جنگلزدایی و تغییراقلیم
اهمیت جنگلها و ارزش ذاتی و نقش آنها در زیستبوم انکارناپذیر است. 31درصد سیاره زمین را جنگلها پوشاندهاند. آنها زیستگاه بسیاری از گونههای جانوری و گیاهی هستند؛ برای مثال جنگلهای آمازون صدها هزار گونه را در خود جای دادهاست.
جنگلها در تعدیل آبوهوا و الگوهای بارش و کاهش سیل و روانآب حائز اهمیت هستند. تراکم درختان جنگلی از تاثیرات شدید نور خورشید میکاهند، سرعت تبخیر را کاهش داده و سبب جریانیافتن مستمر آب بهعنوان بنیان اصلی حیات میشوند. همچنین نمیتوان از اهمیت جنگلها در جذب کربن چشمپوشی کرد. تنه، شاخوبرگ و ریشه درختان جنگلی و خاک جنگل، کربندیاکسید را جذب و ذخیره میکنند.
روشن است که جنگلها نقش مهمی در حفظ اقلیم و حفاظت از زمین در مقابل تغییراقلیم ایفا میکنند؛ بهنحویکه جنگلزدایی، از منابع اصلی انتشار گازهای گلخانهای در جهان محسوب میشود.
جنگلزدایی سبب افزایش قابلتوجه دمای سطح زمین و کاهش تبخیر و تعرق و بارش شده و طول فصل خشک را افزایش میدهد. با وجود آنکه محاسبه دقیق حجم گازهای گلخانهای آزادشده دشوار است اما بهطور تقریبی حذف جنگلها سبب آزادسازی 17درصد کربن و سایر گازهای گلخانهای در جو میشود.
این مسأله در شرایطی است که سالانه حدود 19میلیون هکتار از جنگلها به قصد تغییرات کاربری اراضی، تغییر پوشش گیاهی و سوزاندن و قطع یکسره جنگلها برای ایجاد بسترهای کشاورزی و مراتع اتفاق میافتد.
جنگلزدایی به این صورت و با این سرعت، مشابه ناپدیدشدن 48 زمین فوتبال در هر دقیقه است. جنگلزدایی به نوبه خود به عدم تعادل کربن در خاک و جو، فرسایشهای آبی و بادی، فقدان تعادل گونهها و تهاجم گونههای غیربومی و در نهایت آسیب به زیستبوم و تنوع زیستی و حیاتوحش منجر میشوند. بهعلاوه مبتنی بر دادههای ارائه شده، جنگلزدایی به تغییرات الگوهای تبخیر و تعرق و بارش و حجم روانآب و اقلیم میانجامد.
پس ارتباط مشخصی میان جنگلزدایی و افزایش کربندیاکسید در جو و گرمایش زمین و تغییراقلیم وجود دارد. از سویی آثار تغییراقلیم مانند آتشسوزیها نابودی جنگلها را در پی دارد.
توجه بیشتر به جنگلها و آگاهسازی افکارعمومی پیرامون اهمیت آنها و نقشی که میتوانند در مقابله با تغییراقلیم ایفا کنند و اخذ سیاستهای توقف جنگلزدایی با محوریت کاهش انتشار کربن، گامهای اساسی در مسیر توقف و کاهش سرعت فرآیند تغییر اقلیم محسوب میشود.
سپیده رحمنپور - پژوهشگر حوزه تغییر اقلیم
روشن است که جنگلها نقش مهمی در حفظ اقلیم و حفاظت از زمین در مقابل تغییراقلیم ایفا میکنند؛ بهنحویکه جنگلزدایی، از منابع اصلی انتشار گازهای گلخانهای در جهان محسوب میشود.
جنگلزدایی سبب افزایش قابلتوجه دمای سطح زمین و کاهش تبخیر و تعرق و بارش شده و طول فصل خشک را افزایش میدهد. با وجود آنکه محاسبه دقیق حجم گازهای گلخانهای آزادشده دشوار است اما بهطور تقریبی حذف جنگلها سبب آزادسازی 17درصد کربن و سایر گازهای گلخانهای در جو میشود.
این مسأله در شرایطی است که سالانه حدود 19میلیون هکتار از جنگلها به قصد تغییرات کاربری اراضی، تغییر پوشش گیاهی و سوزاندن و قطع یکسره جنگلها برای ایجاد بسترهای کشاورزی و مراتع اتفاق میافتد.
جنگلزدایی به این صورت و با این سرعت، مشابه ناپدیدشدن 48 زمین فوتبال در هر دقیقه است. جنگلزدایی به نوبه خود به عدم تعادل کربن در خاک و جو، فرسایشهای آبی و بادی، فقدان تعادل گونهها و تهاجم گونههای غیربومی و در نهایت آسیب به زیستبوم و تنوع زیستی و حیاتوحش منجر میشوند. بهعلاوه مبتنی بر دادههای ارائه شده، جنگلزدایی به تغییرات الگوهای تبخیر و تعرق و بارش و حجم روانآب و اقلیم میانجامد.
پس ارتباط مشخصی میان جنگلزدایی و افزایش کربندیاکسید در جو و گرمایش زمین و تغییراقلیم وجود دارد. از سویی آثار تغییراقلیم مانند آتشسوزیها نابودی جنگلها را در پی دارد.
توجه بیشتر به جنگلها و آگاهسازی افکارعمومی پیرامون اهمیت آنها و نقشی که میتوانند در مقابله با تغییراقلیم ایفا کنند و اخذ سیاستهای توقف جنگلزدایی با محوریت کاهش انتشار کربن، گامهای اساسی در مسیر توقف و کاهش سرعت فرآیند تغییر اقلیم محسوب میشود.
سپیده رحمنپور - پژوهشگر حوزه تغییر اقلیم