«جامجم» هزینه کالاهای اساسی خانوارها را بررسی میکند
سفره خانوار، هر سال دریغ از پارسال
ستون قیمت کالاهای اساسی هر روز در حال قد کشیدن است. مصرفکنندگان نگران دامنه افزایش قیمتها هستند و آن را «بیحساب و کتاب» میخوانند. برای مثال، سال قبل همین موقع قیمت هر شانه تخممرغ در بازار 80هزار تومان بود که در حال حاضر به 94هزار تومان افزایش یافته است؛ نشانهای از افزایش حدود 18درصدی.
قیمت هر کیلو مرغ هم سال گذشته همین موقع در بازار حدود 51هزار تومان بود که به 97هزار تومان افزایش یافته است. در واقع مرغ به اندازه 90درصد در سفرهها جهش کرده است. تنها گوشت سفید نیست که با سفرهها بد تا میکند. هر کیلو شقه گوسفندی از 155هزار تومان در مرداد 1401 تا امروز 2.7برابر شده است؛ یعنی 170درصد افزایش قیمت در 12ماه اخیر. فرآوردههای لبنی هم دستکمی از فرآوردههای گوشتی مرغ، گوسفند و گوساله ندارند. قیمت شیر کمچرب بسته به تولیدکننده آن در حال حاضر 30 تا 33هزار تومان است. سال پیش هم قیمت شیر کمچرب هم بسته به تولیدکنندهاش، 23 تا 25هزار تومان بود. در نتیجه متوسط قیمت شیر کمچرب از 24هزار تومان به 31هزار و 500 تومان افزایش یافته است که حاکی از افزایش 31درصدی است. قیمت پنیر ساده سفید نسبتا چرب هم به 44هزار تومان رسیده که سال گذشته حدود 39هزار تومان بود. 15درصد هم افزایش قیمت به پنیر وارد شده است. در مجموع همین شش قلم کالا از سال گذشته تاکنون حدود 331درصد گرانتر شدهاند.
دلایل جهش قیمت
جدا از افزایش قیمتهای جهانی نهادههای دامی که بر قیمت کالاهایی چون گوشت قرمز و سفید، تخممرغ و مواد لبنی بهطور مستقیم تاثیر میگذارد، قیمت نهادهها در داخل ایران همه بالا رفته و هزینه نهایی مصرفکننده را افزایش داده است. قیمت جهانی کنجاله سویا به ازای هر تن از 390 دلار در 12 تیر ماه امسال به 407دلار رسیده و قیمت هر بوشل سویا (214 کیلوگرم) از 1362 دلار در 19 تیرماه به 1382 دلار افزایش یافته است. قیمت ذرت هم در سه سال اخیر 215 دلار و در یک ماه اخیر 36درصد گرانتر شده و به حدود 530 دلار رسیده است. در داخل ایران هم قیمت کنجاله سویا بیش از 4.8برابر شده و از حدود 3600 تومان در سال 1400 به حدود 17هزار و 800 تومان رسیده است. قیمت کنجاله کلزا هم در یکسال گذشته از 5590 تومان به 17هزار تومان افزایش یافته است.
افزایش قیمت دام و جوجه
مؤلفه دیگر در افزایش قیمت کالاهای خوراکی یاد شده، افزایش قیمت دام زنده و افزایش قیمت جوجه یکروزه گوشتی است. بر این اساس از مرداد سال گذشته تاکنون، قیمت دام زنده از کیلویی 86هزار تومان به کیلویی 185هزار تومان و قیمت جوجه یکروزه گوشتی هم از حدود 8000تومان به 13هزار و 700 تومان در بازار افزایش یافته است. با توجه به اینکه ایران هم واردکننده عمده و هم تولیدکننده محدود نهادههای دامی محسوب میشود؛ به طوری که 15درصد آن را از داخل و 85درصد آن را از طریق واردات تامین میکند، افزایش قیمتهای جهانی یکسره در بازار ایران تخلیه میشوند و بر قیمتهای داخلی هم تاثیر میگذارند اما اینها تنها دلایل افزایش قیمتها نیستند. کاهش 20 میلیون قطعهای جوجهریزی در سال1401 بهدلیل حذف ارز 4200 تومانی از قیمت گذاری نهادههای دامی، عرضه نهادههای وارد شده با ارز 28هزار و 500 تومانی در بازار و قیمتگذاری آن با ارز آزاد، کسری عرضه مرغ در استانها با وجود شکلگیری تقاضا، بهطوری که در استان البرز تنها 45درصد تقاضا پوشش داده میشود و کسری تولید دام که بهتازگی مقرر شده که نیاز آن از طریق کنیا تامین شود، از دیگر دلایل مهم افزایش هزینههای مصرفکنندگان محصولات پروتئینی محسوب میشوند.
مقایسه قیمت برخی اقلام اساسی
شقه گوسفندی
مرداد 1401: 155هزار تومان
مرداد 1402: 417هزار تومان
درصد افزایش: 170درصد
مرغ
مرداد 1401: 51هزار تومان
مرداد 1402: 97هزار تومان
درصد افزایش: 90درصد
شیر کمچرب
مرداد 1401: 24هزار تومان
مرداد 1402: 31هزار و 500 تومان
درصد افزایش: 31درصد
تخممرغ
مرداد 1401: 80هزار تومان
مرداد 1402: 94هزار تومان
درصد افزایش: 18درصد
پنیر ساده نسبتا چرب
مرداد 1401: 39هزار تومان
مرداد 1402: 44 هزار تومان
درصد افزایش: 15درصد
پیام عابدی - گروه اقتصاد
دلایل جهش قیمت
جدا از افزایش قیمتهای جهانی نهادههای دامی که بر قیمت کالاهایی چون گوشت قرمز و سفید، تخممرغ و مواد لبنی بهطور مستقیم تاثیر میگذارد، قیمت نهادهها در داخل ایران همه بالا رفته و هزینه نهایی مصرفکننده را افزایش داده است. قیمت جهانی کنجاله سویا به ازای هر تن از 390 دلار در 12 تیر ماه امسال به 407دلار رسیده و قیمت هر بوشل سویا (214 کیلوگرم) از 1362 دلار در 19 تیرماه به 1382 دلار افزایش یافته است. قیمت ذرت هم در سه سال اخیر 215 دلار و در یک ماه اخیر 36درصد گرانتر شده و به حدود 530 دلار رسیده است. در داخل ایران هم قیمت کنجاله سویا بیش از 4.8برابر شده و از حدود 3600 تومان در سال 1400 به حدود 17هزار و 800 تومان رسیده است. قیمت کنجاله کلزا هم در یکسال گذشته از 5590 تومان به 17هزار تومان افزایش یافته است.
افزایش قیمت دام و جوجه
مؤلفه دیگر در افزایش قیمت کالاهای خوراکی یاد شده، افزایش قیمت دام زنده و افزایش قیمت جوجه یکروزه گوشتی است. بر این اساس از مرداد سال گذشته تاکنون، قیمت دام زنده از کیلویی 86هزار تومان به کیلویی 185هزار تومان و قیمت جوجه یکروزه گوشتی هم از حدود 8000تومان به 13هزار و 700 تومان در بازار افزایش یافته است. با توجه به اینکه ایران هم واردکننده عمده و هم تولیدکننده محدود نهادههای دامی محسوب میشود؛ به طوری که 15درصد آن را از داخل و 85درصد آن را از طریق واردات تامین میکند، افزایش قیمتهای جهانی یکسره در بازار ایران تخلیه میشوند و بر قیمتهای داخلی هم تاثیر میگذارند اما اینها تنها دلایل افزایش قیمتها نیستند. کاهش 20 میلیون قطعهای جوجهریزی در سال1401 بهدلیل حذف ارز 4200 تومانی از قیمت گذاری نهادههای دامی، عرضه نهادههای وارد شده با ارز 28هزار و 500 تومانی در بازار و قیمتگذاری آن با ارز آزاد، کسری عرضه مرغ در استانها با وجود شکلگیری تقاضا، بهطوری که در استان البرز تنها 45درصد تقاضا پوشش داده میشود و کسری تولید دام که بهتازگی مقرر شده که نیاز آن از طریق کنیا تامین شود، از دیگر دلایل مهم افزایش هزینههای مصرفکنندگان محصولات پروتئینی محسوب میشوند.
مقایسه قیمت برخی اقلام اساسی
شقه گوسفندی
مرداد 1401: 155هزار تومان
مرداد 1402: 417هزار تومان
درصد افزایش: 170درصد
مرغ
مرداد 1401: 51هزار تومان
مرداد 1402: 97هزار تومان
درصد افزایش: 90درصد
شیر کمچرب
مرداد 1401: 24هزار تومان
مرداد 1402: 31هزار و 500 تومان
درصد افزایش: 31درصد
تخممرغ
مرداد 1401: 80هزار تومان
مرداد 1402: 94هزار تومان
درصد افزایش: 18درصد
پنیر ساده نسبتا چرب
مرداد 1401: 39هزار تومان
مرداد 1402: 44 هزار تومان
درصد افزایش: 15درصد
پیام عابدی - گروه اقتصاد