رتبه‌بندی رسانه‌ها و آثار در «رصتا»

در گفت‌وگوی «جام‌جم» با مدیر ساترا مطرح شد

رتبه‌بندی رسانه‌ها و آثار در «رصتا»

سعید مقیسه یک سال است که تصدی امور را در ساترا به دست گرفته و به‌عنوان مدیر سازمان تنظیم مقررات رسانه‌‎های صوت و تصویر فراگیر مجازی فعالیت می‌کند که در این مدت تغییرات و پیشرفت‌هایی را چه در زمینه حمایتی و چه در حوزه تنظیم‌گری رقم زده است. مقیسه در گفت‌وگو با جام‌جم به پرسش‌هایی درباره نخستین نمایشگاه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی(رصتا) پاسخ داد.

 پیش از برگزاری نمایشگاه درباره اهداف، شرکت‌کنندگان و برنامه‌های جانبی که در این رویداد شاهد آن هستیم، صحبت کردیم. یکی از برنامه‌هایی که اعلام شد، رتبه‌بندی رسانه‌های شرکت‌کننده است. سازوکار این انتخاب‌ها چگونه است؟
از همه رسانه‌های شرکت‌کننده در رصتا گزارش تهیه می‌شود و تلاش می‌کنیم از این گزارش‌ها برای ترویج آنها در دیگر رسانه‌های پرمخاطب استفاده کنیم. به این ترتیب فرصتی برای تبلیغ و ترویج رسانه‌ها فراهم می‌گردد. یکی از فعالیت‌های جانبی رصتا، هم‌افزایی در مورد معیارها و شاخص‌های رتبه‌بندی است. سال اول شاخص‌های رتبه‌بندی بین رسانه‌ها اعلام می‌شود. از خود ذی‌نفعان هم نظرخواهی می‌شود و سال بعد در کنار نمایشگاه رصتا جشنواره آثار برگزیده را نیز خواهیم داشت. درواقع رتبه‌بندی در دو بخش است که یکی رتبه‌بندی رسانه و دیگری رتبه‌بندی آثار است.
 
​​​​​​​نگاهی مبنی بر تقابل بین ساترا و فعالیت برخی پلتفرم‌ها در تعدادی از رسانه‌ها تبلیغ می‌شود. شاید به این‌خاطر که درباره وجه حمایتی ساترا از سکوهای مجازی کمتر صحبت می‌کنیم. برگزاری نمایشگاه در رسیدن به یک ادبیات مشترک با صاحبان رسانه‌ها و همچنین ترویج این مسأله در رسانه‌‎ها چقدر موثر خواهد بود؟
تنظیم‌گری دو بخش دارد؛ یک بخش تنظیم مقررات و جلوگیری از تخلفات مربوط به آن مقررات است و بخش دیگر کمک‌ها، حمایت‌ها و مباحث ایجابی است. ساترا برای انجام مأموریت خود از هر دو روش استفاده می‌کند. بهره‌مندی رسانه‌ها از برخی آثار صداوسیما، اجازه استفاده آنها از آیفریم اختصاصی شبکه‌های رادیو و تلوزیون، ایجاد دوره‌های دانشگاهی تخصصی و ویژه برای آنها، برگزاری جلسات مشاوره، رایگان کردن ممیزی و انجام ممیزی توسط گروه‌های ثابت در بازبینی‌ها (که از اختلاف سلیقه پرهیز شود) از حمایت‌هایی است که برای رسانه‌ها تدارک دیده‌شده و با تدوین مقررات و الزام به انجام قوانین منافاتی ندارد. باید هر دو وجه توسط یک تنظیم‌گر انجام شود. ممکن است در هر زیست‌بومی چند نفر یا چند واحد از قوانین تبعیت نکنند که باید طبق قانون با آنان برخورد شود و تحت تنظیم‌گری قرار بگیرند تا یک رقابت سالم رخ دهد. در هر بازار رقابتی عده‌ای رقابت‌گریز و قانون‌گریزند و دلیل نمی‌شود اگر بین بیش از 300 رسانه چند رسانه احساس تقابل کردند، صنعت را متزلزل بپنداریم. ضمن این که ممکن است مقررات‌گذاری، محدودیت‌هایی ایجاد کند که به خاطر رعایت حقوق سه‌گانه مردم، فعالان و منافع عمومی است. سه بخش داریم که در انتشار محتوای صوت و تصویر فراگیر حقوقی دارند. یکی مردم و حقوق مردمی، دومی حقوق فعالان صنعت و سومی منافع عمومی است و ممکن است برخی اوقات بین حقوق مردم با حقوق فعالان صنعت تقابل به‌وجود آید که طبیعی است عده‌ای از این تقابل ناراحت باشند و وظیفه ماست که از حقوق مردم و منافع عمومی دفاع کنیم. این نمایشگاه به‌خوبی وجه حمایتی ساترا نشان می‌دهد و البته بخش تنظیم‌گری هم همواره برقرار است.
 
یک‌سری از بخش‌های سانسورشده آثار پلتفرم‌ها در بخش جنبی این نمایشگاه به نمایش درمی‌آید. این بخش چه آورده‌ای خواهد داشت؟
نمایشگاه دو بخش دارد که یک بخش برای عموم مردم و یک بخش برای مسئولان است. مسئولان باید با یک‌سری واقعیت‌های موجود در فضای مجازی بیشتر آشنا شوند. در اینجا فرصتی فراهم شده که اگر بخواهند، برش‌های مختلف فضای مجازی را نگاه کنند، شرایط برای‌شان مهیا باشد. شاید برای ایشان جای دیگر این شرایط فراهم نباشد که به مسائل و مشکلات فضای مجازی اشراف پیدا کنند. می‌توان گفت این کار جنبه تبیینی هم دارد که جلوگیری ساترا برای پخش گسترده این بخش از آثار در جهت رعایت قانون و حمایت از حقوق مردم و منافع ملی، این موضوع را به روشنی نشان می‌دهد.