ‬و‭ ‬شناخت‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬و‭ ‬جریانات‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬اجتماعی‭ ‬ایران‭ ‬به‭ ‬منزله‭ ‬باران‭ ‬آسمانی‭ ‬در‭ ‬كویر‭ ‬تشنه‭ ‬می‌ستود‭.‬

ارادیو‭ ‬آشوریب‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬صداوسیمای‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬ایران‭ ‬نیز‭ ‬از‭ ‬دیگر‭ ‬رسانه‌های‭ ‬ایرانی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬پیام‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬هموطنان‭ ‬آشوری‭ ‬و‭ ‬نیز‭ ‬آشوریان‭ ‬خارج‭ ‬از‭ ‬كشور‭ ‬می‌رساند‭.‬

رادیو‭ ‬آشوری‭ ‬ایران‭ ‬اسلامی‭ ‬نیز‭ ‬گرچه‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1333‭ ‬تاسیس‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬مرحله‭ ‬اصلی‭ ‬تكامل‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬دوره‭ ‬40‭ ‬ساله‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬طی‭ ‬كرده‭ ‬و‭ ‬اكنون‭ ‬با‭ ‬وجود‭ ‬زمان‭ ‬پخش‭ ‬یك‭ ‬ساعته‭ ‬خود‭ ‬در‭ ‬شبانگاه،‭ ‬علاوه‭ ‬بر‭ ‬پخش‭ ‬اخبار‭ ‬و‭ ‬تحلیل‌های‭ ‬سیاسی،‭ ‬برنامه‌های‭ ‬فرهنگی‭ ‬و‭ ‬آموزشی‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬نمایش‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬كنداكتور‭ ‬خود‭ ‬دارد‭.‬

رادیو‭ ‬تالشی‭ ‬برون‌مرزی‭ (‬تاسیس‭ ‬1383‭) ‬مستقر‭ ‬در‭ ‬مركز‭ ‬گیلان‭ ‬نیز‭ ‬از‭ ‬پیام‌رسانان‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬نقش‭ ‬پیام‌رسانی‭ ‬به‭ ‬مردمان‭ ‬تالش‌زبان‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬و‭ ‬نیز‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬ایران‭ ‬با‭ ‬درایت‭ ‬ایفا‭ ‬می‌كند‭.‬

رادیو،‭ ‬پنجره‌ای‭ ‬به‭ ‬سوی‭ ‬جهان

رادیو‭ ‬تركمنی‭ ‬نیز‭ ‬گرچه‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1338‭ ‬تاسیس‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬فرآیند‭ ‬توسعه‭ ‬كمی‭ ‬و‭ ‬كیفی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬دوره‭ ‬حاكمیت‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬ایران‭ ‬طی‭ ‬كرده‭ ‬است؛‭ ‬به‭ ‬نحوی‭ ‬كه‭ ‬بنا‭ ‬به‭ ‬اظهارات‭ ‬صاحب‌نظران‭ ‬و‭ ‬روحانیون‭ ‬و‭ ‬مردم‭ ‬تركمنستان،‭ ‬مردم‭ ‬مسلمان‭ ‬این‭ ‬كشور،‭ ‬اصول‭ ‬دین‭ ‬و‭ ‬دستورات‭ ‬اسلام‭ ‬و‭ ‬قرآن‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬میزان‭ ‬زیادی‭ ‬از‭ ‬رادیو‭ ‬تركمنی‭ ‬مركز‭ ‬گلستان‭ ‬آموخته‌اند،‭ ‬زیرا‭ ‬این‭ ‬مركز‭ ‬منبع‭ ‬تغذیه‭ ‬روحی‭ ‬و‭ ‬فكری‭ ‬آنان‭ ‬بوده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬پیام‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬و‭ ‬اخبار‭ ‬جهان‭ ‬اسلام‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬این‭ ‬رادیو‭ ‬كه‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬تنها‭ ‬منبع‭ ‬قابل‭ ‬اطمینان‭ ‬و‭ ‬اعتماد‭ ‬می‌دانند،‭ ‬دریافت‭ ‬می‌كند‭. ‬برنامه‭ ‬ایاورب‭ ‬از‭ ‬رادیو‭ ‬تركمنی‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1390‭ ‬در‭ ‬دومین‭ ‬دوره‭ ‬جشنواره‭ ‬بین‌المللی‭ ‬رادیوتلویزیون‌های‭ ‬كشورهای‭ ‬اسلامی‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬برنامه‭ ‬برتر‭ ‬و‭ ‬برنامه‭ ‬ایاشایشب‭ ‬همین‭ ‬رادیو‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1391‭ ‬در‭ ‬سومین‭ ‬دوره‭ ‬جشنواره‭ ‬رادیو‭ ‬تلویزیون‌های‭ ‬كشورهای‭ ‬اسلامی‭ ‬مقام‭ ‬دوم‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬اختصاص‭ ‬داد‭.‬

در‭ ‬میان‭ ‬رادیوهای‭ ‬حوزه‭ ‬آسیای‭ ‬مركزی،‭ ‬رادیو‭ ‬تاجیكی‭ ‬از‭ ‬شاخص‌ترین‭ ‬رسانه‌های‭ ‬ایرانی‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬رادیو‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1371‭ ‬در‭ ‬زمان‭ ‬اوج‭ ‬نیاز‭ ‬مردم‭ ‬تاجیكستان‭ ‬به‭ ‬دریافت‭ ‬پیام‌های‭ ‬امیدبخش‭ ‬از‭ ‬ایران‭ ‬اسلامی‭ ‬تاسیس‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬همچون‭ ‬مرهمی‭ ‬بر‭ ‬جان‭ ‬زخم‌خورده‭ ‬و‭ ‬جنگ‌دیده‭ ‬مردم‭ ‬مسلمان‭ ‬تاجیكستان‭ ‬عمل‭ ‬كرد‭.‬

رادیو‭ ‬تاجیكی‭ ‬هم‌اكنون‭ ‬با‭ ‬پنج‭ ‬ساعت‭ ‬پخش‭ ‬از‭ ‬فعال‌ترین‭ ‬و‭ ‬پرمخاطب‌ترین‭ ‬رسانه‌های‭ ‬ایرانی‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬آسیای‭ ‬مركزی‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬میان‭ ‬فعالیت‌های‭ ‬متنوع‭ ‬خبری،‭ ‬سیاسی،‭ ‬فرهنگی،‭ ‬آموزشی‭ ‬و‭ ‬دینی‭ ‬رادیو‭ ‬تاجیكی،‭ ‬ایجاد‭ ‬صفحه‭ ‬امام‭ ‬رضا‭ ‬علیه‌السلام‭ ‬در‭ ‬سایت‭ ‬اینترنتی‭ ‬این‭ ‬رادیو‭ ‬را‭ ‬می‌توان‭ ‬به‌مثابه‭ ‬شاخصی‭ ‬ارزشمند‭ ‬در‭ ‬معرفی‭ ‬سبك‭ ‬و‭ ‬سیاق‭ ‬عملكرد‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬رادیو‭ ‬تاجیكی‭ ‬دانست‭.‬

در‭ ‬جوار‭ ‬رادیو‭ ‬تاجیكی‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬مشهد‭ ‬مستقر‭ ‬است،‭ ‬دیگر‭ ‬رادیوی‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬حوزه‭ ‬آسیای‭ ‬مركزی،‭ ‬رادیو‭ ‬ازبكی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬این‭ ‬رسانه‭ ‬ایرانی‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬مجاورت‭ ‬با‭ ‬امام‭ ‬رضا‭(‬ع‭) ‬و‭ ‬استقرار‭ ‬در‭ ‬مشهد‭ ‬مقدس‭ ‬افتخار‭ ‬می‌كند‭. ‬رادیو‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬ازبكی‭ ‬كه‭ ‬سال‭ ‬1370‭ ‬تاسیس‭ ‬شد‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬معرفی‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬و‭ ‬دستاوردهای‭ ‬علمی،‭ ‬فرهنگی،‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬نظامی‭ ‬ایران‭ ‬اسلامی‭ ‬به‭ ‬مردم‭ ‬ازبكستان‭ ‬كه‭ ‬آنها‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬تمدنی‭ ‬ایران‭ ‬اسلامی‭ ‬قرار‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬میراث‭ ‬دار‭ ‬این‭ ‬تمدن‭ ‬در‭ ‬سمرقند‭ ‬و‭ ‬بخارا‭ ‬هستند،‭ ‬به‭ ‬پیام‌رسانی‭ ‬مشغول‭ ‬بوده‭ ‬است‭.‬

این‭ ‬رسانه‭ ‬ایرانی‭ ‬در‭ ‬دوره‭ ‬حاكمیت‭ ‬رسانه‭ ‬نوین،‭ ‬فعالیت‭ ‬رادیویی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬فعالیت‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬اینترنت‭ ‬و‭ ‬شبكه‌های‭ ‬اجتماعی‭ ‬منتقل‭ ‬كرده‭ ‬و‭ ‬هم‌اكنون‭ ‬سعی‭ ‬دارد‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬حوزه‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬رساندن‭ ‬پیام‭ ‬ایران‭ ‬اسلامی‭ ‬به‭ ‬مخاطبان‭ ‬سربلند‭ ‬ظاهر‭ ‬شود‭.‬

از‭ ‬دیگر‭ ‬رسانه‌های‭ ‬ایرانی‭ ‬ویژه‭ ‬آسیای‭ ‬مركزی،‭ ‬رادیو‭ ‬قزاقی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬این‭ ‬رسانه‭ ‬ایرانی‭ ‬نیز‭ ‬با‭ ‬درنظر‭ ‬گرفتن‭ ‬مشكلات‭ ‬دریافت‭ ‬مخاطبان‭ ‬از‭ ‬فركانس‌های‭ ‬موج‭ ‬كوتاه،‭ ‬وارد‭ ‬فاز‭ ‬رسانه‭ ‬نوین‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬توقف‭ ‬پخش‭ ‬رادیویی‭ ‬از‭ ‬موج‭ ‬كوتاه،‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬اینترنت‭ ‬و‭ ‬شبكه‌های‭ ‬اجتماعی‭ ‬متمركز‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

رادیو‭ ‬استانبولی‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬صداوسیما‭ ‬نیز‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬رسانه‌هایی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬فضای‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬متلاطم‭ ‬و‭ ‬پرهیاهوی‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬تركیه‭ ‬همواره‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬خبررسانی‭ ‬دقیق‭ ‬و‭ ‬درست‭ ‬از‭ ‬ایران‭ ‬اسلامی‭ ‬و‭ ‬پخش‭ ‬برنامه‌های‭ ‬معارفی‭ ‬و‭ ‬نمایشنامه‌های‭ ‬رادیویی‭ ‬نظیر‭ ‬سرزمین‭ ‬نور،‭ ‬دا،‭ ‬داستان‭ ‬راستان،‭ ‬حضرت‭ ‬یوسف‭(‬ع‭)‬،‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬سپیده‌دم‭ (‬مربوط‭ ‬به‭ ‬وقایع‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭)‬،‭ ‬بابا‭ ‬نظر‭ ‬و‭.... ‬بوده‭ ‬است‭.   ‬باید‭ ‬توجه‭ ‬كرد‭ ‬تمامی‭ ‬فعالیت‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬برون‌مرزی‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬كشورهای‭ ‬آسیای‭ ‬میانه‭ ‬و‭ ‬قفقاز،‭ ‬اساسا‭ ‬در‭ ‬دوره‭ ‬40‭ ‬ساله‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬انقلاب‭ ‬شكوهمند‭ ‬اسلامی‭ ‬شكل‭ ‬گرفته‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬نوع‭ ‬خود‭ ‬دستاوردی‭ ‬بی‌سابقه‭ ‬و‭ ‬بی‌نظیر‭ ‬برای‭ ‬كشور‭ ‬عزیزمان‭ ‬ایران‭ ‬است‭. ‬اساسا‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬بسته‭ ‬بودن‭ ‬فضای‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬فرهنگی‭ ‬حاكم‭ ‬بر‭ ‬اغلب‭ ‬كشورهای‭ ‬حوزه‭ ‬آسیای‭ ‬میانه‭ ‬و‭ ‬مشكل‭ ‬بودن‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬ابزارها‭ ‬و‭ ‬شیوه‌های‭ ‬تبلیغ‭ ‬فرهنگی‭ ‬در‭ ‬كشورهای‭ ‬آسیای‭ ‬میانه‭ ‬و‭ ‬قفقاز،‭ ‬پخش‭ ‬برنامه‭ ‬رادیویی‭ ‬تنها‭ ‬وسیله‭ ‬ارتباطی‭ ‬عمومی‭ ‬ایران‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬كشورها‭ ‬بوده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬رادیوهای‭ ‬برون‌مرزی،‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬كشورها‭ ‬تنها‭ ‬ابزار‭ ‬تبلیغ‭ ‬پیام‭ ‬جهانی‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬حوزه‭ ‬
بوده‌اند‭.‬