نگاهی گذرا به پیشرفتهای ورزشی ایران در سالهای بعد از پیروزی انقلاب
44سال افتخار
کلی مدال، کلی رکورد، کلی آمار و کلی افتخار و سکوی جهانی و آسیایی. این خلاصهای ناچیز است از آنچه برای ورزش ایران در دهههای اخیر رقم خورد. ورزش ایران در مدت بیش از 44 سال درهای جدیدی را روی خود گشود و موقعیتهای مختلفی را تجربه کرد. فدراسیونهای جدید تاسیس شدند و ورزشهای نوپا کم کم به مرحله بالندگی رسیدند. ورزش بانوان نیز گذر آرام و تدریجی از تونل پیشرفت را آغاز کرد. در این مدت زیرساختهای متعدد ورزشی احداث شد و دانش ورزشی در سطوح مختلف ارتقا یافت. آنچه در ورزش ایران در بیش از چهار دهه اخیر رقم خورد انبوهی از افتخارات، اتفاقات و آمارها و اعداد مختلف است که شاید بتوان فقط بخشی از آنها را بیان کرد.
01
زهرا نعمتی، پرچمدار کاروان ایران در المپیک 2016 به عنوان نخستین ایرانی، نخستین زن آسیایی و سیزدهمین ورزشکار تاریخ است که سهمیه حضور در هر دو رقابت المپیک و پارالمپیک را دریافت کرد. او همچنین اولین مدال طلای ورزش زنان ایران در پارالمپیک سال ۲۰۱۲ لندن را به دست آورد.
374
ورزشکاران ایرانی در 41 سال اخیر در رشتههای مختلف موفق به کسب 374 مدال رنگارنگ در بازیهای آسیایی شدهاند. پرمدالترین دوره بازیهای آسیایی در 41 سال اخیر مربوط به دوره اخیر یعنی 2018 جاکارتا میشود که در آن ورزشکاران کاروان ایران موفق به کسب 20 طلا، 20 نقره و 22 برنز و در مجموع 62 مدال شدهاند.
15
تیمملی والیبال نشسته ایران با 7 قهرمانی در مسابقات پارالمپیک، 8 قهرمانی در مسابقات جهانی و چهار قهرمانی در مسابقات آسیایی، پرافتخارترین تیم والیبال نشسته جهان است و سالهاست در این رشته رتبه یک جهان را در اختیار دارد.
227
در رقابتهای وزنهبرداری زنان قهرمانی آسیا سال ۲۰۲۲ در بحرین، سیدالهام حسینی رکورد ۱۰۲ را در حرکت یکضرب به ثبت رساند و طلا گرفت. او در مرحله دوضرب هم به رکورد ۱۲۵ کیلوگرم رسید تا با ثبت رکورد مجموع ۲۲۷ کیلوگرم، سه مدال طلای خوشرنگ کسب کند. حسینی اولین مدالآور تاریخ وزنهبرداری زنان در مسابقات قهرمانی بزرگسالان آسیاست.
07
استان مازندران طلایهدار ورزش ایران در رقابتهای المپیک است و ورزشکاران مازندرانی در رقابتهای المپیک از مجموع طلاهای تاریخ ورزش ایران با کسب هفت مدال طلا رکورد زدهاند. آنها بیشتر از هر ورزشکار شهر و استان دیگری در ایران موفق به کسب مدال طلا در المپیک شدهاند. استان تهران هم با پنج مدال طلا در رده دوم طلاییترین شهرهای ایران در تاریخ المپیک قرار دارد.
44
در بازیهای آسیایی 2018 علی پاکدامن، شمشیرباز برجسته کشورمان موفق شد به حسرت 44 ساله شمشیربازی ایران برای کسب مدال سابر انفرادی پایان دهد و روی سکوی مسابقات بایستد. او موفق به کسب مدال برنز در سابر برای ایران شد.
02
ساره جوانمردی در پارالمپیک لندن 2012 در رشته تفنگ بادی10 متر صاحب گردنآویز برنز شد و مدال برنز تیمی رشته تیراندازی با كمان پارالمپیك را با بانوان ایران به دست آورد. این بانوی ورزشكار شیرازی برای نخستین بار نام خود را با تصاحب 2 نشان طلای پارالمپیك ریو 2016 در تاریخ ورزش ایران جاودانه كرد.
04
بزرگ ترین جایزه انفرادی قاره کهن در رشته فوتبال توپ طلای برترین بازیکن فوتبال آسیاست که این جایزه 4 مرتبه به بازیکنان ایرانی رسیده است. این افتخار بزرگ برای فوتبال ایران در سالهای 1996، 1999، 2003 و 2004 رقم خورد. البته غیر از این موارد بارها بازیکنان ایرانی نامزد دریافت این جایزه هم شدند که در نهایت روی پلههای دوم و سوم برترین بازیکنان آسیا قرار گرفتند.
05
تیمملی فوتبال ایران در این 44 سال 5 مرتبه به رقابتهای جامجهانی صعود کرده که سه بار آن متوالی و پشت سر هم بود. این تیم نخستین بار سال 1997 با گذر از استرالیا در دو مسابقه رفت و برگشت موفق به صعود به جامجهانی 1998 فرانسه شد؛ صعودی که پس از 20 سال برای ورزش ایران رخ داد. این تیم سپس با برانکو ایوانکوویچ به جامجهانی 2006 آلمان هم صعود کرد. فوتبال ایران تجربه سه صعود متوالی هم دارد؛ یعنی در سالهای 2014، 2018 و 2022. هر سه صعود با حضور کارلوس کیروش روی نیمکت ایران رقم خورد.
03
تیمملی بسکتبال ایران یکی از موفقترین ورزشهای تیمی ایران در رویدادهای بینالمللی در 44 سال اخیر بود. این تیم سه بار در سالهای 2007، 2009و 2013 به مقام قهرمانی آسیا رسید ضمن اینکه سه مرتبه هم در سالهای 2012، 2014 و 2016 فاتح کاپ آسیا شد. آسمانخراشهای ایرانی سه بار هم به جامجهانی بسکتبال صعود کردند، به طور دقیقتر در سالهای 2010، 2014 و 2019. بسکتبال ایران نخستین ورزش تیمی ایران هم بود که در پنج دهه اخیر به المپیک راه پیدا کرد. این اتفاق در 2008 پکن رخ داد و با دوازدهمی ایران همراه بود. این تیم 2020 هم المپیکی شد.
19
والیبال ایران را میتوان موفقترین ورزش تیمی در دهههای اخیر معرفی کرد.19 مرتبه حضور در قهرمانی آسیا همراه با 4قهرمانی بوده است. ملیپوشان والیبال ایران چهار مرتبه هم به جام جهانی صعود کردند و بهترین عنوان هشتمی بود. این تیم سابقه حضور در قهرمانی جهان را هم دارد. تیمملی والیبال ایران دو بار در سالهای 2016 و 2020 هم به المپیک صعود کرد که بهترین نتیجه در همان نخستین حضور یعنی 2016 بود که با مقام پنجمی کار به پایان رسید. هم اکنون والیبال ایران جایگاهی ثابت در لیگ ملتهای والیبال دارد.
05
تعداد ورزشگاههایی است که در دهههای اخیر در ایران ساخته شده است. استادیوم یادگار امام در تبریز، استادیوم امام رضا(ع) در مشهد،استادیوم نقش جهان در اصفهان، استادیوم شهدای فولاد در خوزستان و استادیوم پارس در شیراز این مجموعههای ورزشی هستند. این تعداد ورزشگاه زیرساخت مناسبی برای فوتبال ایران به شمار میروند و میتوانند میزبان دیدارهای مختلف لیگ برتر و بازیهای بینالمللی باشند.
ورزشگاه شهدای فولاد اهواز
ورزشگاه یادگار امام(ره) تبریز
ورزشگاه پارس شیراز
ورزشگاه امام رضا(ع) مشهد
ورزشگاه نقش جهان اصفهان
حمید سوریان
حمید سوریان با 7 مدال طلا ( 6 طلای مسابقات جهانی و یک طلای المپیک 2012 لندن ) طلاییترین کشتیگیر ایران شد و رکورد عبدا... موحد با 6 طلای جهان و المپیک را شکست.
هادی ساعی
هادی ساعی، تکواندوکار وزن 80 کیلوگرم تیمملی ایران با کسب سه مدال در بازیهای المپیک(2 طلا در المپیک 2004 و 2008 و یک برنز در 2000) پرافتخارترین ورزشکار ایرانی در تمام ادوار این بازیهاست.
سیامند رحمان
سیامند رحمان، وزنهبردار پارالمپیکی ایران با مهار وزنه 310 کیلوگرمی در سال 2016، نامش را در کتاب رکوردهای گینس ثبت کرد. در کارنامه این وزنهبردار فقید، دو قهرمانی در المپیک لندن و ریو، پنج طلا و یک نقره جهان در رده جوانان و بزرگسالان و سه نشان طلا از بازیهای پاراآسیایی به چشم میخورد.
حسن یزدانی
حسن یزدانی با هشت مدال طلا، نقره و برنز در مسابقات جهانی و المپیک، پرمدالترین کشتیگیر ایران شد و از رکورد جهان پهلون غلامرضا تختی با 7 مدال رنگین عبور کرد.
احسان حدادی
احسان حدادی به عنوان پرافتخارترین ورزشکار ایرانی در رشته دوومیدانی شناخته میشود. در کارنامه ورزشی او، یک مدال نقره المپیک 2012 لندن، یک مدال برنز مسابقات جهانی، چهار مدال طلای بازیهای آسیایی و 6 مدال طلای قهرمانی آسیا دیده میشود.
حسین رضازاده
حسین رضازاده با کسب دو مدال طلای المپیک و چهار طلای جهانی، جزو پرافتخارترین وزنهبرداران جهان است. او در المپیک آتن رکورد مجموع 5/473 کیلوگرم را به نام خودش ثبت کرد که این رکورد 13 سال دست نخورده باقی مانده است.
47
ورزش ایران در رقابتهای المپیک از سال 1988 تا 2021 موفق به کسب 47 مدال رنگارنگ شده است. به طور دقیقتر 20مدال طلا، 13 نقره و 14 مدال برنز در رشتههای کشتی آزاد، کشتی فرنگی، وزنهبرداری، تکواندو، تیراندازی، کاراته و تکواندو این تعداد مدال به دست آمده است. البته تعداد کلی مدالهای ایران در تاریخ المپیک 24 طلا، 23 نقره و 29 برنز است که در مجموع 76 مدال میشود.
بعد از انقلاب(در 9 دوره)
کاروان ایران در المپیک 394 ورزشکار
حضور زنان در المپیک 33 ورزشکار
حضور مردان در المپیک 361 ورزشکار
مدالهای ایران در المپیک 47 مدال طلا 20 نقره 13 برنز 14
بعد از انقلاب(در 8 دوره)
313 ورزشکار
8 ورزشکار
305 ورزشکار
29 مدال طلا 4 نقره 10 برنز 15
زهرا نعمتی، پرچمدار کاروان ایران در المپیک 2016 به عنوان نخستین ایرانی، نخستین زن آسیایی و سیزدهمین ورزشکار تاریخ است که سهمیه حضور در هر دو رقابت المپیک و پارالمپیک را دریافت کرد. او همچنین اولین مدال طلای ورزش زنان ایران در پارالمپیک سال ۲۰۱۲ لندن را به دست آورد.
374
ورزشکاران ایرانی در 41 سال اخیر در رشتههای مختلف موفق به کسب 374 مدال رنگارنگ در بازیهای آسیایی شدهاند. پرمدالترین دوره بازیهای آسیایی در 41 سال اخیر مربوط به دوره اخیر یعنی 2018 جاکارتا میشود که در آن ورزشکاران کاروان ایران موفق به کسب 20 طلا، 20 نقره و 22 برنز و در مجموع 62 مدال شدهاند.
15
تیمملی والیبال نشسته ایران با 7 قهرمانی در مسابقات پارالمپیک، 8 قهرمانی در مسابقات جهانی و چهار قهرمانی در مسابقات آسیایی، پرافتخارترین تیم والیبال نشسته جهان است و سالهاست در این رشته رتبه یک جهان را در اختیار دارد.
227
در رقابتهای وزنهبرداری زنان قهرمانی آسیا سال ۲۰۲۲ در بحرین، سیدالهام حسینی رکورد ۱۰۲ را در حرکت یکضرب به ثبت رساند و طلا گرفت. او در مرحله دوضرب هم به رکورد ۱۲۵ کیلوگرم رسید تا با ثبت رکورد مجموع ۲۲۷ کیلوگرم، سه مدال طلای خوشرنگ کسب کند. حسینی اولین مدالآور تاریخ وزنهبرداری زنان در مسابقات قهرمانی بزرگسالان آسیاست.
07
استان مازندران طلایهدار ورزش ایران در رقابتهای المپیک است و ورزشکاران مازندرانی در رقابتهای المپیک از مجموع طلاهای تاریخ ورزش ایران با کسب هفت مدال طلا رکورد زدهاند. آنها بیشتر از هر ورزشکار شهر و استان دیگری در ایران موفق به کسب مدال طلا در المپیک شدهاند. استان تهران هم با پنج مدال طلا در رده دوم طلاییترین شهرهای ایران در تاریخ المپیک قرار دارد.
44
در بازیهای آسیایی 2018 علی پاکدامن، شمشیرباز برجسته کشورمان موفق شد به حسرت 44 ساله شمشیربازی ایران برای کسب مدال سابر انفرادی پایان دهد و روی سکوی مسابقات بایستد. او موفق به کسب مدال برنز در سابر برای ایران شد.
02
ساره جوانمردی در پارالمپیک لندن 2012 در رشته تفنگ بادی10 متر صاحب گردنآویز برنز شد و مدال برنز تیمی رشته تیراندازی با كمان پارالمپیك را با بانوان ایران به دست آورد. این بانوی ورزشكار شیرازی برای نخستین بار نام خود را با تصاحب 2 نشان طلای پارالمپیك ریو 2016 در تاریخ ورزش ایران جاودانه كرد.
04
بزرگ ترین جایزه انفرادی قاره کهن در رشته فوتبال توپ طلای برترین بازیکن فوتبال آسیاست که این جایزه 4 مرتبه به بازیکنان ایرانی رسیده است. این افتخار بزرگ برای فوتبال ایران در سالهای 1996، 1999، 2003 و 2004 رقم خورد. البته غیر از این موارد بارها بازیکنان ایرانی نامزد دریافت این جایزه هم شدند که در نهایت روی پلههای دوم و سوم برترین بازیکنان آسیا قرار گرفتند.
05
تیمملی فوتبال ایران در این 44 سال 5 مرتبه به رقابتهای جامجهانی صعود کرده که سه بار آن متوالی و پشت سر هم بود. این تیم نخستین بار سال 1997 با گذر از استرالیا در دو مسابقه رفت و برگشت موفق به صعود به جامجهانی 1998 فرانسه شد؛ صعودی که پس از 20 سال برای ورزش ایران رخ داد. این تیم سپس با برانکو ایوانکوویچ به جامجهانی 2006 آلمان هم صعود کرد. فوتبال ایران تجربه سه صعود متوالی هم دارد؛ یعنی در سالهای 2014، 2018 و 2022. هر سه صعود با حضور کارلوس کیروش روی نیمکت ایران رقم خورد.
03
تیمملی بسکتبال ایران یکی از موفقترین ورزشهای تیمی ایران در رویدادهای بینالمللی در 44 سال اخیر بود. این تیم سه بار در سالهای 2007، 2009و 2013 به مقام قهرمانی آسیا رسید ضمن اینکه سه مرتبه هم در سالهای 2012، 2014 و 2016 فاتح کاپ آسیا شد. آسمانخراشهای ایرانی سه بار هم به جامجهانی بسکتبال صعود کردند، به طور دقیقتر در سالهای 2010، 2014 و 2019. بسکتبال ایران نخستین ورزش تیمی ایران هم بود که در پنج دهه اخیر به المپیک راه پیدا کرد. این اتفاق در 2008 پکن رخ داد و با دوازدهمی ایران همراه بود. این تیم 2020 هم المپیکی شد.
19
والیبال ایران را میتوان موفقترین ورزش تیمی در دهههای اخیر معرفی کرد.19 مرتبه حضور در قهرمانی آسیا همراه با 4قهرمانی بوده است. ملیپوشان والیبال ایران چهار مرتبه هم به جام جهانی صعود کردند و بهترین عنوان هشتمی بود. این تیم سابقه حضور در قهرمانی جهان را هم دارد. تیمملی والیبال ایران دو بار در سالهای 2016 و 2020 هم به المپیک صعود کرد که بهترین نتیجه در همان نخستین حضور یعنی 2016 بود که با مقام پنجمی کار به پایان رسید. هم اکنون والیبال ایران جایگاهی ثابت در لیگ ملتهای والیبال دارد.
05
تعداد ورزشگاههایی است که در دهههای اخیر در ایران ساخته شده است. استادیوم یادگار امام در تبریز، استادیوم امام رضا(ع) در مشهد،استادیوم نقش جهان در اصفهان، استادیوم شهدای فولاد در خوزستان و استادیوم پارس در شیراز این مجموعههای ورزشی هستند. این تعداد ورزشگاه زیرساخت مناسبی برای فوتبال ایران به شمار میروند و میتوانند میزبان دیدارهای مختلف لیگ برتر و بازیهای بینالمللی باشند.
ورزشگاه شهدای فولاد اهواز
ورزشگاه یادگار امام(ره) تبریز
ورزشگاه پارس شیراز
ورزشگاه امام رضا(ع) مشهد
ورزشگاه نقش جهان اصفهان
حمید سوریان
حمید سوریان با 7 مدال طلا ( 6 طلای مسابقات جهانی و یک طلای المپیک 2012 لندن ) طلاییترین کشتیگیر ایران شد و رکورد عبدا... موحد با 6 طلای جهان و المپیک را شکست.
هادی ساعی
هادی ساعی، تکواندوکار وزن 80 کیلوگرم تیمملی ایران با کسب سه مدال در بازیهای المپیک(2 طلا در المپیک 2004 و 2008 و یک برنز در 2000) پرافتخارترین ورزشکار ایرانی در تمام ادوار این بازیهاست.
سیامند رحمان
سیامند رحمان، وزنهبردار پارالمپیکی ایران با مهار وزنه 310 کیلوگرمی در سال 2016، نامش را در کتاب رکوردهای گینس ثبت کرد. در کارنامه این وزنهبردار فقید، دو قهرمانی در المپیک لندن و ریو، پنج طلا و یک نقره جهان در رده جوانان و بزرگسالان و سه نشان طلا از بازیهای پاراآسیایی به چشم میخورد.
حسن یزدانی
حسن یزدانی با هشت مدال طلا، نقره و برنز در مسابقات جهانی و المپیک، پرمدالترین کشتیگیر ایران شد و از رکورد جهان پهلون غلامرضا تختی با 7 مدال رنگین عبور کرد.
احسان حدادی
احسان حدادی به عنوان پرافتخارترین ورزشکار ایرانی در رشته دوومیدانی شناخته میشود. در کارنامه ورزشی او، یک مدال نقره المپیک 2012 لندن، یک مدال برنز مسابقات جهانی، چهار مدال طلای بازیهای آسیایی و 6 مدال طلای قهرمانی آسیا دیده میشود.
حسین رضازاده
حسین رضازاده با کسب دو مدال طلای المپیک و چهار طلای جهانی، جزو پرافتخارترین وزنهبرداران جهان است. او در المپیک آتن رکورد مجموع 5/473 کیلوگرم را به نام خودش ثبت کرد که این رکورد 13 سال دست نخورده باقی مانده است.
47
ورزش ایران در رقابتهای المپیک از سال 1988 تا 2021 موفق به کسب 47 مدال رنگارنگ شده است. به طور دقیقتر 20مدال طلا، 13 نقره و 14 مدال برنز در رشتههای کشتی آزاد، کشتی فرنگی، وزنهبرداری، تکواندو، تیراندازی، کاراته و تکواندو این تعداد مدال به دست آمده است. البته تعداد کلی مدالهای ایران در تاریخ المپیک 24 طلا، 23 نقره و 29 برنز است که در مجموع 76 مدال میشود.
بعد از انقلاب(در 9 دوره)
کاروان ایران در المپیک 394 ورزشکار
حضور زنان در المپیک 33 ورزشکار
حضور مردان در المپیک 361 ورزشکار
مدالهای ایران در المپیک 47 مدال طلا 20 نقره 13 برنز 14
بعد از انقلاب(در 8 دوره)
313 ورزشکار
8 ورزشکار
305 ورزشکار
29 مدال طلا 4 نقره 10 برنز 15